Sporda Zihinsel Dayanıklılık

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 23 - 42, 30.12.2021

Ayşegül Yılmaz

https://doi.org/10.36415/dagcilik.975076

Öz

Amaç: Bu makale incelemesi, mental dayanıklılık ile ilgili yapılan çalışmaları toplamak,
genel bilgiler vermek, mental dayanıklılığın spordaki önemini ve farklı değişkenlere göre
farklılık gösterip göstermediğini aktarmak amacıyla yapılmıştır. Bu makale incelemesi için 20
ana kaynak kullanılmış ve zihinsel dayanıklılık araştırmalarına yer verilmiştir. Böylece
zihinsel dayanıklılık için birçok kaynağa ulaşılabilmektedir. Zihinsel dayanıklılık konusunda
ana kaynak olarak seçilen çalışmaların önemli bulguları sonuç bölümüne eklenerek
özetlenmiştir.
Materyal ve Metot: Mental dayanıklılık ve zihinsel dayanıklılık gibi anahtar kelimeler
kullanılarak Google Akademik ve TOAD web sitesinden 27 kaynak indirildi ve araştırma
derlemesi için en alakalı 20 makale kullanıldı. Literatür taraması sonucunda bulunan
çalışmaların yılı, örneği, amacı ve sonuçları eklenerek makale derlemesi zenginleştirilmiştir.
Bulgular: Literatür taraması sonucunda dili Türkçe olan zihinsel dayanıklılık üzerine yapılan
çalışmaların yılı, örneklemi, amacı ve sonuçları tek bir tabloda toplanmış ve 20 kaynağın özeti
niteliğindedir.
Sonuç: Araştırmaların azlığı ve sınırlılıkları nedeniyle zihinsel dayanıklılığı hangi durumların
etkilediği ve zihinsel dayanıklılığın nasıl geliştiği konusunda net bir sonuca varmak mümkün
değildir. Derlemeye dahil edilen en eski çalışmanın 2014 yılında yapılmış olması, ülkemizde
mental dayanıklılık kavramının spordaki öneminin geç anlaşıldığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

mental, spor, zihinsel dayanıklılık

Kaynakça

• Alderman, R. B. (1980). Sport psychology: Past, present, and future dilemmas. Psychological and sociological factors in sport, 3-19.
• Altıntaş, A. (2015) Sporcuların Zihinsel Dayanıklılıklarının Belirlenmesinde Optimal Performans Duygu Durumu, Güdülenme Düzeyi ve Hedef Yöneliminin Rolü, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Spor Bilimleri Anabilim Dalı, Doktora tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, 2015.
• Altıntaş A. ve B. Koruç P. (2016) Sporda Zihinsel Dayanıklılık Envanteri’nin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi (SZDE), Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe Journal of Sport Sciences 2016, 27 (4), 162–171.
• Beardslee, W. R. and Podorefsky, M. A. (1998). Resilient Adolescents Whose Parents Have Serious Affective and Other Psychiatric Disorders: Importance of Selfunderstanding and Relationships. Am J Psychiatry. 145, 63-69.
• Block, J. H. and Block, J. (1980). The role of ego-control and ego-resiliency in the organisation of behaviour. Collins, W. A. (eds.), Development of cognition, affect, and social relations: minnesota symposia on child psychology. New York: Psychology Press, pp. 39-101.
• Bulls, S., Shambrook, C., James, W., and Brooks, J. (2005). Toward an understanding of mental toughness in elite english cricketers. Journal of Applied Sport Psychology, 17, 209- 227.
• Cherry, H. L. (2005). Psychometric analysis of an inventory assessing mental toughness. Masters Theses, 588.
• Clough PJ, Earle K. and Sewell D. (2002) Mental Toughness The Concept and Its Measurement. In I. Cockerill (Ed.), Solutions in Sport Psychology (pp. 32-46). 2002.
• Coakley, J. J. (1986). Socialization and youth sports. Sport and social theory, 135- 143.
• Connaughton, D., Wadey, R., Hanton, S., and Jones, G. (2008). The development and maintenance of mental toughness: Perceptions of elite performers. Journal of sports sciences, 26(1), 83-95.
• Crust L. and Swann C., (2011).Comparing two measures of mental toughness. Personality and Individual Differences. Journal of Sport Psychology in Action, 50: 217-221.