Türkiye'nin İklim Değişikliğine Bağlı Kuraklık Durumu

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 63 - 69, 31.01.2018

Emine Su Turan

https://doi.org/10.21324/dacd.357384

Cited By: 42

Öz

Çeşitli
insan faaliyetleri sebebiyle sanayi devriminden bu yana sera gazlarının
atmosferdeki birikimleri hızla artmıştır. Atmosferde sera gazı birikimi sonucu
oluşan sera etkisinin en önemli sonucu dünya ikliminin daha sıcak ve daha
değişken olmasına sebep olmasıdır. Diğer yandan iklim değişikliği, küresel veya
bölgesel olması fark etmeksizin ekstrem hava ve iklim olaylarının sıklığında,
şiddetinde, alansal dağılımında, uzunluğunda ve zamanlamasında da önemli
değişikliklere neden olmaktadır. Küresel ve bölgesel olarak bir takım etkileri
olduğu bilinen küresel iklim değişikliğinin potansiyel etkileri; temiz su
kaynakları, tarım, orman, deniz seviyesi, enerji, insan sağlığı ve biyoçeşitlilik
üzerinde yoğunlaşmaktadır. Ülkemizin, küresel iklim değişikliğinin olası
etkileri açısından risk grubu ülkeler arasında yer aldığı, gelecekte özellikle
Akdeniz ve İç Anadolu Bölgelerimizin iklim değişikliğinden daha çok
etkileneceği tahmin edilmektedir. Günümüzde en zararlı ve en az farkında olunan
doğal afetlerden biri; kuraklıktır. İklimi yarı kurak olan ülkemizde yaşanan
kuraklıklardaki artışın pek çok nedeni bulunmaktadır. İklim değişikliği ile
beraber yağışların olduğu yerlerle suya ihtiyacın olduğu yerlerin birbirinden
çok farklı olması bunların başında gelmektedir. İklim değişikliği
projeksiyonları sıcaklıkların ülke genelinde yükseleceği ve yağışların
özellikle ülkenin güney yarısında azalacağını göstermektedir. Bu değişimlerin
ülkemizin su kaynaklarını olumsuz yönde etkileyerek özellikle güneydeki
havzalarda su potansiyelini azaltması kaçınılmazdır.

Anahtar Kelimeler

Türkiye , İklim Değişikliği , Kuraklık

Turkey’s Drought Status Associated with Climate Change

Öz

Due to various human activities, the accumulation of greenhouse gases in
the atmosphere has increased rapidly since the industrial revolution. The most
important consequence of the greenhouse effect, which is the result of
greenhouse gas accumulation in the atmosphere, is that the earth's climate is
warmer and more variable. On the other hand, climate change, whether global or
regional, causes significant changes in the frequency, intensity, area
distribution, length and timing of extreme weather and climate events.
Potential impacts of global climate change; known to have some impacts already
both globally and locally, intensify on clean water resources, agriculture,
forests, sea level, energy, human health and biodiversity. It is estimated that
our country is among the countries of risk group in terms of the possible
effects of the global climate change and will be affected more by the climate
change in the future especially in the Mediterranean and Central Anatolia
regions. One of the most harmful and least recognized natural disasters is
drought. There are many reasons for the increase in drought in our semi-arid
climate. It is at the top of these that climate change and precipitation are
very different from places where water is needed. Climate change projections
show that temperatures will rise throughout the country and precipitation will
decrease especially in the southern half of the country. It is inevitable that
these changes will affect the water resources of our country in the negative
direction and decrease the water potential especially in the southern basins.

Anahtar Kelimeler

Turkey , Climate Change , Drought

Kaynakça

• Akın M., Akın G., (2007), Suyun önemi, Türkiye'de su potansiyeli, su havzaları ve su kirliliği, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 47(2), 105-118.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2017), Türkiye'nin iklim değişikliği uyum stratejisi ve eylem planı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü, İklim Değişikliği Dairesi Başkanlığı, http://webdosya.csb.gov.tr/db/destek/editordosya/Iklim_Degisikligi_Uyum_Stratejisi_ve_Eylem_Plani.pdf, [Erişim 11 Ekim 2017].
• Doğan S., Tüzer M., (2011), Küresel iklim değişikliği ve potansiyel etkileri, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), 21-34. DSİ, (2009), T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri, Su ve DSİ, 5. Dünya Su Forumu, İstanbul, http://www.dsi.gov.tr/docs/sempozyumlar/kuraklık-ve-su-yönetimi-toplantısı-ankara.pdf?sfvrsn=2, [Erişim 19 Ekim 2017].
• EC-DGE, (2005), The Impacts and Costs of Climate Change, European Commission - Directorate General Environment, http://ec.europa.eu/environment/climat/pdf/final_report2.pdf, [Erişim 21 Ekim 2017].
• Frederick K.D., Major D., (1997), Climate change and water sources, Climatic Change 37(1), 7-23.
• Hoekstra A.Y., Chapagain A.K., Aldaya M.M., Mekonnen M.M., (2011), The water footprint assessment manual: setting the global standard, Earthscan, London, UK, 228ss.
• IPCC, (1997), The Regional Impacts of Climate Change: An Assessment of Vulnerability, IPCC Special Report, https://www.ipcc.ch/pdf/special-reports/spm/region-en.pdf, [Erişim 27 Ekim 2017].
• IPCC, (2007), Climate Change 2007: Summary for Policymakers, In: Climate Change 2007: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Solomon, S., D. Qin, M. Manning, Z. Chen, M. Marquis, K.B. Averyt, M.Tignor and H.L. Miller (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA.
• IPCC, (2013), Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker, T.F., D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bexand P.M. Midgley (eds.)]. Cambridge UniversityPress, Cambridge, United Kingdomand New York, USA.
• Kadıoğlu M., (2001), Kuraklık kıranı, Güncel Yayıncılık, İstanbul, 125ss.
• Kadıoğlu M., (2012), Türkiye'de iklim değişikliği risk yönetimi, Türkiye’nin İklim Değişikliği II. Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi Yayını, 172ss.
• Kadıoğlu M., Ünal Y., İlhan A., Yürük C., (2017), Türkiye'de iklim değişikliği ve tarımda sürdürülebilirlik, Türkiye Gıda ve İçecek Sanayi Dernekleri Federasyonu, http://www.hidropolitikakademi.org/wp-content/uploads/2017/11/IklimDegisikligiRaporu-min.pdf, [Erişim 23 Ekim 2017].
• Kahya E., (2017), Hidroloji, https://tr.scribd.com/presentation/135160715/1-ppt. [Erişim 27 Ekim 2017].
• Kang Y., Khan S., Ma X., (2009), Climate changeimpacts on cropyield, crop water productivity and food security – A review, Progress in Natural Science, 19: 1665–1674.
• Kapluhan E., (2013), Türkiye'de kuraklık ve kuraklığın tarıma etkisi, Marmara Coğrafya Dergisi, 27, 487-510.
• MoEF, (2006), Turkey's National Report on the Implementation Processes of the Convention, Mayıs 2006, Ankara http://www.unccd.int/cop/reports/northmed/national/2006/turkey-eng.pdf, [Erişim 01 Kasım 2017].
• Muluk C.B., Kurt B., Turak A., Türker A., Çalışkan M.A., Balkız O., Gümrükçü S., Sarıgül G., Zeydanlı U., (2013), Türkiye'de suyun durumu ve su yönetiminde yeni yaklaşımlar: çevresel perspektif, İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği - Doğa Koruma Merkezi, http://www.skdturkiye.org/files/yayin/Turkiyede-Suyun-Durumu-ve-Su-Yonetiminde-Yeni-Yaklasimlar-Raporu.pdf, [Erişim 18 Ekim 2017].
• Öztürk İ., (2016), İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi Hidrolojik Modelleme ve Değerlendirme Sunumu, http://suyonetimi.ormansu.gov.tr/Libraries/su/Iklim_Degisikliginin_Turkiye_nin_Su_Kaynaklarina_Etkisi_Prof_Dr_%C4%B0zzet_%C3%96ZT%C3%9CRK_3.sflb.ashx, [Erişim 26 Ekim 2017].
• Pegram G., Conyngham S., Aksoy A., Dıvrak B.B., Öztok D., (2014), Türkiye'nin su ayak izi raporu: su, üretim ve uluslararası ticaret ilişkisi, WWF-Türkiye, http://d2hawiim0tjbd8.cloudfront.net/downloads/su_ayak_izi_raporweb.pdf, [Erişim 09.10.2017].
• Sağlık Bakanlığı, (2010), Türkiye'nin hava kirliliği ve iklim değişikliği sorunlarına sağlık açısından yaklaşım, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, http://www.ihsm.gov.tr/ihsmkronik/dosya/turkiyenin_havakirliligi_ veiklimdegisikligi_ sorunlari.pdf, [Erişim 09 Ekim 2017].
• SYGM, (2016), T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Su Yönetimi Genel Müdürlüğü (SYGM) Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Dairesi Başkanlığı, İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi Projesi, Proje Nihai Raporu, Ankara.
• Şahin Ü., Kurnaz L., (2014), İklim değişikliği ve kuraklık, Sabancı Üniversitesi, İstanbul Politikalar Merkezi, Stiftung Mercator Girişimi, http://ipc.sabanciuniv.edu/wp-content/uploads/2014/10/IPM_KuraklikRaporu_24.10.14_web_rev2.pdf, [Erişim 11 Ekim 2017].
• Şen Ö.L., (2013), Türkiye'de iklim değişikliğinin bütünsel resmi, Türkiye'de İklim Değişikliği Kongresi (TİKDEK 2013), 3-5 Haziran, İstanbul.
• TBMM, (2008), Küresel ısınmanın etkileri ve su kaynaklarının sürdürülebilir yönetimi konusunda kurulan meclis araştırması komisyonu raporu, Türkiye Büyük Millet Meclisi, https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem23/yil01/ss138.pdf, [Erişim 23 Ekim 2017].
• Türkeş M., (2012a), Kuraklık, çölleşme ve birleşmiş milletler çölleşme ile savaşım sözleşmesi'nin ayrıntılı bir çözümlemesi, Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, 20(1), 7-55.
• Türkeş M., (2012b), Türkiye'de gözlenen ve öngörülen iklim değişikliği, kuraklık ve çölleşme, Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-32.