Mekke Müşrikleri’nin Kur'an’a Yönelik Eleştirilerine Cevaplar

Yıl 2022, Sayı: 3, 340 - 386, 26.12.2022

Mahmut Ay

Öz

Kur'ân-ı Kerim, Allah Teâla tarafından insanların dünya ve ahiret saadetini temin etmek için gönderilmiş ilahî bir kitaptır. İnsanlık tarihinde kendilerine gönderilen peygamberleri ve getirdikleri kitapları kabul edenler olduğu gibi çeşitli ithamlarla onları yalanlayanlar ve reddedenler de olmuştur. Kur’an’ın ilk muhatapları olan Mekke müşrikleri de Hz. Muhammed (as)’ı ve kendisine gönderilen Kur’an’ı reddederek ona yönelik bir takım eleştiri ve ithamlarda bulunmuşlardır. Mekke müşriklerinin iddialarına kayıtsız kalmayan Kur'ân-ı Kerim, en mükemmel cevaplarla onlara karşılık vererek şirkin bataklığından kurtarıp tevhide ulaşmalarını hedeflemiştir. Eşsiz üslûbu, lafız ve manasındaki güzelliklerle her dönemde gönüllere tesir etmiş olan Kur’ân, müminlerin imanını artırırken, düşmanlarını da kendisine hayran bırakmıştır. Bu çalışmada Mekke müşriklerinin Kur’an’a yönelik eleştiri ve ithamlarının hangi konular üzerinde yoğunlaştığı, yapılan eleştirilerin tutarlı olup olmadığı, Kur’an’ın dinamik yapısıyla bu iddiaları nasıl cevaplandırdığı ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Şirk, Mekke Müşrikleri, Kur’an, Hz. Muhammed

Answers To The Criticism Of The Mekke Poshers Against The Qur'an

Öz

The Quran is a divine book sent by Allah to ensure the happiness of people in this world and in the hereafter. In the history of humanity, there have been those who accepted the prophets sent to them and the books they brought, as well as those who denied and rejected them with various accusations. The polytheists of Makkah, who were the first addressees of the Qur'an, were also Hz. They rejected the Prophet Muhammad (pbuh) and the Qur'an sent to him and made some criticisms and accusations against him. The Qur'an, which did not remain indifferent to the claims of the Makkan polytheists, aimed to save them from the swamp of polytheism and reach tawhid by responding to them with the most perfect answers. The Qur'an, which has influenced hearts in every period with its unique style, beauties in wording and meaning, has increased the faith of believers and left their enemies in awe. In this study, it will be revealed on which subjects the criticisms and accusations of the Makkan polytheists against the Qur'an focus on, whether the criticisms are consistent or not, and how the Qur'an answers these claims with its dynamic structure.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Shirk, Meccan Polytheists, Qur, Hz. Mohammed

Kaynakça

• Alioğlu, Betül. Hz. Peygamber’in Tebliğine Karşı Müşriklerin Tepkileri. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Atay, Hüseyin. İslâmdan Önce Arap Yarımadasında Putperestlik ve Yayılışı. İlâhiyat Fakültesi Dergisi: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, ts.
• Ay, Mahmut. Kur’an’da Mekke Müşriklerinin Eleştiri ve İthamlarına Yönelik Cevaplar. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
• Bayram, Enver. “Mekke Müşriklerinin Nübüvvet Karşısındaki Tutum ve Davranışları”. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi 8/1 (2019), 919-939.
• Beydâvî, Nâsırüddîn Ebû Sa’îd Abdullah b. Ömer b. Muhammed. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. İstanbul: Dâru’t-Tabaatu’l-Âmira, 1303.
• Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usulü. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Cerrahoğlu., 1988.
• Çakır, Erkan. Vahye itirazlar (Furkan Suresi Örneği). İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Çamur, Mehmet. Hz. Peygamberin Davetini Kabul Etmeyenlerin Argümanları. Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• Derveze, İzzet. Kur’an’a Göre Hz. Muhammed’in Hayatı. çev. Mehmet Yolcu. İstanbul: Ekin Yay, 1998.
• Doğrul, Ömer Rıza. Kur’an-ı Kerim’in Tercüme ve Tefsir-i Şerifi. İstanbul: Ahmet Halit Kitapevi, 1947.
• Esed, Muhammed. Kur’an Mesajı. çev. Cahit Koytak - Ahmet Ertürk. İstanbul: İşaret Yay., 1999.
• Güç, Ahmet. “Put”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 34. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Hamidullah, Muhammed. “Hz. Peygamberin Büyük Düşmanlarının Psikolojisi”. çev. İsmail Yakıt. Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi.
• Hamidullah, Muhammed. İslam Peygamberi. çev. Salih Tuğ. İstanbul: İrfan Yay., 1993.
• Harman, Ömer Faruk. “Hübel”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 18. İstanbul, 1998.
• Izutsu, Toshıhıko. Kur’an’da Allah ve İnsan. çev. Süleyman Ateş. İstanbul: Yeni Ufuklar Neş., ts.
• İbn Hanbel, Ahmed. el-Müsned. İstanbul: Çağrı Yay., 1982.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdulmelik b. Eyyûb el-Hımyerî. es-Sîretu’n-nebeviyye. thk. Mustafa es-Sakkâ vd. Turâsü’l-İslam, 1955.
• İbn İshâk, Muhammed b. İshâk b. Yesâr el-Muttalibî el-Kureşî el-Medenî. Sîretü İbn İshâk (Kitâbü’s-Siyer ve’l-Meğâzî). thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Dârü’l-Fikr, 1978.
• İbn-i Manzûr. Lisânü’l-Arab. ed. Abdullah Ali el-Kebîr vd. Kahire: Dâru’l-Meârif, 1119.
• Kalaç, Habib. Kur’an’a Göre Müşriklerin Ulul-Azm Peygamberlerden Talepleri. Şırnak: Şırnak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Karaman Hayreddin vd. Kur’an Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2006.
• Kelbî, Ebü’l-Münzir Hişâm b. Muhammed b. Sâib b. Bişr. Kitâbu’l-asnâm. thk. Ahmed Zeki Bâşâ. Kahire: Daru’l-Kütübü’l-Mısriyye, 1924.
• Kılıç, İsmail. İtirazları ve Bunlara Verilen Cevaplar Açısından Kur’an’da Müşrikler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2017.
• Köksal, Asım. İslam Tarihi. İstanbul: Şamil Yay., 1989.
• Köse, Feyza Betül. “Bir Entelektüel Müşrik Nadr b. Hâris el-Abderî ve Mücadelesi”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9/1 (Bahar 2018), 69-85.
• Kur’ân-ı Kerîm Meâli. çev. Halil Altuntaş – Muzaffer Şahin. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2009.
• Le Bon, Gustave. Kitleler Psikolojisi. İstanbul: Yağmur Yay., 1979. Mevdûdî, Ebü’l-A‘lâ. Tefhimu’l-Kur’an. çev. Muhammed Han Kayanî vd. İstanbul: İnsan Yay., 1991.
• Müslim, Ebu’l-Hüseyn b. el-Haccâc. Câmiʿu’s-sahîh. Beyrut: Dâru İhyâi’l Kütübü’l-Arabîyye, 1991.
• Nesefî, Ebü’l-Berekât. Medârikü’t-tenzîl ve hakāiku’t-te’vîl. Beyrut: Daru’n-Nefâis, 1996.
• Önkal, Ahmet. Rasulullah’ın İslam’a davet Metodu. Konya: Kitap Dünyası Yay., 2006.
• Pırlanta, İsmail. “Müşriklerin Hz. Peygamber’e Karşı Takındıkları Tavırlar -Ebu Süfyan Örneği-”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 13 (2018), 75-102.
• Sâbûnî, Muhammed Ali. Muhtasar-ı tefsîr-i İbn Kesîr. Berut: Mektebetü’l-Asriyye, 2002.
• Sağdıç, Sedat. Zerkâni’nin Menahilü’l-İrfan Adlı Eseri Çerçevesinde Kur’an’a Yönelik Şüpheler ve Verilen Cevaplar. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2011.
• Sarıçam, İbrahim. Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2012.
• Şevkânî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed. Fethu’l-kadîr el-câmiʿ beyne fenneyi’r-rivâye ve’d-dirâye min ʿilmi’t-tefsîr. Beyrut: Daru’l-Ma’rife, 1997.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. Kahire: Dâru’l-Hicr, 2001.
• Telli, Hasan. “Müşriklerin Liderlerinden Ukbe b. Ebû Mu‘ayt ve Hz. Peygamber’e Karşı Mücadelesi”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2021), 831-862.
• Tirmizî, Muhammed b. Îsâ b. Sevre. el-Câmiu’l-kebîr. thk. Beşar Avad Maruf. Beyrut: Darü’l-Garbi’l- İslâmî, 1996.
• Vâhidî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed b. Muhammed b. Ali. Esbâbü nüzûli’l-Kur’ân. Riyad: Dâru’l-Mîmân, 2005.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. İstanbul: Azim Yay., 1992.
• Zebîdî, Zeynüddîn Ahmed. Sahîh-i Buhârî Muhtasarı Tecrîd-i Sarîh Tercemesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1957.
• Zemahşerî, Ebü’l-Kāsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf ʿan hakāʾikı gavâmiżi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-ekāvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 2006.
• Zühaylî, Vehbe. Tefsîrü’l-Münîr. çev. Ahmet Efe vd. İstanbul: Risale Yay., 2005.