Fear Phenomena In Moses Story

Yıl 2008, Cilt: 8 Sayı: 4, 101 - 152, 01.08.2008

Abdurrahman Kasapoglu

Öz

Fear phenomena is the most noticing factor of the passages of Quran in which Moses’ story is told. Moses get over all fear experiences by trusting in God and depending on Him. In Moses’ story, many applied methods against fear factor are shown. Moreover it is underlined in this story that fear may become an exclusive feature of a society. It is stated that surpressing states or goverments creates a fearful and discomfort environment in order to ensure their existence, and that those who refuse divine guard and rely on only pecuniary strength cannot l’ve forever in peace and wealth.

Anahtar Kelimeler

Fear, Trust, Divine Guard.

Hz. Mûsâ Kıssasında Korku Fenomeni

Öz

Hz. Musa kıssasının anlatıldığı Kur’an pasajlarında en çok dikkat çeken konu, korku fenomenidir. Hz. Musa yaşamış olduğu bütün korku tecrübelerini Allah’a güvenerek aşmıştır. Musa kıssasında, korkuyla başa çıkmada kullanılabilecek birçok yöntem uygulamalı olarak gösterilmiştir. Yine bu kıssada korkaklığın bir toplumun belirgin özelliği haline gelebileceği vurgulanmıştır. Kur’an, baskıcı yönetimlerin, varlıklarını sürdürmek için toplumda güvensizlik ve korku yarat-tıklarını belirtmiştir. İlâhî korumaya karşı çıkanların, sadece maddi güce güve-nenlerin sonsuza kadar emniyet içerisinde kalamayacaklarını açıklamıştır.

Anahtar Kelimeler

Korku, güven, ilâhî koruma.

Kaynakça

• İbn Manzûr, Ebu‟l-Fadl Cemâluddîn Muhammed İbn Mükrem, Lîsânu’l-Arab, Dâru‟l-Fikr, Beyrut, 1997.
• el-Halebî, Ahmed İbn Yusuf es-Semîn, Umdetü’l-Huffâz fî Tefsîri Eşrefi’l-Elfâz, Âlemü‟l-Kütüb, Beyrut, 1993.
• el-Fîrûzâbâdî, Muhammed İbn Yakub, el-Kâmûsu’l-Muhît, Müessesetü‟r-Risâle, Beyrut, 1994.
• el-İsfehânî, Ebu‟l-Kâsım el-Hüseyn İbn Muhammed er-Râgıb, el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân, Dâru‟l-Ma‟rife, Beyrut, tsz.
• el-Fîrûzâbâdî, Mecdüddîn Muhammed İbn Yakûb, Besâiru Zevi‟t-Temyîz, el- Mektebetü‟l-ilmî, Beyrut, tsz.
• et-Tahânevî, Muhammed Ali İbn Ali İbn Muhammed, Keşşâfu Istılâhâti’l- Fünûn, Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut, 1998.
• Schultz, Duane P., Schultz,Sydney Ellen, Modern Psikoloji Tarihi, Çev. Yase- min Aslay, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 2001.
• Aytaç, Serpil, İnsanı Anlama Çabası, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2004.
• Aydın, Ayhan, Düşünce Tarihi ve İnsan Doğası, Gendaş, İstanbul, 2004.
• Atkinson, Rita L., ve diğerleri, Psikolojiye Giriş, Çev. Kemal Atakay ve diğerleri, Sosyal Yayınlar, İstanbul, 1995.
• Erden, Münire, Akman, Yasemin, Eğitim Psikolojisi, Arkadaş Yayınları, Ankara,
• Ülgen, Gülten, Eğitim Psikolojisi, Bilim Yayınları, Ankara, 1995.
• Ulusoy, Ayten, Güdülenme, (Gelişim ve Öğrenme) Anı Yayıncılık, Ankara, 2003.
• Freud, Sigmund, Psikanalize Yeni Giriş Dersleri, Çev. Selçuk Budak, Öteki Ya- yınevi, Ankara, 1997.
• Hall, Calvin S., Freudyen Psikolojiye Giriş, Çev. Ersan Devrim, Kaknüs Yayınla- rı, İstanbul, 1999.
• Gençtan, Engin, Psikanaliz ve Sonrası, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1990.
• Gander,Mary J., Gardiner, Harry W., Çocuk ve Ergen Gelişimi, Çev. Ali Dönmez ve diğerleri, İmge Kitabevi, Ankara, 1998.
• Aydın, Ayhan, Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Anı Yayıncılık, Ankara, 1999.
• Arı, Ramazan, ve diğerleri, Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Mikro Yayınları, Konya, tsz.
• Erikson, Erik H., İnsanın Sekiz Çağı, Çev. T. Bedirhan Üstün, Vedat Şar, Birey ve Toplum Yayıncılık, Ankara, 1984.
• Rycroft, Charles, Psikanaliz Sözlüğü, Çev. M. Sağman Kayatekin, Ara Yayıncı- lık, İstanbul, 1989.
• Bacanlı, Hasan, Eğitim Psikolojisi, Alkım Yayınevi, İstanbul, tsz.
• Senemoğlu, Nuray, Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Gazi Kitabevi, Ankara, 2001.
• Can, Gürhan, Kişilik Gelişimi, (Binnur Yeşilyaprak editörlüğünde Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi), PeGemA Yayıncılık, Ankara, 2002.
• Horney,Karen, Ruhsal Çatışmalarımız, Çev. Selçuk Budak, Öteki Yayınevi, An- kara, 1995.
• Horney, Karen, Psikanalizde Yeni Yollar, Çev. Selçuk Budak, Öteki Yayınevi, Ankara, 1995.
• Kaya, Nusret, Sezgilerimiz ve Takıntılarımız, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 2002.
• Köknel, Özcan, Kaygıdan Mutluluğa Kişilik, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 1982.
• Kozacıoğlu, Gülsen, Ekberzade Gördürür, Hülya, Bireyden Topluma Ruh Sağ- lığı, Alfa Basım Yayım, İstanbul, 1995.
• Morgan, Clifford T., Psikolojiye Giriş, Çev. Hüsnü Arıcı ve diğerleri, H.Ü.P.B. Yayınları, Ankara, 1995.
• Öztabağ, Lütfi, Psikolojide İlk Adım, İnkılâp ve Aka Kitabevleri, İstanbul, 1983.
• Cole, Luella, Morgan, John J. B., Çocukluk ve Gençlik Psikolojisi, Çev. Belkıs Halim Vassaf, M.E.B., İstanbul, 2001.
• Gates, Arthur I., ve diğerleri, Eğitim Psikolojisi, Çev. Necmi Z. Sarı, M.E.B., İs- tanbul, 1968.
• Mannoni, Pierre, Korku, Çev. Işın Gürbüz, İletişim Yayınları, İstanbul, tsz.
• Zulliger, Hans, Çocuklarımızın Korkuları, Çev. Kamuran Şipal, Bozak Yayınları, İstanbul, 1975.
• Mander, A. E., Kendini Tanı, Çev. Suat Taşer, M.E.B., İstanbul, 1950.
• Pars, Vedide Baha, ve diğerleri, Eğitim Psikolojisi, M.E.B. İstanbul, 1970.
• Topçu, Nurettin, Ruhbilim, Üçler Basımevi, İstanbul, 1949.
• Aytuna,Hasip A., Normal Çocuklarda Anormallikler, M.E.B., İstanbul, 1976.
• Cüceloğlu, Doğan, İnsan ve Davranışı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1993.
• Akboy, Rengin, Eğitim Psikolojisi, Mikro Yayınları, İzmir, 2000.
• Köknel, Özcan, Günlük Hayatta Ruh Sağlığı, Alfa Basım Yayım, İstanbul, 1999.
• Saygılı, Sefa, Ruh Hastalıkları ve Korunma Yolları, TÜRDAV, İstanbul, 2001.
• Munn, Norman L., Psikoloji, Çev. Nahit Tendar, Maarif Basımevi, İstanbul, 1958.
• Gövsa, İbrahim Alaettin, Çocukta Duygusal Gelişim, Hayat Yayınları, İstanbul, 1998.
• Komisyon, Ruhiyat, Devlet Matbaası, İstanbul, 1929.
• Grant, Wendy, Cesaret, Çev. Hande Barlas, HYB Yayıncılık, Arkara, 1998.
• Jersild, Arthur T., Çocuk Psikolojisi, Çev. Gülseren Günçe, A.Ü.E.F. Yayınları, Ankara, 1979.
• Yörükoğlu, Atalay, Çocuk Ruh Sağlığı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, An- kara, 1986.
• Sheehan, Elaine, Kaygı Bozuklukları, Çev. Murat Sağlam, Alfa/Aktüel Kitabevleri, İstanbul, 1996.
• Binbaşıoğlu, Cavit, Ailede ve Okulda Eğitim Sorunları, M.E.B., İstanbul, 2000.
• Descartes, Rene, Ruhun İhtirasları, Çev. Mehmet Karasan, M.E.B., İstanbul, 1997.
• Rogge, Jan-Uwe, Çocukların Korkuları Vardır, Çev. Şenay Çağlıdil, Rota Yayın- ları, İstanbul, 2001.
• Özgür, İbrahim N., Çocuk ve Gencin Ruh Sağlığı, Metinler Matbaacılık, İstanbul, 1982
• Tarhan, Navzat, Psikolojik Savaş, Timaş Yayınları, İstanbul, 2002.
• el-Mevdûdî, Ebu‟l-A‟lâ, Tefhîmu’l-Kur’ân, Çev. Muhammed Han Kayani ve Di- ğerleri, İnsan Yayınları, İstanbul, 1989.
• Esed,Muhammed, Kur’an Mesajı, Çev. Cahit Koytak, Ahmet Ertürk, İşaret Ya- yınları, İstanbul, 1997.
• Bilmen, Ömer Nasuhi, Kur’anı Kerim’in Türkçe Meali Âlisi ve Tefsiri, Bilmen Yayınevi, İstanbul, 1985.
• ez-Zemahşerî, Ebu‟l-Kâsım Cârullah Muhammed İbn Ömer, el-Keşşâf an Hakâikı Ğavâmizı’t-Tenzîl, Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut, 1995.
• el-Kurtûbî, Ebû Abdullah Muhammed İbn Ahmed, el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’ân, Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut, 1993.
• el-Mâverdî, Ebu‟l-Hasen Ali İbn Muhammed İbn Habîb, en-Nüket ve’l-Uyûn, Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut, tsz.
• ez-Zuhaylî, Vehbe, et-Tefsîru’l-Münîr, Dâru‟l-Fikr, Beyrut, 1991.
• es-Sa’dî, Abdurrahman İbn Nâsır, Teysîru’l-Kerîmi’r-Rahmân fî Tefsîri Kelâmi’l- Mennân, Müessetü‟r-Risâle, Beyrut, 1996.
• el-Merâğî, Ahmed Mustafâ, Tefsîru’l-Merâğî, Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut,
• Arık, İ. Alev, Motivasyon ve Heyecana Giriş, Çantay Kitabevi, İstanbul, 1996.
• Portakal, Hüseyin, Çocuk Eğitiminde Özgürlük ve Saldırganlık, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 1994.
• Patent, Arnold M., Her Şeye Sahip Olabilirsiniz, Çev. A. Asla Atay, Mavi Okya- nus Yayıncılık, İstanbul, 1995.
• Köknel, Özcan, Zorlanan İnsan, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 1993.
• er-Râzî, Fahreddîn, et-Tefsîru’l-Kebîr, Dâru İhyâi‟t-Turâsi‟l-Arabî, Beyrut, 1997.
• Ebussuûd, Muhammed İbn Muhammed el-İmâdî, İrşâdu’l-Akli’s-Selîm ilâ ilâ Mezâye’l-Kur’âni’l-Kerîm, Dâru İhyâi‟t-Turâsi‟l-Arabî, Beyrut, 1994.
• Havva, Said, el-Esâs fi’t-Tefsîr, Çev. M. Beşir Eryarsoy, Şamil Yayınevi, İstan- bul, 1991
• Yıldırım, Celal, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları, İzmir, tsz.
• Halefullah, Muhammed Ahmed, Kur’an’da Anlatım Sanatı, Çev. Şaban Karataş, Ankara Okulu Yayınları, Ankara, 2002.
• et-Taberî, Ebû Ca‟fer Muhammed İbn Cerîr, Câmiu’l-Beyân fî Tefsîri’l-Kur’ân, Dâru‟l-Ma‟rife, Beyrut, 1980.
• eş-Şevkânî, Muhammed İbn Ali İbn Muhammed, Fethu’l-Kadîr, el-Mektebetü‟l- Asriyye, Beyrut, 1995.
• Frager, Robert, Sufi Psikolojisinde Gelişim Denge ve Uyum, Çev. İbrahim Kapaklıkaya, Gelenek Yayıncılık, İstanbul, 2003.
• el-Endelûsî, Ebû Muhammed Abdulhak İbn Ğâlib İbn Atıyye, el-Muharreru’l- Vecîz fî Tefsîri’l-Kitâbi’l-Azîz, Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut, 1993.
• Ateş, Süleyman, Yüce Kur’an’ın Çağdaş Tefsiri, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul, 1991.
• Toptaş, Mahmut, Kur’an-ı Kerim Şifa Tefsiri, Cantaş Yayınları, İstanbul, 1997
• Daco, Pierre, Çağdaş Psikolojinin Olağanüstü Başarıları, Çev. O. A. Gürün, İn- kılâp Kitabevi, İstanbul, 1989.
• Yanbastı, Gülgün, Kişilik Kuramları, E.Ü.E.F. Yayınları, İzmir, 1990.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Eser Neşriyat, İstan- bul, tsz.
• Dee, Nerys, Rüyaları Anlamak, Çev. Nilüfer Kavalalı, İlhan Yayınevi, İstanbul, 1997.
• Kerimi, Muhammed, İslam’a Göre Rüya Tabirleri, Kıbele, İstanbul, 1996.
• Köknel, Özcan, Akıl ile Düşünce Gücü, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 2003.
• el-Beyzâvî, el-Kâdi Nâsiruddîn, Envâru’t-Tenzîl ve Esrâru’t-Te’vîl, Dâru‟l- Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut, 1988.
• en-Nesefî, Abdullah İbn Ahmed, Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, Dâru‟n- Nefâis, Beyrut, 1996.
• el-Bursevî, İsmâil Hakkı, Tefsîru Rûhu’l-Beyân, Mektebetü Eser, İstanbul, 1389 h.
• el-Kâsimî, Muhammed Cemâluddîn, Tefsîru’l-Kâsimî, Dâru İhyâi‟t-Turâsi‟l- Arabî, Beyrut, 1994.
• el-Cezâirî, Ebû Bekr Câbir, Eyseru’t-Tefâsîr, Dâru‟l-Kütübi‟l-İlmiyye, Beyrut, 1995.
• Kutub, Seyyid, Fî Zılâli’l-Kur’ân, Dâru‟ş-Şurûk, Kahire, 1997.
• Durant, Will, Medeniyetin Temelleri, Çev. Nejat Muallimoğlu, Birleşik Yayıncılık, İstanbul, 1996.
• Örnek, Sedat Veyis, İlkellerde Din Büyü Sanat Efsane, Gerçek Yayınevi, İstan- bul, 2000.
• Köknel, Özcan, Korkular, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 1995.
• Malinowski, Bronislaw, Büyü Bilim ve Din, Çev. Saadet Özkal, Kabalcı Yayıne- vi, İstanbul, 1990.
• Brauchle, Alfred, Tarihten Günümüze Büyücülük, Çev. Nermin Kasap, Etki Ya- yınevi, Arkara, tsz.
• Moore, Robert, Gillette, Douglas, Kral Savaşçı Büyücü Aşık, Çev. Fatma Zen- gin, Sistem Yayıncılık, İstanbul, 1995.
• Scognamillo, Giovanni, Arslan, Arif, Doğu ve Batı Kaynaklarına Göre Büyü, Karizma Yayınları, İstanbul, 1999
• Atabek, Erdal, Bizim Duygusal Zekamız, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 2000
• Theophrastos, Karakterler, Çev. Candan Şentuna, Dost Kitabevi Yayınları, An- kara, 1998
• Montaigne, Denemeler, Çev. Sabahattin Eyuboğlu, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2000.
• Alain, Chartier, Mutlu Olma Sanatı, Çev., S. Neval Şimşek, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 1989.
• Jung, Carl Güstav, Analitik Psikoloji, Çev. Ender Gürol, Payel Yayınları, İstan- bul, 1997
• Jakobi, Jolande, C.G.Jung Psikolojisi, Çev. Mehmet Arap, İlhan Yayınevi, İs- tanbul, 2002
• Özgü, Halis, Psikoloji Dünyasının Üç Büyükleri: Freud Adler Jung, Mart Yayıncı- lık, İstanbul, 1994
• Gürol, Ender, Analitik Psikoloji ve C.G.Jung, Cem Yayınevi, İstanbul, 1991
• Alternatif Düşünceler Sözlüğü, Çev. Komisyon, İnsan Yayınları, İstanbul, 2001.
• Jung, Carl Güstav, Bilinç ve Bilinçaltının İşlevi, Çev. Engin Büyükinal, Say Ya- yınları, İstanbul, 1997.
• Ateş, Mehmet, Mitolojiler ve Semboller, Alfa Basım Yayım, İstanbul, 2002
• Delaney, Gayle, Rüyalarla Problem Çözme, Çev. Murat Temelli, İm Yayın Tasa- rım, İstanbul, 1997
• eş-Şankîtî, Muhammed İbn Muhammed İbn el-Muhtâr, Azvâu’l-Beyân fî Îzâhi’l- Kur’ân bi’l-Kur’ân, Dâru‟l-Fikr, Beyrut, 1995
• Derveze, İzzet, et-Tefsîru’l-Hadîs, Çev. Mustafa Altınkaya ve Diğerleri, Ekin Ya- yınları, İstanbul, 1998
• es-Sâbûnî, Muhammed Ali, Safvetü’t-Tefâsîr, Dâru‟l-Fikr, Beyrut, tsz.
• İbn Kesîr, İmâduddîn Ebu‟l-Fidâ İsmail, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Dâru‟l-Ma‟rife, Beyrut, 1997
• Hicâzî, Muhammed Mahmûd et-Tefsîru’l-Vâzıh, Dâru‟l-Ceyl, Beyrut, 1991