Influence of Social Reinforcement and Behavior Models in Shaping Children’s Moral Judgments (Bandura’s Example)

Yıl 2014, Cilt: 12 Sayı: 28, 101 - 119, 01.12.2014

Ramazan Gürel

Öz

Anahtar Kelimeler

Bandura, Social learning, Model behavior, Reinforcement, Moral judgment.

Sosyal Pekiştireçlerin ve Model Davranışlarının, Çocukların Ahlaki Yargılarının Şekillenmesindeki Etkisi (Bandura Örneği)

Öz

Bu makale, Bandura'nın 5-11 yaş aralığındaki çocukların ahlaki yargılarının şekillenmesinde model alma ve sosyal pekiştireçlerin etkisini test etmek üzere gerçekleştirdiği araştırmasının ulaştığı sonuçları değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda makalede, Bandura tarafından üç farklı deney ortamında 5-11 yaşlarındaki çocuklar üzerinde, ahlaki gelişim ve uyum sağlamada sosyal öğrenme, pekiştireçler ve model davranışlarının etkilerine dair gerçekleştirilen deneysel faaliyetlerin uygulama sonuçlarına ve bu sonuçlarla ilgili değerlendirmelere yer verilmiştir. Bandura araştırmasını 78'i erkek ve 87'si kız olmak üzere toplam 165 öğrenci üzerinde gerçekleştirmiştir. Araştırma, operant seviyelerin ölçülmesi, deneysel işlemler aşaması ve uygulama sonrası aşama olmak üzere üç aşamada tamamlanmış, her aşamada çocukların ahlaki yargılarına dair fikir yürütmeye yardımcı olacak hikâyelere yer verilmiştir. Bandura'nın ulaştığı sonuçları değerlendiren bu makalede, Piaget'in basamak teorisinden farklı olarak, Bandura örneği üzerinden model davranışlarının ve sosyal pekiştireçlerin çocuklarda ahlaki açıdan davranış değişikliği meydana getirme konusunda daha öncelikli bir fonksiyon icra edebilecekleri sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bandura, Sosyal öğrenme, Model davranışlar, Pekiştireç, Ahlaki yargı

Kaynakça

• Bacanlı, H. (2005). Gelişim ve Öğrenme. Ankara: Nobel Yayınları.
• Bandura, A. (1962). Social learning through imitation. Nebraska Symposium on Motivation. Marshall R. Jones (Ed.). Nebraska: Universty of Nebraska-Lincoln Press, 205-215.
• Bandura, A. & McDonald, F. (1963). Influence of social reinforcement and the behavior of models in shaping children’s moral judgments. Journal of Abnormal and Social Psyhology, 67(3), 274-281. <http:/jakestone.net/wikipics/pdsf/Bandura63.pdf> adresinden Temmuz 2013’te indirilmiştir.
• Bandura, A. (1967). Social learning theory of identificatory processes, from Handbook of Socialization Theory and Research, David E. Goslin (Ed.).
• Bandura, A. (1969). Principles of behavior modification. Rinehart, Winston (Ed.). New York: Holt.
• Bandura, A. (1971). Psychological modeling: Conflicting theories. Chicago: Aldine- Atherton Inc.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: An agentic perpective. Annual Review of Psychology, s.1-26. <http:/www.annualreviwes.org/doi/pdf> adresinden Temmuz 2013’te indirilmiştir.
• Bayrakçı, M. (2007). Sosyal Öğrenme Kuramı ve Eğitimde Uygulanması. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 198-210.
• Demirbaş, M. ve Yağbasan, R. (2005). Sosyal Öğrenme Teorisine Dayalı Öğretim Etkinliklerinin, Öğrencilerin Akademik Başarılarının Kalıcılığına Olan Etkisinin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 165-166.
• Ergün, M (2004). Sınıfta Motivasyon. E. Karip (Ed.). Sınıf Yönetimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Field, R. (2001).<http:/utm.edu/research/iep/d/Dewey/htm> adresinden Ağustos 2013’te indirildi.
• Güngör, E. (2000). Değerler Psikolojisi Üzerinde Araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Kanad, H. F. (1948). Pedagoji Tarihi. İstanbul: MEB. Yayınları.
• Korkmaz, İ. (2003), Sosyal Öğrenme Kuramı. B. Yeşilyaprak (Ed.). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Malone, Y. (2002). Social cognitive theory and choice theory: A compatibilty analysis. International Journal of Reality Therapy, 22(1), 10-13.
• Mearns, J. (2004). The social learning theory of Julian B. Rotters. <http:/psych.fullerton.edu/jmearns/rotter.htm> adresinden Temmuz 2013’te indirildi.
• Neill, J. & Fleming, M. (2003). Social learning –Social cognitive perspectives on personality-, Lecture Notes.
• Schimitt, B. D. (2004). Guide for parents –Using incentives to motivate your child, ContemporaryPediatrics.<http:/www.contpeds.com/becore/k/templates/issue/show/articles> adresinden Temmuz 2013’te indirildi.
• Yuvacı, Z., Şafak, M. ve Şirin, N. (2013). Okulöncesi Çocuklarına Değer Eğitimi Verirken Davranış Geliştirme Merkezli Öğretim Yöntemi Uygulayan Öğretmenlerin Görüşleri. Middle Eastern & African Journal of Educational Research, 5(126).