Mesnevilerde Poetika

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 2, 179 - 188, 01.04.2012

Melike Gökcan Türkdoğan

Öz

Anahtar Kelimeler

-

MESNEVİLERDE POETİKA

Öz

Yunanca “poiein” fiilinden türetilen, “yapmak”, “üretmek”, “yaratmak”
anlamlarına gelen “Poetika” terimi, genel anlamıyla "Şiir sanatı" , yaygın olarak bir şairin
şiir sanatına ve bilhassa kendi eser verme biçimine yönelik estetik değerlendirme ve
yaklaşımları olarak kabul edilir.
Mesnevi poetikasına dair yapılacak bir çalışma, şairin tüm yazınsal stratejilerini,
genelde sanat ve estetiğe dair, özel olarak da mesnevi yazıcılığına ait görüşlerini içerir.Bu
çalışmada bir yönüyle tahkiyeli bir eser, diğer yönüyle uzun soluklu bir şiir olan
mesnevilerin “yazınsal bir tür” olarak taşıdıkları edebi değerin değerlendirmesine yönelik,
mesnevi şairlerinin kendi özgün fikirlerine yaslanan bir poetik sorgulama yapılması
öngörülmektedir.
Bu çalışmada klasik edebiyatın tam olarak şekillendiği, Türkçe şiirin kendi sesini
bulmaya başladığı önemli bir dönem olan XV. Yüzyılın iki şairi, Şeyhî ve Tâcîzâde Câfer
Çelebi’nin mesnevileri üzerinden mesnevi şairlerin bir edebi form olarak mesneviye
yükledikleri anlamı ve mesnevilerde iki edebi yönelimin, “orijinal olmak” ve “eski bir
hikâyenin yeniden yazılması”na dair poetik yaklaşımların tespiti amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Poetika, Mesnevi, Orijinal olma, Yeniden Yazma

Kaynakça

• AKKUŞ, Metin( 2006) Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası Edebi Türler ve Tarzlar, Ankara: Fenomen Yay.
• ARİSTOTELES(2010), Poetika, (Çev. İsmail Tunalı) İstanbul: Remzi Kitapevi,
• DİLBERİPUR, Asgar(1999),“Türk Edebiyatında Nizâmî’nin Takipçileri ve Hamse’sine Nazire Yazanlar”(Çev.: Doç. Dr. M. Fatih Köksal) Türklük Bilimi Araştırmaları, S. 8, s. 199-238.
• KARACA, Alaattin(2005), İkinci Yeni Poetikası, Ankara: Hece Yay.
• PLATON(2010), Devlet, İstanbul: Athena Yay.
• SUNGUR, Necati (2006), Tâcîzâde Câfer Çelebi, Hevesnâme, Ankara: TDK yay.
• ŞENTÜRK, Atilla (2002), XVI. Asra Kadar Anadolu Sahası Mesnevilerinde Edebi Tasvirler, İstanbul: Kitabevi, s. 178.
• TİMURTAŞ, Faruk Kadri (1968), Şeyhi, Hayatı ve Eserleri, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• TİMURTAŞ, Faruk Kadri (1980), Şeyhi ve Husrev ü Şirin’i, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• TODOROV, Tzvetan (2001), Poetikaya Giriş, İstanbul: Metis Yay.
• TODOROV, Tzvetan (2010), Yazın Kuramı, İstanbul:YKY Yay.
• TOLASA, Harun(2002), Sehi, Latifi, Aşık Çelebi Tezkirelerine Göre 16. Yüzyıl EdebiyatAraştırma ve Eleştirisi, Ankara: Akçağ Yay.
• TOLASA, Harun(1982), “Divan Şairlerinin Kendi Şiirleri Üzerine Düşünce ve Değerlendirmeleri”. Türk Dili ve Edebiyatı
• Araştırmaları Dergisi, V.1: 15-46. TUNALI, İsmail (2011), Grek Estetik’i, İstanbul:Remzi Kitabevi.
• YEKBAŞ, Hasan(2008), “Metin Serhi Geleneği Çerçevesinde Şârihlerin Divan Şiirine Yaklaşımları”, Selçuk Üniversitesi
• Türkiyat Arastırmaları Dergisi,S. 23 sf.189-215