Kutadgu Bilig ve İndeksi Üzerine Türkiye’de Yapılmış Düzeltme Teklifleri (1981-2019)

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 7, 106 - 134, 15.12.2023

Hamdiye Demetler

https://doi.org/10.48147/dada.1328806

Öz

Kutadgu Bilig, İslamiyet dönemi Türk edebiyatının ve Karahanlı Türkçesinin en önemli eserlerinden biridir. Karahanlı Türkçesinin 11. yüzyıldaki özelliklerini oldukça iyi yansıtan Kutadgu Bilig, günümüze kadar Türk dili ile ilgili çeşitli konuları aydınlatmak için başvurulabilecek önemli bir kaynak olmuştur.
Kutadgu Bilig üzerine günümüze kadar birçok çalışma ve düzeltme teklifi yapılmıştır. Bu çalışmada, Kutadgu Bilig ve İndeksi Üzerine Türkiye’de Yapılmış Düzeltme Teklifleri’nden bahsedilmiştir. Bu makalede yapılacak olan çalışmalara bir anahtar niteliğinde hareket noktası ve yardımcı olması düşüncesiyle Kutadgu Bilig metni ve indeksi üzerine yapılmış düzeltme teklifleri dizini hazırlanmıştır.
Çalışma, Türkiye’de 1981’den 2019’a kadar Kutadgu Bilig üzerine yapılmış düzeltme teklifleri ile sınırlı tutulmuştur. Makale, Kutadgu Bilig’de Anlam ve Okuma Teklifleri, Köken Teklifleri, İndeks İle İlgili Düzeltme Teklifleri olmak üzere üç ana başlıktan oluşmakta ve düzeltme teklifi yapılan sözcükler alfabetik olarak sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kutadgu Bilig, Anlam ve Okuma, Köken, İndeks, Düzeltme Teklifleri

CORRECTİON PROPOSALS MADE İN TURKEY ON THE KUTADGU BİLİG AND İNDEKS (1981-2019)

Öz

Kutadgu Bilig is one of the most important works of Islamic period Turkish literature and Karakhanid Turkish. Kutadgu Bilig, quite good reflects features of Karakhanid Turkish in 11th century, has been an important resource to apply for various issues related to Turkish language until today.
Many studies and correction proposals have been made on Kutadgu Bilig until today. In this study, Correction Proposals Made in Turkey on Kutadgu Bilig and Index are mentioned. In this article, index of correction proposals on the Kutadgu Bilig text and index has been prepared with idea being a key starting point and helpful for studies to made.
Study is limited to correction proposals made on Kutadgu Bilig from 1981 to 2019 in Turkey. The article consists of three main titles Meaning and Reading Proposals in Kutadgu Bilig, Origin Proposals, Correction Proposals Regarding Index, and words made on correction proposal are made are listed alphabetically.

Anahtar Kelimeler

Kutadgu Bilig, Meaning and Reading, Origin, İndex, Correction Proposals.

Kaynakça

• Arat, R. R. (1991). Kutadgu Bilig I Metin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aksan, D. (2003). Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ata, A. (1993). Kutadgu Bilig Üzerinde Bir Düzenleme Denemesi, kör mü? kür mü?, Türkoloji Dergisi, 11 (1), 301-308.
• Bakırcı, F. (2019). Kutadgu Bilig’de Geçen ‘Urunçak’ Sözcüğü Üzerine, Uluslararası Kutadgu Bilig Kurultayı (26-28 Eylül 2019), Ankara, 144-150.
• Banguoğlu, T. (1974). Türkçenin Grameri. İstanbul: Baha Matbaası.
• Çetin, E. ve Üzer, E. (2019). Kutadgu Bilig’de “Kılık” ve “Kılınç” Sözlerinin Kullanım Özellikleri Üzerine, Uluslararası Kutadgu Bilig Kurultayı (26-28 Eylül 2019), Ankara, 299-316.
• Dilâçar, A. (2016). Kutadgu Bilig İncelemesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ercilasun, A. B. ve Akkoyunlu, Z. (2014). Kâşgarlı Mahmud Dîvânu Lugâti’t-Türk Giriş-Metin-Çeviri-Notlar-Dizin, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ercilasun, A. B. (2015). Başlangıcından Yirminci Yüzyıla Türk Dili Tarihi, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Ergin, M. (2009). Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Yayınları.
• Güner, G. (2011). Kutadgu Bilig’de Geçen ‘Simiş’ Kelimesi Üzerine Düşünceler, Turkish Studies, 6 (2), 467-472.
• Hacıeminoğlu, N. (2003). Karahanlı Türkçesi Grameri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Kafesoğlu, İ. (1980). Kutadgu Bilig ve Kültür Tarihimizdeki Yeri, Ankara: Kültür Bakanlığı.
• Karahan, L. (2011). Kutadgu Bilig’in Fergana Nüshasındaki Satır Altı Notlara Dair, Doğumunun 900. Yılında Yusuf Has Hacib ve Eseri Kutadgu Bilig Bildirileri (26-27 Ekim 2009), Ankara, 285-296.
• Korkmaz, Z. (2009). Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ölmez, M. (2011). Kutadgu Bilig’in Söz Varlığı ve adakşu “Birlikte, Beraber, Yanyana” Üzerine, Doğumunun 990. Yılında Yusuf Has Hacib ve Eseri Kutadgu Bilig Bildirileri (26-27 Ekim 2009), Ankara, 399-406.
• Ölker, G. (2015). Kutadgu Bilig’in Fergana Nüshasındaki Satır Altı Notlar Üzerine, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 37, 263-284.
• Önler, Z. (2004). Kutadgu Bilig Üzerine Notlar, Türk Dilleri Araştırmaları, 14, 79-94.
• Önler, Z. (1993). Kutadgu Bilig’de Ekçek Kelimesi Üzerine, Türk Dilleri Araştırmaları, 497, 342-344.
• Özçelik, S. (2009). Kutadgu Bilig ve Dede Korkut’ta Ortak Bir Kelime ve Dizinlerde İşlenişi Üzerine, Doğumunun 990. Yılında Yusuf Has Hacip ve Eseri Kutadgu Bilig Bildirileri (26-27 Ekim 2009), Ankara, 425-432.
• Özçelik, S. (2019). Kutadgu Bilig ve Dizini Üzerine Düzeltmeler, Uluslararası Kutadgu Bilig Kurultayı (26-28 Eylül 2019), Ankara, 966-976.
• Sağol Yüksekkaya, G. (2016). Kutadgu Bilig’in Tenkitli Metni Üzerine Notlar I, Kırgızistan- Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları, 209, 52-62.
• Sağol Yüksekkaya, G. (2016). Kutadgu Bilig’in Tenkitli Metni Üzerine Notlar II, Yûsuf Has Hâcib’in Doğumunun 1000. Yılında Kutadgu Bilig Türk Dünya Görüşünün Şâheseri Uluslararası Sempozyumu Bildirileri, Ankara, 212-223.
• Sırasöğüt, M. (2020). Kutadgu Bilig’in Sıklık Sözlüğü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tabaklar, Ö. (2009). Kutadgu Bilig İndeksinde Bazı Düzeltme Önerileri, Doğumunun 990. Yılında Yusuf Has Hacip ve Eseri Kutadgu Bilig Bildirileri (26-27 Ekim 2009), Ankara, 485-492.
• Taş, İ. (2015). Kutadgu Bilig’de Söz Yapımı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tezcan, S. (1981). Kutadgu Bilig Dizini Üzerine, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten, 45(178), 23-78.
• Tezcan, S. (2009). Kutadgu Bilig’de Yeni Düzeltmeler, Doğumunun 990. Yılında Yusuf Has Hacip ve Eseri Kutadgu Bilig Bildirileri (26-27 Ekim 2009), Ankara, 523-534.
• Ünal, O. 2010. Kutadgu Bilig’de Geçen Yaŋsaguçı Kelimesi Üzerine, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 28, 159-170.
• Von Gabain, A. (1988). Eski Türkçenin Grameri (Çev. Mehmet Akalın), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yusuf Has Hacip. (2019). Kutadgu Bilig-Tıpkıbasım I-III, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.