Global Hegemony Initiative of China as Reflected in the Belt and Road Project

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 6, 54 - 81, 01.07.2020

Berkan Karamurtlu

Öz

Against the backdrop of various opening and reforming movements initiated during the era of Deng Xiaoping, the People’s Republic of China (PRC) became largely successful in adjusting Western systems into the context of China in line with Confucian values. Then, “Chinese Style Socialist Market Economy” was adopted in 1992, helping China increase its share of world trade as also manifested in China’s membership to World Trade Organization (WTO) in 2001, ultimately making China the world’s second largest economy in 2010. Further changes also happened under Xi Jinping’s secretariat of the Chinese Communist Party (November 15, 2012) and his leadership as president (March 14, 2013). Utilizing a tactic of appearing as low profile and biding time since the Deng Xiaoping era, China changed this motto with Xi Jinping the most powerful and nationalist leader who came after Mao and adopted the motto “Strive for Achievement” (fen fa you wei). The Beijing administration then implemented the “One Belt One Road" Project in 2013 in efforts to carve out of such circumstances a mid-prosperity society, and a modern, democratic, and prosperous socialist state which will be the centennial accomplishment of the Chinese Communist Party as a project scheduled from 2021 to 2049. This article aims to examine in the context of One Belt One Road Project the reasons for why the People’s Republic of China, claiming it revised its foreign policy under Xi Jinping, has not yet divorced from its global and local aspirations.

Anahtar Kelimeler

Belt & Road Project, Xi Jinping, Global Hegemony, Reform & Open, Chinese Foreign Policy

Kuşak Yol Projesi Bağlamında Çin Halk Cumhuriyeti’nin Küresel Hegemonya Girişimi

Öz

20. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren ekonomik açıdan istikrarlı bir biçimde gelişim kaydeden Çin Halk Cumhuriyeti, 21.Yüzyılın önemli aktörlerinden birisi olmuştur. Deng Xiaoping’in başlatmış olduğu “Reform ve Açılma” hareketlerinin yanı sıra Çin’in geçmişten günümüze uzanan sosyo-kültürel yapısında belirleyici olan Konfüçyüsçü değerler ekseninde Batılı sistemleri “Çin Tarzı’na” dönüştürmeyi başarabilen Çin, 1992 yılında “Çin Tarzı Sosyalist Piyasa Ekonomisi” anlayışını benimsemiş, 2001 DTÖ üyeliği sonrası küresel ticaret hacmini arttırmış ve 2010 yılında dünyanın en büyük ikinci ekonomisi olmuştur. Xi Jinping’in, 15 Kasım 2012’de ÇKP Genel Sekreterliği ve 14 Mart 2013 tarihinde Çin Devlet Başkanlığı koltuğuna oturmasıyla birlikte Çin dış politikasında önemli değişiklikler yaşanmıştır. Nitekim, Deng Xiaoping döneminden itibaren gücünü sakla zamanını bekle (Dao guang yang hui) mottosunu Çin dış politikasının merkezine koyan Çin Halk Cumhuriyeti, Mao sonrası göreve gelen en güçlü ve milliyetçi bir lider olan Xi Jinping ile bu mottodan sıyrılıp başarı için çabala (Fen fa you wei) mottosunu benimsemeye başlamıştır. “Çin Rüyası” söylemi altında ÇKP’nin kuruluşunun yüzüncü yıl dönümü olan 2021’de “orta halli refah toplum” ve Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşunun yüzüncü yıl dönümünde “modern, demokratik müreffeh ve çağdaş bir sosyalist devlet” oluşturmak isteyen Pekin yönetimi bu girişimlerin hızlandırılması adına 2013 yılında “Bir Kuşak Bir Yol Projesi’ni” uygulamaya koymuştur. Projenin hedeflerinden ve planlanan bitiş tarihinin 2049 olarak belirlenmesinden dolayı işbu proje ÇHC’nin küresel hegemon güç olmayı hedeflediği yorumlarını beraberinde getirmiştir. Bu çalışma, Xi Jinping iktidarı ile birlikte Çin dış politikasında yaşanan değişimin nedenlerinin ve geçmişte asla küresel hegemonya amacı gütmeyeceğini açıklayan Çin Halk Cumhuriyeti’nin zaman içerisinde neden bu fikirden sıyrıldığı sorularına “Bir Kuşak Bir Yol” projesi bağlamında cevap getirmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Bir Kuşak Bir Yol, Xi Jinping, Küresel Hegemonya, Reform ve Açılma, Çin Dış Politikası

Kaynakça

• AMEYAW-Brobbey T. (2018), The Beltand Road Initiative: Debt Trap and its Implication on International Security. Asian Journal of Multi disciplinary Studies, 1/2, 1-9.
• AOYAMA, Rumi (2016), “Bir Kemer, Bir Yol”: Çin'in Yeni Küresel Stratejisi, Çağdaş Doğu Asya Araştırmaları Dergisi, 5: 2, 3-22.
• AYTEKİN, İbrahim, UÇAN, Okyay (2018), "Ticaret Savaşları ve Korumacı Politikalar: Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye İlişkileri Bakımından Bir İnceleme", Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7 / 2 , 851-862 .
• BEKCAN, Umut (2019), Sovyet-Çin Uyuşmazlığını Anlamak: 20. Kongre’den 1963 Parti Mektuplarına. The Turkish Yearbook of International Relations, 49 (), S. 89-115.
• CELİL, Abdürreşit (2001), Çin Halk Cumhuriyeti'nde Sosyo Ekonomik Kalkınma Girişimleri ve Reformlar. Kök Araştırmaları, III (1), S. 265-283.
• CHOW, Daniel. McGUIRE, William. Ve SHELDON, Ian. (2017). “A Legal and Economic Critique of President Trump’s China Trade Policies”, University of Pittsburgh Law Review, 79, S. 207 – 240.
• EKREM, Nuraniye (2003), Çin Halk Cumhuriyeti Dış Politikası (1950-2000), Ankara: Asam Yayınları.
• ELİKÜÇÜK YILDIRIM, Nilgün (2018), “Çin Dış Politikasında İttifak Yapmama Prensibi: Akademik Tartışmalar", Savunma Bilimleri Dergisi 16 / 2 S. 15-35.
• ERMAĞAN, İsmail (2014), Çin’in Ortadoğu Politikaları. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (37) , S. 19-39 .
• FERDINAND, Peter (2016), Westward ho—the China dream and ‘one belt, one road’: Chinese foreign policy under Xi Jinping, International Affairs, Volume 92, Issue 4, Pages 941–957.
• HAIQUAN, Liu (2017), The Security Challenges of the “OneBelt, One Road” Initiative and China’s Choices. Croatian International Relations Review, 23, S. 129-147.
• HOLCOMBE, Charles, (2010), Doğu Asya Tarihi Çin Japonya Kore Medeniyetin Köklerinden 21. Yüzyıla Kadar, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• HONG, Zhao(2016),China’sOneBeltOne Road: An Overview of theDebate. In Trends in SoutheastAsia. ISEAS.
• HOSAIN, Sajjad, Hossain, Saddam, (2019), One Belt One Road initiative: A revolution on Regional and Global Development, S.119-146.
• İŞCAN, İsmail H. (2004), "Uluslararası İlişkilerde Klasik Jeopolitik Teoriler ve Çağdaş Yansımaları", Uluslararası İlişkiler Dergisi 1 / 2, S. 47-79.
• KARLUK, Abdürreşit C. (2017a), Çin'in İpek Yolu Projesi ve Yumuşak gücü. I. Uluslararası İnsan ve Toplum Bilimleri Kongresi (s. 302- 311). Priştina - Kosova : Gazi Üniversitesi.
• KARLUK, Abdürreşit C. (2017b), Çin'in Yeni İpek Yolu Projesi ve Gerçekleri Üzerine. Denge, 95- 114. KARLUK, Abdürreşit C. (2019), Çinlilik ve Çin’de Ötekiler, Atlas Kitap Yayınevi, Ankara.
• KAYA, Melek, (2019), ABD-Çin Ticaret Savaşları ve Türkiye, Türkiye Mesleki ve Sosyal BilimlerDergisi, (2), 18-30. KISSINGER, Henry (2015), Dünden Bugüne Yeni Çin, (Çev.: Nalan Işık Ceper), Kaknüs, İstanbul.
• PEKCAN, Cemre (2017), “Konfüçyüs Felsefesinin Dış Politikaya Etkisi Bağlamında 2003-2013 Yılları Arasında Çin-ABD İlişkileri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72(4), 1127-1155.
• PEKCAN, Cemre (2019), Yeni-liberal kurumsalcılık çerçevesinde Çin’in komşuluk diplomasisi: Hu Jintao ve Xi Jinping dönemlerine karşılaştırmalı bir bakış. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 2869-2892.
• PU, Xiaoyu. (2016), “One Belt, One Road: Visions and Challenges of China’s Geo economic Strategy.” Main land China Studies, Vol. 59, No. 3, P. 111–126.
• SANDER, Oral (2016), Siyasi Tarih I: İlk Çağlardan 1918’e, 30. Baskı, İmge Kitabevi, Ankara.
• SAUTMAN, Barry, Hairong, Yan (2019), The “Chinese Debt Trap” and its Sri Lanka Example (1-4).
• SWAİNE, Michael D. (2015), “Chinese View sand Commentary on the ‘One Belt, One Road’ Initiative.” China Leadership Monitor
• Sørensen, Camilla T. N. (2015), The Significance of Xi Jinping’s “ChineseDream” for Chinese Foreign and Security Policy: From “Tao Guang Yang Hui” to “Fen Fa YouWei”, in: Journal of China and International Relations, 3, 1, S. 53–73.
• Qİ, Hao (2015), China debates the new type of great power relations. The Chinese Journal of International Politics, 8(4), 349-370.
• VURAL, Çağla, AYDIN, Hasan (2020), "Dolar Diplomasisi ve Borç Tuzağı Diplomasisi: ABD VE ÇİN Örneklerinin karşılaştırılması", Uluslararası Politik Araştırmalar Dergisi 5 / 3, S. 174-194.
• WERE, Anzetse (2018). Debt Trap? Chinese Loan sand Africa's Development Options. South African Insstitute of International Affairs, 1-13.
• WHITE Lynn& CHENG Li (1998), The Fifteenth Central Committee of the Chinese Communist Party: Full-Fledged Technocratic Leadership with Partial Control by Jiang Zemin. AsianSurvey, Sayı:3, S.231-264.
• YAKA, Aydın (2015), “Sosyoloji Yazıları: Çatışma Kültüründen Uzlaşma Kültürüne”,Gündoğan Yayınları, İstanbul.
• ABD- Çin ticaret savaşı: Küresel ekonomi karşısındaki en büyük risk hakkında neler biliniyor? https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-48222100, Erişim: 08 Haziran 2020
• ABD-Çin ticaret savaşında 2. Perde: Teknolojik Savaş, : https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abd-cin-ticaret-savasinda-2-perde-teknoloji-savasi/1484157, Erişim: 08 Haziran 2020
• Bilimsel Gelişme Kavramı, http://turkish.cri.cn/862/2012/11/04/1s144091.htm , Erişim: 04 Haziran 2020
• Batı’nın Borç Tuzağı İddiasının arkasında ne var?, https://www.criturk.com/haber/haber-lokasyon/batinin-borc-tuzagi-iddiasinin-arkasinda-ne-var-146725 , Erişim: 07 Haziran 2020
• Bo Xilai and the crisis in the CCP, http://socialismtoday.org/archive/163/china.html , Erişim: 04 Haziran 2020.
• Bo Xilai neden indirildi? https://www.bbc.com/news/av/world-asia-china-24175779/why-bo-xilai-was-brought-down Erişim: 01 Haziran 2020
• “Çin borç tuzağı”nın ötesinde: https://www.lowyinstitute.org/the-interpreter/beyond-chinese-debt-trap Erişim: 07 Haziran 2020
• Çin’in Borç Diplomasisi ve Afrika, https://www.aa.com.tr/tr/analiz-haber/cin-in-borc-diplomasisi-ve-afrika/1260770 Erişim: 7 Haziran 2020
• Çin Devlet Başkanı Xi’nin istifa etmesi çağrısını tutuklamalar izliyor, https://www.wsws.org/tr/2016/apr2016/chin-a05_prn.html Erişim: 01 Haziran 2020
• Çin Donanması ABD'yi yakaladı: https://www.aydinlik.com.tr/cin-donanmasi-abd-yi-yakaladi-dunya-mayis-2019 Erişim: 27 Mayıs 2020.
• Çin Siyaseti'nde 'Yeni Normal' ve Xi Jinping'in yükselen Haziran 2020
• ÇKP 19. Ulusal Kongresi, https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-41682522, Erişim: 01 Nisan 2020.
• Kültür Devrimi Dörtlüsü Tarih Oldu, http://www.bbc.co.uk/turkish/news/story/2006/01/060106_china_yao.shtml\, Erişim: 04 Haziran 2020
• Speech By Deng Xiaoping, At the 6th Special Session of the U.N. General Assembly, https://www.youtube.com/watch?v=KO8l4Z-qRHc, Erişim: 01 Nisan 2020
• Ticaret Savaşları Yeni Bir Safhaya Geçerken Geçmişi Hatırlamak, https://www.haberturk.com/yazarlar/cuneyt-basaran/2511300-ticaret-savaslari-yeni-bir-safhaya-gecerken-gecmisi-hatirlamak, Erişim: 08 Haziran 2020
• Tüm yönleriyle ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşları, https://medyascope.tv/2018/10/25/tum-yonleriyle-abd-ile-cin-arasindaki-ticaret-savaslari/ , Erişim:08 Haziran 2020
• Üçü Temsil Düşüncesi: http://turkish.cri.cn/862/2012/11/04/1s144092.htm, Erişim:04 Haziran 2020
• What Does “Great PowerDiplomacy With Chinese Characterstics” Mean?, https://carnegietsinghua.org/2018/04/20/what-does-great-power-diplomacy-with-chinese-characteristics-mean-event-6866 , Erişim:06 Haziran 2020
• Xi Jinping'in Çin Rüyası ne anlama geliyor?, https://www.bbc.com/news/world-asia-china-22726375 , Erişim: 06 Haziran 2020
• Yeni Soğuk savaş mı? Yoksa yumuşak savaş mı? :https://fikirturu.com/jeo-strateji/yeni-soguk-savas-mi-yoksa-yumusak-savas-mi/, Erişim: 08 Haziran 2020.