The Children’s Rhymes in Transferring Cultural Assets “Do we know our Rhymes?”

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 29, 343 - 368, 01.06.2015

Dolunay Akgül Barış Ahmet Serkan Ece

Öz

Anahtar Kelimeler

Rhymes, Settling accounts with one another, Culture, Values Education, Cultural Value

Kültürel Değerlerin Aktarılmasında Çocuk Tekerlemeleri "Tekerlemelerimizi Biliyor muyuz?"

Öz

İletişim çağını yaşadığımız günümüzde, kültürel değerlerin yeni nesillere aktarılması çok daha fazla önem kazanmaktadır. Kendi kültürünü tanıyıp- özümseyen çocuk, küreselleşen dünya içindeki yerini ve konumunu daha iyi değerlendirecek, sağlıklı bir kişilik geliştirebilecektir. Çağdaş eğitimin bir amacı da geçmişteki toplumsal ve ulusal değerleri tanıtıp benimsetmek ve bunları geleceğe dönük olarak kullanabilme becerisi kazandırmaktır.Çocuğun doğumundan itibaren ninnilerden sonra ilk karşılaştığı, kendi kültürüne ait müzikal ögeler, tekerlemelerdir. Tekerlemeler, yapısal ve oluşumsal özellikleri gereği birçok kültürel değeri ve özelliği bünyesinde barındırmaktadır.Bu araştırmanın temel amacı, çocuk geleneklerimiz içerisinde yer alan tekerlemelerin ulusal değerlerimizin yaşatılmasında, Türk dilinin doğru kullanımında ve modern dünyamızda git gide karşılıklı iletişimi gerektiren sokak oyunlarından uzaklaşan çocuklarımızın eğitimindeki yeri ve önemini değerlendirmektir. Ayrıca tekerlemelerin müzik kitaplarındaki yeri ve ilköğretim öğrencilerinin tekerlemelerimizi tanıma durumlarını da tespit etmek amaçlanmaktadır.Genel tarama modeli'ndeki bu araştırmada, yapılan literatür taraması ile, tekerlemelerin çocukların dil gelişiminde ve kültürel değerlerin aktarılmasında önemli rolleri olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca ilkokul 1. sınıf hariç, diğer sınıflara ait müzik ders kitaplarında yeterli sayıda tekerlemeye rastlanılmamıştır. Bununla birlikte tekerlemelerimizin çocuklar tarafından yeterli düzeyde tanınmadığı fakat kızların erkeklere göre daha fazla tekerleme bildiği saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tekerleme, Sayışma, Kültür, Değerler Eğitimi, Kültürel Değer

Kaynakça

• Akbaş, O. (2008). Değer Eğitimi Akımlarına Genel Bir Bakış. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 9-27.
• Akıncı, A. (2005). Hayata Anlam Vermede Dini Değerlerin ve Din Öğretiminin Rolü. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(9), 7-24.
• Artun, E. (2009). Ortak Türk Kültürü Ürünlerinin Çocuk Edebiyatına Katkıları. Uluslar arası Türk Halkları Çocuk Edebiyatı Kongresi, 13-15 Kasım 2008, Bakü/Azerbaycan. Erişim: 22 Eylül 213, http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/erman_artun_ortak_turk_kulturu_cocuk_edebiyatina_katkilari.pdf
• Boratav, P. N. (2000). Tekerlemeler. (İ. Yerguz, Çev.). İstanbul: Numune Matbaası.
• Dilci, T., ve Gür, T. (2012). Tekerlemelerin Eğitim Öğretim-Sürecinde Kullanımına Yönelik İlköğretim Öğrencilerinin Görüşleri. Sivas İli Örneği. Turkish Studies-International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume, 7/4, Fall 2012, p.1503-1518, Ankara, Turkey.
• Erinç, S. M. (2004). Kültür Sanat Sanat Kültür. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• İmik, Ü. (2012). Türk Kültürünün Yaşatılmasında Müziğin Önemi ve Genç Dinleyiciler Üzerindeki Etkileri. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2(4), 47-59.
• Kaplan, A. (2005). Kültürel Müzikoloji. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Kaya, D. (1999). Anonim Halk Şiiri. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Oğuz, E. S. (2011).Toplum Bilimlerinde Kültür Kavramı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28(2).
• Paşaoğlu, S. (2005). Müzikal Kültürel Kimlik Oluşumunda, Okul Müzik Eğitiminde Kullanılan Türkülerin Rolü, Türkiye, Bulgaristan, Macaristan Örneği. Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• TDK. (2013).Türkçe Sözlük. Erişim: 18 Eylül 2013, http://www.tdk.gov.tr/
• Toker, S. (2011). Türkçe’nin Anadili Olarak Öğretiminde Ninni ve Tekerlemelerin Yeri. Uluslar arası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 1(1), 25- 29. Erişim: 13 Eylül 2013, http://www.nobel.gen.tr/Makaleler/IJSES-Issue%201-19-2011.pdf
• Uçan, A. (1994). İnsan ve Müzik İnsan ve Sanat Eğitimi. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Ungan, S. (2009). Dil Gelişim Aracı Olarak Tekerlemeler. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 217-225.
• Yazar, T. (2010). İköğretim Sosyal Bilgiler Programında Değerler Eğitiminin Mevcut Durumunun Belirlenmesi ve Öğretmenlere Yönelik Bir Program Modeli Geliştirme. Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Yıldız, G. (2002) . İlköğretimde Müzik Eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.