Teaching Values through Karagoz Shadow Plays in Turkish Language Education

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 25, 57 - 89, 01.06.2013

Tazegül Demir Banu Özdemir

Öz

Türkçe Eğitiminde Karagöz / Gölge Oyunları ile Değer Öğretimi

Öz

Bu çalışmada değer eğitiminde yadsınamaz bir katkısı olacağı düşünülen, öğrencilerin dikkatini çeken Hacivat ve Karagöz oyunlarının dil ve değer / karakter eğitiminde kullanımına yönelik bir seçki ortaya konulmaya çalışılmıştır. Araştırmada doküman incelemesi modeli kullanılarak basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle gölge oyunları tespit edilmiş ve İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi (4.-8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzunda verilen değerlerden hareketle Türkçe öğretiminde Gölge oyunları kullanılarak değer aktarımına yönelik bir deneme yapılmıştır. Araştırma sonucunda gölge oyunlarının Türkçe öğretiminde değer aktarımı ve öğretiminde çok zengin bir kaynak özelliği gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe eğitimi, gölge oyunu, Hacivat, Karagöz, karakter eğitimi, değer öğretimi.

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). Değer eğitiminde yeni yaklaşımlar (4-5.Sınıflar) öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Akyol, Ş. (2010). İlköğretim 6. sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan sevgi temasının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, M. (2003). Gençliğin değer algısı: Konya örneği. Değerler Eğitimi Dergisi. 1(3)121-144.
• Aytaş, G. (2006). Karagözde biz. Somut Olmayan Kültürel Miras: Yaşayan Karagöz Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Gazi Üniversitesi THBMER Yayını, Ankara.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Cüceloğlu, D. (2001). Anlamlı ve coşkulu bir yaşam için savaşçı, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Demircan, C. (2006). Mektepli gazetesi’nde yer alan metinlerin içeriğinin çocukların bilişsel ve ahlaki gelişmelerine katkısı (1-148. Sayılar). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Deveci, H., & AY, T. S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 167-181.
• Dilmaç, B. (1999). İlköğretim öğrencilerine insani değerler eğitimi verilmesi ve ahlâki olgunluk ölçeği ile eğitimin sınanması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Doğan, H. (1997). Mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 30(1) 1-36.
• Doğan, İ. (2004). Türk eğitim sisteminde değer sorunu. Değerler Eğitim Uluslararası Sempozyumu, Değerler Eğitimi Merkezi, 26-28 Kasım 2004, İstanbul.
• Dönmez, C. (2006). Değerler eğitiminde kahramanların kullanımına bir örnek: Mustafa Kemal Atatürk, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26.
• Erdem, A. R. (2003). Üniversite kültüründe önemli bir unsur: Değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 55-72
• Esmer, Y. (1998). Ahlaki değerler ve toplumsal değişme, Türkiye’de bunalım ve demokratik çıkış yolları. Ankara: Türkiye Bilimler Akademisi.
• Fichter, J. (2002). Sosyoloji nedir? (çev. N. Çelebi). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gölpınarlı, A. (1959). Karagöze ait bir şaheser. Türk Folklor Araştırmaları, 5(119), 1924-1925.
• Güngör, E. (1998). Değerler psikolojisi üzerine araştırmalar. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Hökelekli, H., & Gündüz, T. (2007). Üstün yetenekli çocukların değer yönelimleri ve eğilimleri. Değerler ve Eğitimi Uluslararası Sempozyumu. İstanbul: DEM Yayınları.
• İşcan, C. (2007). İlköğretim düzeyinde değerler eğitimi programının etkililiği. Yayımlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
• Kağıtçıbaşı, C., & Kuşdil, M. E. (2000). Türk öğretmenlerinin değer yönelimleri ve Schwartz değer kuramı. Türk Psikolojisi Dergisi, 15(45),
• Karagöz Akademisi, (2009). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kılıç, R. (1996). Olgu ve değer problemi. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 35, 359-361.
• Kuçuradi, İ. (2003). İnsan ve değerleri. Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Türkçe Sözlük, (2008). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tokdemir, M. A. (2007). Tarih öğretmenlerinin değerler ve değer eğitimi hakkındakigörüşleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi ,Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Oğuz, Ö. (2008). Unesco ve geleneğin ustaları, Millî Folklor.
• Oral, Ü. (2008). Çocuklara Karagöz ile Hacivat. İstanbul: Nar Yayınları
• Oral, Ü. (2009). İbiş ve Karagöz. İstanbul: Bilgecan Yayınları.
• Oral, Ü. (2009). Karagöz ile Hacivat söyleşmeleri. İstanbul: Bilgecan Yayınları.
• Oral, Ü. (2009). Karagöz ve trafik. İstanbul: Bilgecan Yayınları.
• Özbay, M. (2002). Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretimi. Türk Dili Dergisi, 602.
• Özdemir, Nebi (2006). Reklâmcılık sektörü ve Karagöz. Somut Olmayan Kültürel Miras: Yaşayan Karagöz Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Gazi Üniversitesi THBMER Yayını, Ankara.
• Öztürk, Z. (2005). Onbeşinci yüzyıl şairlerinden Akşemseddinzade Hamdullah Hamdi’nin Yusuf ve Zeliha mesnevisinde işlenen değerler. Değerler Eğitimi Dergisi. 3(10), 41-72.
• Robbins, A. (1993). Sınırsız güç (çev: M. Değirmenci), İnkılap Kitapevi: İstanbul.
• Şen, Ü (2007). Millî Eğitim Bakanlığının 2005 yılında tavsiye ettiği 100 temel eser yoluyla Türkçe eğitiminde değerler öğretimi üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şişman, B. (2009) Türk gölge oyunu’nun konularının ve suretlerinin güncelleştirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 611-616.
• Ulusoy, K. (2007). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih ve ahlak eğitimi ilişkisi üzerine görüşleri (Sakarya İl Örneği). Değerler Eğitimi Dergisi, 5(13), 155- 177.
• Ünal, C. (1981). Genel tutumların veya değerlerin psikolojisi üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları No:301, Eğitim Psikolojisi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara, Seçkin Yayıncılık.