Dinler Tarihi Açısından Gök Cisimleri Ve Tabiatla İlgili İnanış Ve Uygulamalar (Muğla -Yatağan Örneği)

Yıl 2015, Cilt: 18 Sayı: 46 (15-06-2015), 195 - 208, 15.06.2015

İsmet Eşmeli

https://doi.org/10.15745/da.92104

Öz

Halk inanışları ve bu inanışlara bağlı yansımalar bir toplumun kimliği açısından önemlidir. Halk inancı, toplumun büyük bir çoğunluğu tarafından benimsenen ve insanların günlük hayatı üzerinde etkili olan kabullenmelerdir. İnsan, toplumsal bir varlıktır. Toplum içerisinde yaşamak zorundadır ve toplumun genel inanış ve uygulamalarından uzak değildir. Gök cisimleri ve tabiat olayları ile ilgili halk inanışlarının Türk toplumunda önemli yansımaları bulunmaktadır. Makalemizde Muğla-Yatağan çevresinde ay ve yıldız ile ilgili halk inanışlarının yanı sıra ay ve güneş tutulmasına bağlı inanışlar ve yansımalarına yer verdik. Yöre halkının yıldırım, şimşek, nisan yağmuru, hortum ve ebem kuşağı (gök kuşağı) gibi tabiat olaylarıyla ilgili inanışları ve toplumdaki yansımalarını aktardık. Son olarak, dinler tarihi bilimi çerçevesinde söz konusu inanışlar ve uygulamaları hakkında kısa bir değerlendirme yaptık

Anahtar Kelimeler

Halk İnanışları, Gök Cisimleri, Tabiat Olayları, Dinler Tarihi, Muğla-Yatağan

Beliefs and Practices about Celestial Bodies and Nature Events in Perspective of History of Religion (The Example of Mugla- Yatagan)

Öz

Folk beliefs and practices of these beliefs in the community are important to the identity of a community. Folk belief is the acceptances that accepted by a large of the community and are effective on the people’s daily life. Man is a social, have to live in the community and is not indifferent to folk beliefs and practices. In Turkish society, folk beliefs about the celestial bodies and the nature events have important practices. In our article, we dealt with folk beliefs about the moon and stars in Mugla-Yatagan and surroundigs, as well as the beliefs and practices about the moon and solar eclipse. It is described the nature events as clap of thunder, flash, april rain, whirlwind and rainbow. Finaly, it is made the brief discussion on these beliefs adn practices in perspective of the history of religion

Anahtar Kelimeler

Folk Beliefs, Celestial Bodies, Nature Events, History of Religion, Muğla-Yatağan

Kaynakça

• • Çelik, Ali (1995). İslam’ın Kabul veya Reddettiği Halk İnançları. İstanbul: Koza Yay.
• • Turan, Fatma Ahsen (2011), “Orta Asya’dan Anadolu’ya Mitik Yolculukta Tabi- at Olayları”. Milli Folklor, Yıl 23, S. 90.
• • Kalafat, Yaşar (1996) İslamiyet ve Türk Halk İnançları. Ankara: Feryal Matba- acılık
• • Kalafat, Yaşar (2004). “Tatar Türklerinde Karşılaştırmalı Halk İnançları”. Kara- deniz Araştırmaları. S.3: 119-127
• • Kalafat, Yaşar (2010) Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri. Ankara: Berikan Yayınevi.
• • Uzun, Mustafa Öner (2012). “Anadolu İnançları Bağlamında Türkülerimizde Gök Cisimleri”. Akademik Bakış Dergisi S. 33: 1-21
• • Uykucu, Ekrem (1968). İlçeleriyle Birlikte Muğla Tarihi. İstanbul: Gümüş Ya- yınevi Kaynak Kişiler
• • Aydemir, Ali, D.Tarihi ve Yeri: 1975-Bolu, Erkek, İmam-Hatip, Üniversite, Hi- sarardı Köyü Selviler Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Baş, Hüseyin, D.Tarihi ve Yeri: 1940-Yatağan, Muhtar, Erkek, İlkokul, Esenköy
• • Çağlar, Semiha, D.Tarihi ve Yeri: 1955-Yatağan, Kadın, Ev Hanımı, İlkokul, Yeni Mahalle Yatağan/Muğla.
• • Çolak, Osman, D.Tarihi ve Yeri: 1952-Yatağan, Erkek, Çiftçi, İlkokul, Bağyaka Köyü Çıkırçek Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Demirtaş, Osman, D.Tarihi ve Yeri: 1955-Yatağan, Erkek, İmam-Hatip, Önli- sans, Bağyaka Köyü Yatağan/Muğla.
• • Göktepe, Saadettin, D.Tarihi ve Yeri: 1935-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Deştin Köyü Yatağan/Muğla.
• • Gülen, Bakiye, D.Tarihi ve Yeri: 1937-Yatağan, Kadın, Ev Hanımı, İlkokul, Ka- vak Köyü Tilkiler Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Gülen, Kazım, D.Tarihi ve Yeri: 1936-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Kavak Köyü Tilkiler Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Kabaran, Dursun D.Tarihi ve Yeri: 1945-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Bağ- yaka Köyü Pirenlik Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Kartal, İhsan, D.Tarihi ve Yeri: 1950-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Bağyaka Köyü Çıkırçek Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Kartal, Nazime, D.Tarihi ve Yeri: 1948-Çırpı, Kadın, Emekli, Okur-Yazar Değil, Bağyaka Köyü Çıkırçek Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Kartal, Necibe D.Tarihi ve Yeri: 1936-Yatağan, Kadın, Emekli, İlkokul, Bağyaka Köyü Çıkırçek Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Kartal, Mehmet, D.Tarihi ve Yeri: 1961-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Bağ- yaka Köyü Yatağan/Muğla.
• • Kartal, Zühre D.Tarihi ve Yeri: 1938-Yatağan, Kadın, Emekli, Okur-Yazar, Bağ- yaka Köyü Çıkırçek Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Kırıkoğlu, Hamdi, D.Tarihi ve Yeri:1936-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Tilki- ler Mahallesi Kavak Köyü Yatağan/Muğla.
• • Kırıkoğlu, Necati, D.Tarihi ve Yeri:1945-Yatağan, Erkek, Muhtar, İlkokul, Ka- vak Köyü Yatağan/Muğla.
• • Kuş, Cevdet, D.Tarihi ve Yeri:1938-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Bağyaka Köyü Çıkırçek Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Kuş, Hüseyin, D.Tarihi ve Yeri:1930-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Çıkırçek Mahallesi Bağyaka Köyü Yatağan/Muğla.
• • Kuş, Necla, D.Tarihi ve Yeri:1940-Yatağan, Kadın, Ev Hanımı, İlkokul, Bağyaka Köyü Çıkırçek Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Kuş, Sultan, D.Tarihi ve Yeri:1939-Yatağan, Kadın, Ev Hanımı, İlkokul, Bağya- ka Köyü Çıkırçek Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Madran, Celal, D.Tarihi ve Yeri:1932-Yatağan, Erkek, Emekli, Okur-Yazmaz, Çukurözü Köyü Keçili Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Maşat, Yüksel, D.Tarihi ve Yeri:1959-Yatağan, Erkek, Müezzin-Kayyım, Lise,
• • Mutlu, Hatice, D.Tarihi ve Yeri:1963-Yatağan, Kadın, Ev Hanımı, İlkokul, Tilki- ler Mahallesi Kavak Köyü Yatağan/Muğla.
• • Mutlu, Mustafa, D.Tarihi ve Yeri:1934-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Kavak Köyü Tilkiler Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Teke, Erdem, D.Tarihi ve Yeri:1977-Yatağan, Erkek, İmam-Hatip, Önlisans, Taşkesik Köyü Camii İmam-Hatibi Yatağan/Muğla.
• • Tilkioğlu, Ayşe, D.Tarihi ve Yeri:1966-Yatağan, Kadın, Ev Hanımı, İlkokul, Ka- vak Köyü Tilkiler Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Tilkioğlu, Necip, D.Tarihi ve Yeri:1966-Yatağan, Erkek, Çiftçi, İlkokul, Kavak Köyü Tilkiler Mahallesi Yatağan/Muğla.
• • Üstün, Durmuş, D.Tarihi ve Yeri:1936-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Deştin Köyü Yatağan/Muğla.
• • Yıldırım, Üzeyir, D.Tarihi ve Yeri: 1963-Yatağan, Erkek, İmam-Hatip, Önlisans Mezunu, Yatağan/Muğla.
• • Yıldız, Ayşe, D.Tarihi ve Yeri:1935-Yatağan, Kadın, Ev Hanımı, İlkokul, Bağ- yaka Köyü Yatağan/Muğla.
• • Yıldız, Hasan, D.Tarihi ve Yeri:1931-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Bağyaka Köyü Yatağan/Muğla.
• • Yüksel, Mustafa, D.Tarihi ve Yeri:1921-Yatağan, Erkek, Emekli, İlkokul, Deştin Köyü Yatağan/Muğla.
• • Yüksel, Sultan, D.Tarihi ve Yeri:1933-Yatağan, Kadın, Ev Hanımı, İlkokul, Deş- tin Köyü Yatağan/Muğla.