“The Chinese Challenge to American Primacy: Has China Won?”

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 12, 118 - 130, 29.06.2023

Muhammet Enes Doğanlar

https://doi.org/10.59114/dasad.1300118

Öz

Giriş
Çin’in, geçtiğimiz 50 yılda uluslararası toplumdan izole bir ülke olmaktan çıkarak ekonomik güç haline gelmesi onu bugünün en önemli küresel aktörlerinden biri haline getirmiş ve uluslararası sistemin başat gücü Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) stratejik rakibi olmasını sağlamıştır. Özellikle 2017 yılında Donald Trump’ın ABD Başkanı olmasıyla birlikte iki ülke arasında başlayan ticaret savaşları, stratejik rekabeti tırmandırmıştır. Joe Biden’ın 2021 yılında ABD Başkanı seçilmesiyle birlikte stratejik odak noktasını Asya-Pasifik bölgesine kaydırmasıyla söz konusu küresel güç rekabeti daha tehlikeli bir noktaya gelmiştir. Tecrübeli diplomat Kishore Mahbuba’nin bu eseri, en basit haliyle Çin’in ABD’nin küresel üstünlüğüne karşı meydan okumasını konu edinmektedir.
Çin ve ABD arasındaki jeopolitik çekişmenin önümüzdeki on veya yirmi yıl boyunca süreceğini iddia eden Mahbubani, (s.1) kitabını dokuz bölümde toparlayarak küresel rekabetin iç yüzüne odaklanmaktadır. İki büyük gücün -özellikle de ABD’nin- iç ve dış politikada yaptıkları hatalar üzerinden argümanlarını sıralayan Mahbubani, Çin’in revizyonist bir güç olup olmadığı tartışmasıyla devam etmiş; ABD’nin siyasi ve ahlaki felsefesindeki dönüşümüne de vurgu yaparak yükselen bir güce karşı nasıl tavır alacağını incelemiştir. Bunun yanı sıra Mahbubani, büyük güç rekabetinde diğer ülkelerin tavrının nasıl olacağını da ortaya koyarak çelişkili bir sonuca varmıştır. Mahbubani, her ne kadar kitabın çarpıcı başlığına bir yanıt vermese de Çin ve ABD arasındaki büyük güç rekabeti hakkında önemli fikirler vermektedir.

Anahtar Kelimeler

China, Great Power Politics, Geopolitics, US