Özgecilik (Altruism) Ölçeği Geliştirme Çalışması

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 26, 301 - 321, 01.12.2013

Durmuş Ümmet Halil Ekşi Mustafa Otrar

Öz

Bu çalışmanın amacı, kişilerin özgecilik davranışlarını ölçmede kullanılabilecek kültürel yapıya uygun bir ölçek geliştirmektedir. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları Marmara Üniversitesi'nin farklı fakültelerinde öğrenim gören 336'sı bayan, 248'i erkek ve yaş ortalaması 22.90 olan toplam 584 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Ölçek geliştirme çalışmasında açımlayıcı faktör analizi kullanılmış, kriter geçerliği çalışması yapılmış, madde ayırt edicilikleri belirlenmiş ve Cronbach Alpha güvenirlik sayısı hesaplanmıştır. Çalışma sonunda toplam varyansın 51.82'sini açıklayan 38 maddeden ve 7 alt boyuttan (gönüllü faaliyetlere katılma, maddi yardım, travmatik durumlarda yapılan yardım, yaşlı/hastalara yapılan yardım, fiziksel güce dayalı yardım, eğitim sürecinde yardım, yakınlık duygusundan kaynaklanan yardım) oluşan bir ölçek elde edilmiştir. Ölçeğin alt boyutlara ve toplamına dair Cronbach Alpha güvenirlik sayıları hesaplanmış, toplam Cronbach Alpha değerinin .81 olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Değer, Özgecilik, Geçerlik, Güvenirlik

The Study of Development of Altruism Scale

Öz

Anahtar Kelimeler

Value, Altruism, Validity, Reliability

Kaynakça

• Bernal, G. & Berger, S. M. (1976). Vicarious eyelid conditioning. Journal of Personality and Socail Psychology, 34, 62-68.
• Burger, J. M. (2006). Kişilik (Çev.: İnan Deniz Erguvan Sarıoğlu). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Cüceloğlu, D. (1998). İnsan ve davranışı. Psikolojinin temel kavramları. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Çelikkaya, H. (1998). Fonksiyonel eğitim sosyolojisi. İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi ve ahlâki olgunluk ölçeği ile eğitimin sınanması. Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Geçtan, E. (1999). İnsan olmak. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Hançerlioğlu, O. (1986). Felsefe sözlüğü. İstanbul: Remzi Yayınevi.
• İmamoğlu, E. O. (1979). Sosyal psikolojide 1970’lerde incelenen konular ve yöntem açısından genel bir bakış. Türk Psikoloji Dergisi, 5, 14-19.
• Freedman, J. L., Sears, D. O. & Carlsmith, J. S. M. (1993). Sosyal psikoloji. (Çev.:A. Dönmez). Ankara: İmge Kitapevi.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1988). İnsan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınları.
• Kornblum, S. & Lee, J. W. (1995). Stimulus-response compatibility with relevant and ırrelevant stimulus dimensions that do and do not overlap with the response. Journal of Experimental Psychology-Human Perception and Performance, 21, 855-875.
• Köknel, Ö. (2007). Çatışan değerlerimiz. Ankara: Altın Kitapevi.
• Mercin, L. (2005). Piaget ve Kohlberg’in ahlâk (moral) gelişim kuramlarının özellikleri ve karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5, 73-86.
• Palaz, S. & Boz, İ. (2008). Üniversite mezunu yetişkinlerin farklı organizasyonlarda gönüllü hizmet vermesini etkileyen faktörler. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19), 95-106.
• Piliavin, J. A. & Charng, H. W. (1990). Altruism: A review of recent theory and research. The Annual Review of Sociology, 16, 27-65.
• Sarı, E. (2005). Öğretmen adaylarının değer tercihleri: Giresun Eğitim Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 3(10), 73-88.
• Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık. TDK. Özgecilik. Ankara: Türk Dil Kurumu.