The Practice of Ish’ar in the Context of Animal Rights: Abu Hanifa’s Approach to Narrations and Difference Opinions

Yıl 2022, Sayı: 3, 37 - 67, 26.12.2022

Yusuf Ay

Öz

Concerns about the animal rights are more prominent than they have ever been, and people’s actions are questioned in this context. Islam has introduced several fundamental principles that command us to follow for the protection of animals are integral element of the ecosystem. Despite the Prophet Muhammad's (saw) command to avoid all kinds of ill-treatment against animals, some narrations regarding the practice of marking (is'har) the sacrificial animals (hady) to be sent to the Ka'bah in order to make them distinct have led to different interpretations. The main objective of this article is to examine the narrated hadiths for their certainty and implications and to determine whether the practice of ish’ar is based on the sunnah. This work elaborates on the narrations regarding the practice of ish’ar that are present in the key reference books on hadith and uses the first-period classical sources to establish Abu Hanifa’s perspective on the narrations. Some ahl al-sunnah scholars criticized Abu Hanifa for assuming ish’ar as cruelty (muthlah) and considering it makruh, in defiance of the mashhur narrations that are deemed authentic in terms of their chain of narrators. This article discusses the importance Islam places on animals and Abu Hanifa’s perspective on the narrations regarding ish’ar, and the objections raised against it. 

Anahtar Kelimeler

Hadith, Animal Rights, Narration, Sunnah, Ish‘ar.

Hayvan Hakları Bağlamında İş‘âr Uygulaması: Ebû Hanîfe’nin Rivâyetlere Yaklaşımı ve Görüş Ayrılıkları

Öz

Hayvanlar, insanoğlu gibi yeryüzündeki ekosistemin olmazsa olmaz bir parçasıdır. İslâm, hayvanların korunması hakkında bazı temel prensipler koymuş ve bu kurallara uyulmasını emretmiştir. Günümüzde de hayvan hakları, birçok ülkenin yasal düzenlemeler yapmasını gerektirmiş önemli bir konudur. İslâm tarihinde hayvanlarla ilgili birtakım uygulamalar, İslâm âlimleri içerisinde de tartışma konusu olmuştur. Hz. Peygamber’in, hayvanlara yönelik her türlü olumsuz davranıştan insanları sakındırmasına rağmen Kâbe’ye gönderilen hedy kurbanlarının belli olması için hayvanlara iş‘âr yapıldığı yönünde nakledilen bazı rivayetler farklı yorumlara yol açmıştır. Hayvanlara yapılan iş‘ârın sünnetteki yerinin tespiti makalenin ana konusunu oluşturmaktadır. Bu iş‘âr uygulamasına ait rivâyetler araştırılmış ve Ebû Hanîfe’nin bakış açısını tespit etmek için klasik kaynaklar taranmıştır. Ebû Hanîfe’nin sened itibariyle sahîh olan meşhur rivâyetlere rağmen, iş‘ârı müsle olarak görmesi ve onu mutlak olarak mekruh sayması ehl-i sünnet âlimleri tarafından şiddetle eleştirilmiştir. Makalede Ebû Hanife’ye yönelik eleştirilerin analizi yapılmış ve hadis ilmi açısından iş’arla ilgi rivayetlerin konumu değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hadîs, Hayvan Hakları, Rivâyet, Sünnet, İş‘âr.

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillâh Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî el-Mervezî. el-Müsned. thk. Şu‘ayb el-Arnaût - Âdil Mürşid. Müessesetü’r-Risâle, 1421.
• Ali el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûruddîn. Şemmu’l-Avârız fî Zemmi’r-Revâfız. thk. Mecîd el-Halîfe. 1 Cilt. Merkezü’l-Furkân, 1. Basım, 1425. Armutak, Altan. “İslâm Dini Kutsal Kitabında Hayvan Hakları”. İstanbul Üniv. Veterinerlik Fakültesi Dergisi 34/1 (2008), 57-66.
• Aynî, Ebû Muhammed (Ebü’s-Senâ) Bedrüddîn Mahmûd b. Ahmed b. Mûsâ b. Ahmed el-. Umdetü’l-kârî fî şerhi sahîhi’l-Buhârî. 25 Cilt. Beyrût - Lübnân: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, ts.
• Azîmâbâdî, Ebü’t-Tayyib Muhammed Şemsü’l-Hak b. Emîr Alî ed-Diyânüvî. Avnü’l-Ma‘bûd. 14 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2. Basım, 1415.
• Bâbertî, Ekmeleddin el. el-İnâye fî şerhi’l-Hidâye. 10 Cilt. Dâru’l-Fikr, ts.
• Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyn b. Alî. Şuabü’l-Îmân. thk. Abdülali Abdülhamîd Hâmid. 14 Cilt. Hindistan: Mektebetü’r-Rüşd, 1. Basım, 1423.