Seküler Tutum ve Makyavelist Davranış: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Örneği

Yıl 2024, Sayı: 66, 231 - 256, 28.06.2024

Emrah Yavuz , Mustafa Fedai Çavuş

https://doi.org/10.15745/da.1434624

Öz

Sekülerleşmeye dair yapılan çalışmalar incelendiğinde, genel olarak sekülerleşmeyi bir sosyal olgu düzeyinde ele alan çalışmaların, sekülerleşmeyi teorik tartışmalar çerçevesinde irdeleyen çalışmalara nazaran çok daha az sayıda olduğu gözlenmiştir. Hem sekülerliğin hem de desekülerliğin yaşandığını ileri süren çalışmaların, sekülerleşmenin toplumsal görünümlerine ilişkin olgusal veri sunmada yetersiz olduğu görülmekle birlikte şüphesiz her araştırmanın sekülerleşme literatürüne katkı sağladığı göz ardı edilmemelidir. Sekülerleşmenin toplumsal yapıda ne düzeyde ve hangi konular özelinde gerçekleştiğinin tespiti için olgusal verilere/araştırmalara ihtiyaç vardır. Sekülerleşmenin Makyavelist davranışları tetikleyici bir faktör olabileceği varsayımından hareketle gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı, seküler tutum ve Makyavelist davranış arasındaki ilişkiyi seküler normlara sahip alanlarda eğitim gören, sekülerleştirici/dönüştürücü eğitimin etkisiyle daha seküler yorumlar benimsediği ve dolayısıyla Makyavelist davranışlar sergileyebileceği varsayılan üniversite öğrencileri örnekleminde tespit etmektir. Seküler tutum ile Makyavelist davranış arasında bir ilişkinin olup olmadığını, üniversite öğrencilerinin hangi ölçüde seküler tutum ve Makyavelist davranış sergilediğini ölçmek bu araştırmanın temel problemidir. Bu nedenle çalışmanın kavramsal çerçevesi, klasik sekülerleşme teorileri tartışmalarından beri olup, seküler tutum ve Makyavelist davranış ekseninde oluşturulmuştur. Nicel araştırma deseni oluşturularak yapılan bu çalışmada ilişkisel tarama yöntemi, örnekleme yöntemi ve online anket tekniği kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Osmaniye Korkut Ata Üniversitesinde (OKÜ) lisans düzeyinde öğrenim gören öğrencilere e-mail atılarak gönüllü bir şekilde ankete katılmaları istenmiş ve elde edilen 710 adet anket verisi ile analizler yapılmıştır. Elde edilen verilerle yapılan korelasyon analizi sonuçlarına göre Makyavelist davranış ile seküler zihniyete kayma arasında düşük düzeyde de olsa anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki vardır. Ölçeğin diğer boyutlarından olan gündelik hayatta dini hassasiyetleri sürdürme ve siyasi otoritenin sekülerleşmesiyle Makyavelist davranış arasında ise yine düşük düzeyde de olsa anlamlı ve negatif yönde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Seküler tutum boyutlarının Makyavelist davranışa etkilerine bakmak için yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre sadece seküler zihniyete kayma boyutunun Makyavelist davranışı anlamlı bir şekilde etkilediği görülmektedir. Diğer alt boyutlardaysa düşük düzeyde bir ilişki olsa da etkileşim gözlemlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler

Din Sosyolojisi, Sekülerleşme, Makyavelizm, Seküler Tutum, Makyavelist Davranış, Üniversite Öğrencileri

Secular Attitude and Machiavelist Behavior: A Research on University Students Osmaniye Korkut Ata University Case

Öz

Upon reviewing the literature on secularization, it becomes evident that studies addressing secularization as a social phenomenon are considerably outnumbered by those focusing on theoretical discourse. While research exploring both secularism and desecularism remains insufficient to furnish empirical evidence regarding the social ramifications of secularization, it is imperative to acknowledge that each study contributes to the evolving discourse on secularization. Empirical data and research are crucial to ascertain the extent of secularization within societal structures and its various domains.
This study aims to investigate the potential correlation between secular attitudes and Machiavellian behavior among university students, particularly those enrolled in disciplines with secular norms. It is hypothesized that exposure to secularizing education may influence students' adoption of secular interpretations and consequently influence their propensity towards Machiavellian behavior. The primary objective is to assess the relationship between secular attitudes and Machiavellian behavior and to gauge the prevalence of both among university students.
The conceptual framework of this study draws upon classical secularization theories and centers on secular attitudes and Machiavellian behavior. Employing a quantitative research design, the study utilized a relational screening method and an online survey technique. Undergraduate students from Osmaniye Korkut Ata University (OKÜ) were invited via email to participate voluntarily, resulting in a dataset of 710 survey responses.
Correlation analysis of the data revealed a significant positive relationship, albeit at a low level, between Machiavellian behavior and the inclination towards a secular mentality. Conversely, a significant negative relationship, albeit at a low level, was observed between the maintenance of religious sensitivities in daily life and the secularization of political authority, both being other dimensions of the scale, and Machiavellian behavior. Regression analysis to examine the effects of secular attitude dimensions on Machiavellian behavior indicated that only the shift towards a secular mentality had a significant effect. While a low-level relationship was evident for other sub-dimensions, no significant interaction was observed.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Religion, Secularization, Machiavellianism, Secular Attitudes, Machiavellian Behavior, University Students

Kaynakça

• Aktan, Coşkun Can. “Makyavelizm, Herestetik ve Politik Manipulasyon Sanatı -Kamu Tercihi Perspektifinden ‘İyiliksever Despot’ ve İktidar Hırsı”. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi 14/2 (2022), 122-145.
• Aydın, İbrahim Hakkı. “Seküler Ahlak Bağlamında Din-Ahlâk İlişkisi”. Atatük Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2011), 1-23.
• Berger, Peter L. - Dinin Sosyal Gerçekliği. Çev. Coşkun, Ali. İstanbul: İnsan Yayınları, 1993.
• Berger, Peter L. - “Dini Kurumlar” Çev. Çiftçi, Adil. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi IX (1995), 425-465.
• Bilgin, Vejdi. Din ve Toplum -Din Sosyolojisine Giriş-. İstanbul: Beyan Yayınları, 2. Basım, 2021.
• Bryan, Wilson. “‘Sekülerleşme’”. Çev. Ali Bayer. Sekülerleşme (Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar). ed. M. Ali Kirman - İhsan Çapcıoğlu. 9-25. Ankara: Otto Yayınları, 1. Basım, 2015.
• Dahling, Jason J. vd. Machiavellianism, Unethical Behavior, and Well-Being in Organizational Life (Mektup 2012). https://www.researchgate.net/publication/243806278_Machiavellianism_unethical_behavior_and_well-being_in_organizational_life
• Dönmez, Ali. “Tutum”. Sosyal Bilimler Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: TÜBİTAK, 2022.
• Erdiç, Şaban. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinde Din ve Modernleşme -Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Örneği-”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 26/3 (2022), 1021-1035.
• Ertit, Volkan. Sekülerleşme Teorisi -Sekülerleşen Türkiye’nin Analizi-. Ankara: Liberte Yayınları, 1. Basım, 2019.
• Güven, İbrahim Furkan. “Makyavelizm Ve Dindarlık: Demografik Değişkenler Üzerine Ampirik Bir Araştırma”. Bilimname XXXVII/1 (2019), 1155-1186.
• Harrell, W. Andrew - Hartnagel, Timothy. “The İmpact of Machiavellianism and the Trustfullness of the Victim on Laboratory Theft”. Sociometry 39/2 (1976), 157-165.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem. Günümüzde İnsan ve İnsanlar: Sosyal Psikolojiye Giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi, 11. Basım, 2008.
• Kalıç, Murat. Dünyevileşme ve Dindarlık Üzerine Bir Araştırma. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2021.
• Kayıklık, Hasan. “Bireysel Yaşamda Dinsel Değişim”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/2 (Aralık 2005), 5-23.
• Machıavelli, Niccolo - Prens. Çev. Tolga, Alev. İstanbul: Say Yayınları, 2016.
• O’Fallon, Michael J. - Butterfield, Kenneth D. “A Review of The Empirical Ethical Decision-Making Literature: 1996-2003”. Journal of Business Ethics 59 (2005), 375-413.
• Robbins, Stephen P. - Judge, Timothy A. “Personality and Values”. Organizational Bahavior. New Jersey: Pearson, 15. Basım, 2013.
• Sarı, Özgür - Önkal, Güncel. “Dönüşen Kimlikler ve Vatandaşlık Bağlamında Laik Düşünce -Seküler Eylem-”. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi 4/7 (Temmuz 2015), 101-116.
• Scheepers, Peer vd. “Education, Religiosity, and Moral Attitudes: Explaining Cross National Effect Differences”. Sociology of Religion 63/2 (ts.), 157-176.
• Şengül, Fatma Nur. “Türkiye’de Ampirik Anlamda Gerçekleştirilen Sekülerleşme Çalışmalarına Dini Sosyolojik Bir Bakış”. Journal of Analytic Divinity 5/3 (Aralık 2021), 9-27.
• Yapıcı, Asım. “Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinin Anlam Dünyasında Dinin Yeri (Çukurova Üniversitesi Örneği)”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/2 (2009), 1-37.