Değer Eğitiminde Geçmişten Günümüze Bir Işık: "Aile Bilgisi Dersi" Model Önerisi

Yıl 2012, Cilt: 10 Sayı: 23, 117 - 156, 01.06.2012

Sevgi Coşkun Keskin

Öz

Bu araştırmada, ailevî ve bireysel değerlerin korunması için seçmeli bir ders olarak Aile Bilgisi ders modeli geliştirilmiştir. Bu ders, ilköğretim okullarında duyuşsal becerilerin ve duyarlılıkların kazanıldığı kritik yaşlarda, uygulamalı ve okul- aile işbirliğini sağlayacak bir şekilde değerlerin kazandırılmasına yöneliktir. Bu amaçla, nitel araştırma desenlerinden temellendirilmiş kuramın metodolojisi benimsenerek, ihtiyaç analizi yapmak için,1936 ve 1948 programında yer alan ve 1968 programıyla yürürlükten kaldırılan Aile Bilgisi dersi, 2005 tarihli Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Ders Programları incelenmiş; gazete haberleri, veli ve uzman görüşleriyle programın bileşenlerine karar verilmiştir. Bu bileşenler; genel amaçlar, kavramlar, değerler, beceriler, öğrenme alanları, üniteler ve kazanımlardır. 4. ve 5. sınıf için; 9 genel amaç, 45 temel kavram, 14 temel beceri, 18 temel değer, 8 öğrenme alanı, 16 ünite ve 95 kazanım ile ders programı yapılandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değer Eğitimi, Aile Bilgisi Dersi, Program Geliştirme

Kaynakça

• Arslan, M. (2000). Cumhuriyet dönemi ilköğretim programları ve belli başlı özellikleri. Milli Eğitim Eğitim-Sanat-Kültür, 146. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı yayınları. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/146/aslan.htm
• Ata, B. (2009). Sosyal bilgiler öğretim programı, (Ed. C. Öztürk). Sosyal bilgiler öğretimi demokratik vatandaşlık eğitimi. 37-47. Ankara: Pegem Akademi. Ata, B. (t.y). John Dewey ve Türkiye'de ilköğretimde tarih öğretimi (1923-1930). www.egitim.aku.edu.tr/bahriata4.doc
• Berçin, T. (2010). Lise öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve bu davranışları etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Barth, J. L. & Demirtaş, A. (1997). İlköğretim sosyal bilgiler öğretimi. Ankara: YÖK/Dünya Bankası Milli Eğitimi Geliştirme Projesi.
• Coşkun Keskin, S. (2010). Sosyal bilgilerin felsefi temelleri (Ed. A. S. Bilgili). Sosyal bilgilerin temelleri. 4. Baskı. Ankara: Pegem A Akademi.
• Çengelci, T. (2010). İlköğretim beşinci sınıf sosyal bilgiler dersinde değerler eğitiminin gerçekleştirilmesine ilişkin bir durum çalışması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Demirel, Ö. (1999). Kuramdan uygulamaya eğitimde program geliştirme. 3. Baskı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Deveci, H. & Ay, T. S. (2009). İlköğretim öğrencilerinin günlüklerine göre günlük yaşamda değerler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 167-181.
• Durusu, K. (1996). İlköğretim öğrencilerine verilen sağlık eğitiminin öğrencilerin sağlıkla ilgili bilgi, tutum ve davranışlarına etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Erden, M. (t.y.). Sosyal bilgiler öğretimi. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Gürcan, A. (2-3 Nisan 2011). ASAGEM araştırmaları: Ailenin sorunları ve çözümler. Savrulan Dünyada Aile. Sorunlar-İmkanlar- Çözümler Sempozyumu. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Merkezi (SEKAM), Ankara.
• Karakaya, İ. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. (Ed. Tanrıöğren. A) Bilimsel Araştırma Yöntemleri, 57-83. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Keskin, Y. (2008). Türkiye'de sosyal bilgiler öğretim programlarında değerler eğitimi: Tarihsel gelişim, 1998 ve 2004 programlarının etkililiğinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Keskin, Y. (2009). Türkiye'de ilkokul programlarında yer alan sosyal bilgiler içerikli derslere ait öğretim programlarının gelişimine tarihsel bir bakış. Tür- kiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(2), 107-131.
• Kültür Bakanlığı. (1936). İlkokul programı. İstanbul: Devlet Basımevi.
• MEB (2005). Hayat bilgisi 1.-3. sınıf programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB (2005). Sosyal bilgiler 4.-5. sınıf programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• MEB (1948). İlkokul programı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Miller, R. L. & Brewer, D. J. (2003). The A-Z of social research. First Published. London: Sage Publications.
• Özden, Y. (2003). Öğrenme ve öğretme. 6. Baskı. Ankara: Pegem A Akademi Yayıncılık.
• Özkaya, C., Vatandaş, C., Aydın, M., Tekin, M., Can, B., Arabacı, C. & Çıtlak, O. (2011). Türkiye'de aile (Ailenin yapısal özellikleri, işlevleri ve değişimi). İstanbul: SEKAM Yayınları.
• Pınarcı, G. G. (2007). İlköğretim öğrencilerine farklı yöntemlerle verilen tüketici eğitiminin etkisinin belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Punch, K. F. (2005). Sosyal araştırmalara giriş nitel ve nicel yaklaşımlar. (Çev. D. Bayrak, H. B. Arslan, Z. Akyüz). 1. Basım, Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Sayar, K.& Bağlan, F. (2-3 Nisan 2011). Modern çağda ailenin dönüşümü. Savrulan Dünyada Aile: Sorunlar-İmkanlar- Çözümler Sempozyumu. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Merkezi (SEKAM), Ankara.
• Strauss, A.L. & Corbin, J. M. (1998). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. 2. Edition. London: Sage Publications.
• Tan, Ş. (2005). Öğretimi planlama ve değerlendirme. 8. Basım, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Tazebay, A., Çelenk, S., Tertemiz, N. & Kalaycı, N. (2000). İlköğretim programları ve gelişmeler: Program geliştirme ilke ve teknikleri açısından değerlendirilmesi. Ankara: Nobel yayın dağıtım.
• URL 1. (2010). http://haber.mynet.com/detay/yasam/bakici-anne-cocugunu-oldur- du/488493/
• URL 2. (2010). http://www.sacitaslan.com/yasam-hayirsiz-evlat-annesini-dovdu 32203.html
• URL 3.(2009). http://www.haber46.com/-haber-5467-Kayseri-de-3-%C3%87ocuk%C5%9Eeker-Toplarken-Kayboldu-haberi.htm
• Vatandaş, C. (2-3 Nisan 2011). Türkiye'de aile ve aile değerleri. Savrulan Dünya- da Aile.
• Sorunlar-İmkanlar- Çözümler Sempozyumu. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Merkezi (SEKAM), Ankara.
• Yiğit, R., Tokgöz, E. & Esenay, F. (2001). İlköğretim öğrencilerine verilen beslenme eğitiminin öğrencilerin bilgi düzeylerine etkisi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2 (4), 1-6.