Deprem Sonrası Ağır Hasarlı Bina Hasarlarının Sınıflandırılması

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 46 - 65, 02.03.2016

Varol Koç

https://doi.org/10.21324/dacd.25533

Cited By: 7

Öz

Bu
çalışmada betonarme binalarda depremler sonrası gözlenen ağır hasar tipleri
sınıflandırılıp yapısal davranışla ilişkilendirilerek incelenmiştir. Çok
kapsamlı hasar çeşitleri olduğundan, özellikle sadece kolon ve kolon- kiriş
birleşim hasarlarından kaynaklanan ağır hasarlar ele alınmıştır. Sınıflandırma öncelikle
yapısal sistemin hasar türleri ve yapısal elemanların hasarları şeklinde
yapılmıştır. Yapısal sistemin hasar türleri; 1) Üst üste yığılma yıkımı türden
hasarlar 2) Yana yığılma (Akordeon) yıkımı hasarları 3) Yana yatma hasarları 4)
Düşey hiza boyunca bir bölümün çökmesi tipinde hasarlar 5) Yatayda bir bölümün
çökmesi hasarları 6) Yatayda tam kat çökmesi şeklinde, yapısal elemanların
hasarları da 1) Kolon düzlem dışı sıyrılması 2) Kolon uç bölgesi hasarları
olarak gruplandırılmıştır.  Yine yapısal
eleman hasarlarından sayılabilecek kiriş ve döşeme hasarları, bu çalışmanın
kapsamına dahil edilmemiştir. İncelenen hasar tipleriyle karşılaşılmaması için
yapılması gerekenler özetlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Deprem , Yapı Davranışı , Kolon , Kolon Kiriş Birleşimi , Hasar Tipleri

Classification of Heavily Damaged Building Damage after Earthquake

Öz

In this study,
severe damage types in concrete buildings
observed after earthquakes were classified
and investigated in relation to the structural behaviors. Since the damage types
are very extensive, particularly heavy damages caused by column and combination
of beam-column damages were discussed. Classification is made primarily in the form of damage types of the structural system and damages of structural elements.
Classification of damage types of structural system was grouped as 1) Overlap collapse related damages, 2)
Lateral collapse (accordion) damages, 3) Tilting damages, 4) Failure of a part
on vertical alignment type damages, 5) Failure of a part of horizontal
alignment type damages and 6) Horizontal failure of entire story while the damages of structural elements were grouped as 1) Out of plane deboning of column
and 2) End part damages of column. Beams and floor damages, also considered as structural
system damages, are not included in
the scope of this study. This study summarizes precautions needed to be taken to prevent such
damages studied.

Anahtar Kelimeler

Earthquake , Structural Behavior , Column , Column – Beam Connection , Types of Damage

Kaynakça

• Akıncıtürk N.,(2003), Yapı tasarımında mimarın deprem bilinci, Uludağ Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 8(1), 189-201.
• Alan H., Bozkurt E., Çağlayan D., Dirlik K., Özkaymak Ç., Sözbilir H., Topal T., (2011), Van Depremleri (Tabanlı- Edremit) Raporu, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Yayın no:110, Ankara, 60ss.
• Bayulke N., Kocaman C., Koksal T.S., Kuran F., (2004), 1 Mayıs 2003 Bingöl Deprem Raporu, Rapor No: 5149-1, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi Deprem Mühendisliği Şubesi, Ankara, 36ss.
• Büyükkaragöz A., (2007), Zayıf kolon ve güçlü kiriş birleşimlerinin deneysel olarak incelenmesi, Fırat üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(4), 553-560.
• Çaydemir B., (2012), Betonarme Yapı Tasarımı Dersi, http://www.yildiz.edu.tr/~caydemir/betprj/Kolonbetonarme.pdf [Erişim 2 Temmuz 2014].
• Damcı E., Öztorun N.K., Çelik T., Çoşgun T., (2002), Afyon Depremi ile ilgili Görüşler, ECAS2002 Uluslararası Yapı ve Deprem Mühendisliği Sempozyumu, 14 Ekim, ODTÜ, Ankara.
• Dirik K., Yürür T., Demirbağ H., (2003), 1 Mayıs 2003 Çimenli (Bingöl) Depremi Değerlendirme Raporu, Hacettepe Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Ankara, 42ss.
• Gümüşçü M., Özcan N., Kaya N., (2004), Şanlıurfa’daki betonarme yapıların mevcut durumu, Türkiye Mühendislik Haberleri, 434-2004/6, 41-48.
• Güney D.,(2011), 23 Ekim 2011 Van Depremi Teknik İnceleme Raporu, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul, 66ss.
• İrfanoglu A., (2009), Performance of Template School Buildings during Earthquakes in Turkey and Peru, Journal of performance of constructed facilities, 23(1), 5-14.
• İTÜ, (1992), 13 Mart 1992 Erzincan Depremi Hakkında Rapor I, İTÜ Yapı ve Deprem Uygulama-Araştırma Merkezi, İstanbul, 24ss.
• Kalafat D., Güneş Y., Arpat E., Ölmez Y., Öz G., Horasan G., Kekovalı K., Öğütçü Z., Püskülcü S., Yılmazer M., Köseoğlu A., Berberoğlu A., Kılıçer F., Kara M., Güngör A., Görgün E., Gömeç A., Gümüş H., Berberoğlu M., Deniz P., Kafade N., Suvarıklı M., (2003), 1 Mayıs 2003 Bingöl Depremi Ön Raporu, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Sismoloji Servisi, 58ss.
• Karancı A.N., Kalaycıoğlu S., Erkan B.B.B., Özden A.T., Çalışkan İ, Özakşehir G., (2011), Tabanlı-Van (23 Ekim 2011) ve Edremit-Van (9 Kasım 2011) Depremleri İnceleme Raporu, ODTÜ, Ankara, 28ss.
• Karaşin A., (2003), 2003 Bingöl Depremi Işığında Betonarme Binaların Depremsel Davranışına Toplu Bir Bakış, 5. Ulusal-Uluslararası Deprem Mühendisliği Kongresi, İstanbul.
• Karaşin A.H., Karaesmen E., (2005), Bingöl Depreminde Meydana Gelen Yapısal Hasarların İrdelenmesi, Deprem Sempozyumu, Kocaeli.
• Koçyiğit A., Bozkurt E., Kaymakcı N., Şaroğlu F., (2002), 3 Şubat 2002 Çay (Afyon) Depreminin Kaynağı ve Ağır Hasarın Nedenleri: Akşehir Fay Zonu (Jeolojik ön Rapor), ODTÜ Müh. Fak. Jeoloji Müh. Böl. Tektonik Araştırma Birimi, 36ss.
• Kubin J., (1999), Tipik Deprem Hasarları ve Nedenleri, ODTU, Sanal Gazete, Yıl 4, Sayı 4, Ankara.
• Nurlu M. (2012), Van depreminden öğrendiklerimiz, Deprem zararlarının azaltılması semineri, AFAD, Ankara.
• ODTÜ, (1995), 1 Ekim 1995 Dinar depremi mühendislik raporu, ODTÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Deprem Araştırma Merkezi ve TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Ankara Şubesi, Ankara, 62ss.
• TMMOB, (1998), Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, İzmir, 85ss.
• TMMOB, (2007), Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, İstanbul, 166ss.