TASARIM-GÖRSEL ALGI İLİŞKİSİNDE DİJİTAL ÇAĞ ETKİSİ VE PSİKOLOJİK YANSIMALARI

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 3, 214 - 228, 29.10.2022

Burcu Yıldırım İldem Aytar Sever Mahmut Atilla Söğüt

Öz

Teknolojinin ürettiği yeni araç ve sistemler iç mimarlık disiplini terminolojisine yeni kavramlar eklemiştir. Bir ortam olarak sanal mekân, siber mekân, güncel bir vurgulanışla ön plana çıkan metaverse evreni ve fiziksel mekânın türevi olarak etkileşimli mekânlar bu kavramlara örnektir. Etkileşimli mekânlar görece yeni bir alan olmasına karşın gittikçe artan bir ivmeyle sosyal yaşama entegre olmaktadırlar. Kabuk yüzeyi ve kullanıcı iletişimine yeni olanaklar öneren bu mekânlar, mekânın görsel algılanışını da değişime uğratırlar. Çalışmanın amacı teknolojik gelişmelerin mekânlar üzerindeki etkilerinin görsel algı ve psikolojik etki zemininde değerlendirilmesi, tasarım-görsel algı-psikoloji bağıntısında meydana gelen dijital çağ etkisinin araştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada yöntemsel olarak görsel içerik analizi yaklaşımı benimsenmiş, etkileşimli mekân üretimleriyle en sık karşılaşılan, sanatçı ve tasarımcıların alandaki girişimleriyle bu tip mekânların üretimi ve toplum üzerindeki etkilerinin gözlemlenebilmesi hususunda adeta bir laboratuvar işlevi gören ve mekânlaşmış sanat olarak tabirlenebilen enstalasyonlar üzerinden çalışma yürütülmüştür. Örneklerin görsel tasarım ilkeleri bağlamında ortaya koymuş olduğu örüntüsel ilişkiler tespit edilmiştir. Seçili örneklerle sınırlandırılan ve iç mimarlık-sayısal tasarım-interaktif mekân tasarımı ilişkisine katkı sağlayacağı düşünülen çalışma sonucunda fiziksel mekânın katı sınırlarının yerini muğlaklığa bıraktığı, teknolojik gelişmelerin birey ve mekân arasındaki ilişkiyi yeniden yorumladığı, mekân kavranışı-görsel algılanışı ve psikolojisinin bu durum karşısında dönüşüm geçirdiği ve mekân deneyimine yeni boyutların eklemlendiği bulgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Çağ, Etkileşimli Mekân, Metaverse, Görsel Algı, Yüzey Tasarımı

DIGITAL AGE EFFECT AND ITS PSYCHOLOGICAL REFLECTIONS ON RELATION BETWEEN DESIGN-VISUAL PERCEPTION

Öz

New tools and systems produced by technology have added new concepts to interior architecture terminology. These concepts include virtual space as an environment, cyberspace, metaverse, and interactive spaces. Although interactive spaces are a new field, they are increasingly integrated into social life. These spaces, which offer new possibilities for communication between the shell surface and the user, also change the visual perception of the space. The study aims to evaluate the effects of technological developments on spaces based on visual perception and psychological impact and investigate the digital age effect on the design-visual perception-psychology relationship. For this purpose, the visual content analysis method was used in the study. The study was carried out within the scope of installations, where examples of interactive space productions are frequently seen and described as spatialized art. The patterns created by the examples in the context of visual design principles have been determined. As a result of the study, it was determined that the boundaries of solid physical space became unclear, and technological developments reinterpreted the relation between the individual and the space. It has been found that the visual perception of space and the psychology of space have changed because of this situation, and new dimensions have been added to the space experience.

Anahtar Kelimeler

Digital Age, Interactive Space, Metaverse, Visual Perception, Surface Design

Kaynakça

• Aslan, F., & Aslan, E., & Atik, A. (2015). İç Mekânda Algı. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11), 139-151.
• Asefi, M. (2012). Transformation and Movement in Architecture: The Marriage among Art, Engineering and Technology. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 51, 1005-1010.
• Atalay, G. E. (2018). Dijital Çağda Marshall McLuhan’ı Yeniden Düşünmek: Bir Uzantı ve Ampütasyon olarak Yeni Medya Teknolojileri. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4(6) , 27-48.
• Aydıntan, E. (2016). İç Mekân Yüzey Tasarımlarında Mesaj-Kullanıcı İlişkisi Üzerine Deneysel Bir İrdeleme. Online Journal of Art and Design, 4(3), 41-55.
• Aydıntan E., & Sağsöz A. (2009). Grafik Tasarım ve İç Mekân. Trabzon: Mimarlar Odası Trabzon Şubesi Yayınları.
• Becer, E. (2002). İletişim ve Grafik Tasarım. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Çınar, S., & Köse, Ö. (2021). Dijital Kurulumlar ve Etkileşimli Mekânlar. Art-e Sanat Dergisi, 14(27), 223-238.
• Darıcı, S. (2015). Dijital Oyunlarda Kullanılan Subliminal Mesajların Gerçeklik Algısı Üzerindeki Etkilerine Yönelik Bir Çalışma: Gerçeklik Eşiği Kavramı. Turkish Studies, 10/14, 181-202.
• Doko, E. (2021). Alternatif Bir Dünya Arayışı: Metaverse. Lacivert, 85, 78-81.
• Frederick, M. (2009). Mimarlık Okulunda Öğrendiğim 101 Şey. İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi Yayınları.
• Gezer, H. (2012). Mekânı Kavrama Sürecinde Algılama Bileşenleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 1-10.
• Göka, Ş. (2001). Bir Bütünün İki Farklı Görüntüsü: İnsan ve Mekân. İstanbul: Pınar Yayınları.
• Güler, Ö. K. (2014). Çağdaş Sanata Mekân Bağlamında Bir Bakış. Tasarım + Kuram, 10(17) , 39-53.
• Karatay, A. (2019). Duyulardan Algılara Kodlanan Sanat: İnteraktif Enstalasyon Sanatı. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 7(39), 511-518.
• Karremans, J. C., & Stroebe, W., & Claus, J. (2006). Beyond Vicary’s Fantasies: The Impact of Subliminal Priming and Brand Choice. Journal of Experimental Social Psychology, 42(6), 792-798.
• Mauri, M., & Elli, T., & Caviglia, G., & Uboldi, G., & Azzi, M. (2017). RAWGraphs: A Visualisation Platform to Create Open Outputs. In Proceedings of the 12th Biannual Conference on Italian SIGCHI chapter, 1-5.
• Phillips, M. J. (1997). Ethics and Manipulation in Advertising: Answering a Flawed Indictment. Greenwood Publishing Group. Renkçi Taştan, T. (2016). Hazır Yapım (Ready Made) Enstalasyon Üzerine Okumalar. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication-Tojdac, 6(4), 471-478.
• Roth, L. M. (2002). Mimarlığın Öyküsü: Öğeleri, Tarihi ve Anlamı. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Sağlam, F. (2020). Peter Kogler'ın Dijital Mekânları. Sanat ve Tasarım Dergisi, 10(1), 52-67.
• Şahin Karaaslan D., & Sönmez M., & Güleç Özer D. (2021). Mimarlık Eğitimi Üzerinden Mimarlığın Geleceğini Düşünmek. 5. Ulusal Yapı Kongresi ve Sergisi Yapı Sektöründe Çok Yönlü Kalkınma: Eğitim, Araştırma, Uygulama, 28-29 Mayıs 2021 Online.
• Orhon, N. (2011). Görsel Okuryazarlık. Tevfik Fikret Uçar (Ed), Görsel Kültür içinde (135-158). Anadolu Üniversitesi.
• Yardımcı, İ. & Ertürk, K. (2013). Koram (Hiyerarşi) ve Seramik Sanatındaki Yeri ve Önemi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(4), 61-72.
• URL-1: http://www.paulcocksedgestudio.com/project#/bourrasque/ erişim: 27.04.2022.
• URL-2: https://www.philipbeesleystudioinc.com/sculpture/grove/ erişim: 02.05.2022.
• URL-3: http://acadia.org/projects/QAK723 erişim: 01.05.2022.
• URL-4: https://agencyarchitecture.com/project/selfie-wall/ erişim: 27.04.2022.
• URL-5: https://hellohandson.com/work/space/ erişim: 01.05. 2022.
• URL-6: https://www.teamlab.art/w/megaliths_bathhouse/ erişim: 01.05. 2022.
• URL-7: http://www.ozeloffice.com/home#/persuasion-machines/ erişim tarihi: 19.05.2022.
• URL-8: https://sundancefestival.net/persuasion-machines/ erişim: 19.05.2022.
• URL-9: https://sundancefestival.net/persuasion-machines/ erişim: 19.05.2022.
• URL-10: https://www.dezeen.com/2021/09/19/medusa-sou-fujimoto-virtual-reality-installation-london-design-festival/ erişim: 01.05. 2022.
• URL-11: https://programme.londondesignfestival.com/activities/medusa erişim: 01.05.2022.
• URL-12: https://www.tindrum.io/medusa erişim: 01.05. 2022.