İlk Dönem Türk Romanlarında Yanlış Batılılaşma Sonucu Yabancılaşan Karakterler

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 27 - 36, 01.04.2012

Ahmet Alver

Öz

Anahtar Kelimeler

-

İlk Dönem Türk Romanlarında Yanlış Batılılaşma Sonucu Yabancılaşan Karakterler

Öz

Osmanlı Devleti, batı medeniyetine dahil olma yolunda ilk resmi adımını 1839 yılında ilan edilen Tanzimat Fermanı’yla atmı tır. Fermanın ilanıyla birlikte, medeniyet de i tirmenin bir gere i olarak yenile me hareketleri de ba lar. Öncelikle askeri sahada ba layan bu yenile me hareketleri zamanla kendisini ülke yönetiminden kılık kıyafete, kültürel hayattan toplumsal konulara kadar her sahada gösterir. Bu süreçte, edebiyatımızda yeni görülen roman türü, dönemin entellektüelleri tarafından bu yeni modernle me projesinin uygulanmasında önemli bir araç olarak kabul edilir. Bu çalı mada, erken dönem Türk Edebiyatında kaleme alınan Felatun Bey ile Rakım Efendi, Araba Sevdası, Mai ve Siyah, ıpsevdi adlı romanlarda yeralan, yanlı batılıla ma sonucu kendi toplumsal ve kültürel kimli ine ‘yabancıla mı ’ kahramanların genel bir tespiti ve analizi yapılmı tır. Romanların ana kahramanlarında görülen yabancıla ma olgusu daha çok do u-batı de erlerinin çatı ması eksenine oturtulmu olup, batıyı eksik ya da yanlı yönleriyle benimsemi bireylerin, önce kendileriyle daha sonra da mensubu oldukları toplumun de erleriyle ters dü meleri neticesinde içine dü tükleri ‘yabancıla ma’ vurgulanmı tır

Anahtar Kelimeler

Tanzimat Dönemi, Yabancıla ma, Batılıla ma, Roman, Edebiyat

Kaynakça

• ADAMS, M. Ian (1975). Three Authors of Alienation: Bombal, Onetti, Carpentier, Texas: University of Texas Press.
• ATAY, O uz (1972). Tutunamayanlar, stanbul: leti im Yayınları.
• ATILGAN, Yusuf (1973). Anayurt Oteli, stanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ATILGAN, Yusuf (1959). Aylak Adam, stanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• AYTA , Gıyaseddin (2002). ‘Batılıla ma Maceramızda Türk Romanına Yansıyan Tipler’ G.Ü. Gazi E itim
• Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 1, s. 135. BALCI, Yunus (2003). ‘Tanzimat Romanında Modernle me Tarzı Olarak Kahramanın "Yabancıla ma"sı
• Meselesi’, .Ü. Edebiyat Fak. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, C. XXX. BARBAROSOGLU, Fatma Karabıyık (1995), Moderlesme Sürecinde Moda ve Zihniyet, stanbul: z Yayınları
• BENER, Vüs’at O. (1996). Buzul Ça ının Virüsü, stanbul: leti im Yayınları.
• CAMUS, Albert (2009). Yabancı, stanbul: Can Yayınları.
• EFEND , Ahmet Mithat (2003). Felatun Bey ile Rakım Efendi, stanbul: Tima Yayınları.
• EKREM, Recaizade Mahmut (1997). Araba Sevdası, Haz: Hüseyin Alacatlı, Ankara: Akça Yayınları.
• ERC LASUN, Bilge (1997). Yeni Türk Edebiyatı Üzerine ncelemeler 1, Ankara: Akça Yayınları.
• GOLDMANN, Lucien (2005). Roman Sosyolojisi, Ankara: Birlesik Yayınları.
• GÜL EN, Hacer (2012). “Mai ve Siyah ve Genç Werther’in Acıları Romanları Üzerine Kar ıla tırmalı Bir nceleme”, Turkish Studies, S. 7, s. 1179-1188.
• GÜRPINAR, Hüseyin Rahmi (1946). ıpsevdi, stanbul: Hilmi Kitabevi.
• NC , Handan, (2005). “Felatun Bey’i Tanır mısınız?”, Kitap-lık Dergisi, S. 83, s. 81-85.
• KAFKA, Franz (2000). Dava, stanbul: Cem Yayınları.
• KAFKA, Franz (1993). De i im, stanbul: Cem Yayınları.
• KILIÇ, Sadık (1984). Yabancıla ma, nsana Kar ı Toplumsal Süreç, stanbul: Fatih Yayıevi Matbaası.
• MCMULLEN, Roy (1968). Art, A luence and Alienation, New York: Frederick A. Praeger Publishers.
• MARX, Karl (1988). Economic and Philosophic Manuscripts of 1844, New York: Prometheus Books.
• MORAN, Berna (2004). Türk Romanına Ele tirel Bir Bakı 1, stanbul: leti im Yayınları.
• OKAY, Orhan (1989). Batı Medeniyeti Kar ısında Ahmet Midhat Efendi, stanbul: MEB Yayınları.
• OKTAY, Ahmet (1999). “Yazın, Yabancıla ma ve Yabancıla tırma”, Virgül, S:16, s.32–35.
• OKUMU , Salih & AH N, dris (2012). ‘Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Romanlarında Zaman ve Mekan
• Ba lamında Yabancıla manın Tezahürleri’, ODÜ Sosyal Bilimler Ara tırmaları Dergisi, S: 5, s. 109. ÖZER, lbeyi (2005), Avrupa Yolunda Batılıla ma ya da Batılıla ma, stanbul: Truva Yayınları.
• PAPPENHE M, Fritz (2002). Modern nsanın Yabancıla ması, Ankara: Phoenix Yayınevi.
• PA A, Vartan (1991). Akabi Hikayesi lk Türkçe Roman (1851), stanbul: Eren Yayınları.
• SARTRE, J. P (1988). Varolu çuluk (Exiztentializme) çev. Asım Bezirci, stanbul: Yazko.
• SUNAT, Haluk (1996). “Yabancıla ma ve Birey (1)”, Birikim, S:84, s.68–78, stanbul.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi (1988). 19 uncu Asır Türk Edebiyatı Tarihi, stanbul: Ça layan Kitabevi.
• U AKLIG L, Halit Ziya (2001). Mai ve Siyah, stanbul: Özgür Yayınları.