"Güncel Türkçe Sözlük" ile "Kubbealtı Lugatı"nda Kelime Türleri Bilgisinin Kullanımı Açısından "Güzel" Kelimesi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 9, 1 - 12, 15.12.2024

Hacı İbrahim Delice

https://doi.org/10.48147/dada.1525458

Öz

Sözlüklerde maddebaşı yapılan kelimelerin türlerine genelde yer verilmektedir; ancak, kelimelerin tür bilgilerinin verilme şekli sözlüklerde farklılıklar da gösterebilmektedir. Aynı zamanda, bir kelimenin türü farklı cümlelerde isim, sıfat, zarf vb. tanımlarına uyacak şekilde değişebilmektedir. Kelime türü bilgilerinin sözlüklerde sağlıklı verilebilmesi için maddebaşı olan kelimeye yazılan her anlama, uygun bir tanık cümlesi de verilmelidir. Tanık cümlesine göre tespit edilen kelime türünün de dilbilgisi ölçütleri çerçevesinde doğru olması beklenmektedir. Ne var ki, Türkçe için pek çok sözlük yazılmış olmasına rağmen bu sözlüklerde oturmuş bir sözlükbilim ilkeleri henüz oluşmamıştır. Bu çalışmada, "güzel" kelimesinin en çok bakıldığı düşünülen ve internet ortamında bireylerin kullanımına sunulan Türk Dil Kurumunun "Güncel Türkçe Sözlüğü" ile Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfının "Kubbealtı Lugatı"nda kelime türleri açısından karşılaştırılması yapılmış ve her iki sözlükteki kelime türü bilgilerinin dilbilgisi ölçütlerine uymadığı düşünülen hususları ortaya konmuştur. Çalışmanın amacı, sözlükçülük çalışmalarının daha bilimsel bir zemine oturmasına katkıda bulunmak ve mevcut sözlüklerin yeni basımlarında kelime türü bilgisi açısından yanlışlıklarının düzeltilmesine katkı sağlamaktır.

Anahtar Kelimeler

Sözlük, güzel, Güncel Türkçe Sözlük, Kubbealtı Lugatı, sözlükbilim, kelime türleri

Kaynakça

• Ali, S. (2016). Kuyucaklı Yusuf Bütün Yapıtları Roman. Tunç, A. (Ed.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 72. Baskı.
• Ayverdi, İ. (KL). güzel. Kubbealtı Lugatı. 25.06.2024: lugatim.com/s/sıfat.
• Delice, H. İ. (2017). Sözcük Türleri. İstanbul: Asitan Yayınları.
• TDK. (GTS). güzel. Güncel Türkçe Sözlük. 25.06.2024: sozluk.gov.tr.