Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

YEZİDİLERDE DİNİ TEŞKİLATLANMANIN SOSYAL HAYATA YANSIMALARI (BATMAN-BEŞİRİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2017, Cilt: 20 Sayı: 51 (19-06-2017), 117 - 136, 19.06.2017
https://doi.org/10.15745/da.323808

Öz

Mezopotamya halklarından olan Yezidilerin, artan göçlerle giderek sayıları

azalmıştır. Anavatanlarında kalanların bir kısmı Türkiye’de yaşamaya

devam etmektedir. Yezidilerin Türkiye’de yaşadığı şehirlerden biri de

Batman’dır. Bu çalışmada, Batman Beşiri örneğinden hareketle Yezidi toplumundaki

din referanslı yapılanmalar ele alınmıştır. Göç ile beraber sayıları bir

hayli azalmasına rağmen kendi inanç ve kültürlerini korumaya çalışan buradaki

Yezidilerin dini yapılarının sosyal hayata yansımalarının incelenmesi, bu

dini grubun tanınması açısından önem arz etmektedir. Yezidiler, kendi içlerinde

din adamları ve müridler olarak iki temel sınıfa ayrılmıştır. Kast sistemine

benzer bu yapı, Yezidilerin sosyal hayatı üzerinde önemli etkiler bırakmıştır.

Örneğin, toplumsal kastlar arasında evlilik kesinlikle yasaklanmıştır. Diğer

taraftan, Mürid kastında olan ve Yezidi toplumunda en geniş tabakayı oluşturan

sıradan halk, din adamları kastına karşı ekonomik olarak sorumludur. Bu

ve buna benzer konuların ele alındığı ve bir saha çalışması olan bu makale,

Yezidilerdeki dini teşkilatlanmanın onların sosyal hayatına yansıması üzerinde

durmuştur. İki kısımdan oluşan bu çalışmada önce Yezidilikteki kastlar ve

bunların alt teşkilatlanmaları ve daha sonra da bu kastların sosyal hayata yansımaları

ele alınmıştır. Ekler kısmında da Yezidi köylerinde çekilen fotoğraflara

yer verilmiştir. Araştırma kapsamında temel olarak derinlemesine mülakat

tekniği kullanılmıştır.

Kaynakça

  • Akça, M. (2006). Yezidiler, İnanç Esasları ve Ritüelleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • • Alkut, S. B. (2013). Melek Tavusun Halkı Yezidiler. İstanbul: Metis Yayınları.
  • • Aydemir, S. (2010). Küresel Dünyada Küçük Dini Grupların Varoluşsal Sorunları ve Entegrasyonal Asimilasyonu: Yezidiler Örneği. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 15 (24), 7-32
  • • Bilge, M. (2002). Yezidiler, Ankara: Kalan Yayınları.
  • • Bozan, M. (2012). Şeyh 'Adî'siz Yezidilik: Yezidilerin 'Adî b. Müsafir Algısında Yaşanan Farklılaşmalar. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 53 (2), 23-41.
  • • Çelik, Ş. (2011). Yezidilerin Yaşam Pratikleri ve Kimlik Algısı. Mukaddime (4), 159-173
  • • Guest, J. S. (2012). Yezidilik Tarihi –Melekê Tawus ve Mıshefa Reş'in İzinde- (3 b.). (İ. Bingöl, Çev.) İstanbul: Avesta Basın Yayın.
  • • Kerçin, Y. (2015). Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Yezidilik (İdil Midyat Örneği). Şırnak: Şırnak Üniversitesi SBE.
  • • Kreyenbroek, P. G.,& Reşow, X. C. (2011). Tanrı ve Şeyh Ad Kusursuzdur- Yezidi tarihinde Kutsal Şiirler ve Dinsel Anlatılar. (İ. Bingöl, Çev.) İstanbul: Avesta Yayınları.
  • • Lescot, R. (2001),Yezidiler, İstanbul, Avesta Yayınları
  • • Okçu, D. (2007). Yezidilik ve Yezidiler. Konya: Tablet Yayınları.
  • • Sever, E. (2006). Yezidiler ve Yezidiliğin Kökeni. İstanbul: Berfin yayınları.
  • • Süvari, Ç. C, (2006) Artakalanlar (Yezidilik Örneğinde, Etnisite, Din ve Kimlik İnşası), İstanbul, E Yayınları,
  • • Taşğın, A. (2013). Yezidiyye. DİA İslam Ansiklopedisi , 43, 525-527.
  • • Turan, A. (1990). Yezidi Din Adamları. Ondokuzmayıs Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi , 125- 133.
  • • Turan, A. (1988). Yezidiler. OMÜİFD , 188-199.
  • • Turan, A. (1991). Yezidilerin Toplumsal Yaşayışları. OMÜİFD (5), 67-89.

The Reflections of Religious Organization to Social Life in Yezidis (The Sample of Batman-Beşiri)

Yıl 2017, Cilt: 20 Sayı: 51 (19-06-2017), 117 - 136, 19.06.2017
https://doi.org/10.15745/da.323808

Öz

The numbers of Yezidis, who are Mesopotamian peoples, have been

gradually decreasing with the increasing immigration. Some of there mains in

their homeland continue to live in Turkey. One of the cities where theYezidis live

in Turkey is Batman. In this study, religion-referenced constructions in Yezidi

society were examined with the example of Batman -Beşiri. An examination of

the religious reflection of the Yezidis of Turkey, which is trying to protect their

own beliefs and cultures despite the decrease in numbers with migration, is

important for the recognition of this religious group. Yezidi society is divided

into two basic classes as Reverends and Murids (disciples).This structure,

similar to the caste system, has had a significant impact on the Yezidis' social

life. For example, marriage among social caste is strictly forbidden. On the

other hand, the ordinary people who are in the caste of Murid and constitute

the largest group in the Yezidi society are also economically responsible for

the caste of the Reverends. This article, which is a field study, focuses on

the reflection of religious organizations in theYezidis into their social life.

In this study consisting of two parts, first the caste in Yezidism and their

suborganizations, and then the reflections of these castes on the social life are

discussed. Photographs taken in Yezidi villages are included in the appendix.

In-depth interviewing technique was used as the basis of the research.


Kaynakça

  • Akça, M. (2006). Yezidiler, İnanç Esasları ve Ritüelleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  • • Alkut, S. B. (2013). Melek Tavusun Halkı Yezidiler. İstanbul: Metis Yayınları.
  • • Aydemir, S. (2010). Küresel Dünyada Küçük Dini Grupların Varoluşsal Sorunları ve Entegrasyonal Asimilasyonu: Yezidiler Örneği. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 15 (24), 7-32
  • • Bilge, M. (2002). Yezidiler, Ankara: Kalan Yayınları.
  • • Bozan, M. (2012). Şeyh 'Adî'siz Yezidilik: Yezidilerin 'Adî b. Müsafir Algısında Yaşanan Farklılaşmalar. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 53 (2), 23-41.
  • • Çelik, Ş. (2011). Yezidilerin Yaşam Pratikleri ve Kimlik Algısı. Mukaddime (4), 159-173
  • • Guest, J. S. (2012). Yezidilik Tarihi –Melekê Tawus ve Mıshefa Reş'in İzinde- (3 b.). (İ. Bingöl, Çev.) İstanbul: Avesta Basın Yayın.
  • • Kerçin, Y. (2015). Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Yezidilik (İdil Midyat Örneği). Şırnak: Şırnak Üniversitesi SBE.
  • • Kreyenbroek, P. G.,& Reşow, X. C. (2011). Tanrı ve Şeyh Ad Kusursuzdur- Yezidi tarihinde Kutsal Şiirler ve Dinsel Anlatılar. (İ. Bingöl, Çev.) İstanbul: Avesta Yayınları.
  • • Lescot, R. (2001),Yezidiler, İstanbul, Avesta Yayınları
  • • Okçu, D. (2007). Yezidilik ve Yezidiler. Konya: Tablet Yayınları.
  • • Sever, E. (2006). Yezidiler ve Yezidiliğin Kökeni. İstanbul: Berfin yayınları.
  • • Süvari, Ç. C, (2006) Artakalanlar (Yezidilik Örneğinde, Etnisite, Din ve Kimlik İnşası), İstanbul, E Yayınları,
  • • Taşğın, A. (2013). Yezidiyye. DİA İslam Ansiklopedisi , 43, 525-527.
  • • Turan, A. (1990). Yezidi Din Adamları. Ondokuzmayıs Ünv. İlahiyat Fak. Dergisi , 125- 133.
  • • Turan, A. (1988). Yezidiler. OMÜİFD , 188-199.
  • • Turan, A. (1991). Yezidilerin Toplumsal Yaşayışları. OMÜİFD (5), 67-89.
Toplam 17 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Bölüm Makaleler
Yazarlar

Necati Sümer

Ahmet Aktaş Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 19 Haziran 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 20 Sayı: 51 (19-06-2017)

Kaynak Göster

ISNAD Sümer, Necati - Aktaş, Ahmet. “YEZİDİLERDE DİNİ TEŞKİLATLANMANIN SOSYAL HAYATA YANSIMALARI (BATMAN-BEŞİRİ ÖRNEĞİ)”. Dini Araştırmalar 20/19-06 (Haziran 2017), 117-136. https://doi.org/10.15745/da.323808.