Yunus Emre Divanında Can Kelimesi Üzerine

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 5, 501 - 14, 01.10.2013

Dilara Pınar arıç

Öz

Language is an important factor that shows life of nation and transfers culture of it. If its wanted to get knowledge about a culture, to search for how they use their language gives significiant knowledge about that culture. Research on which meaning that used and what it means is a method that leads to enlightment in topic culture that searched for. Because interpretation indicates that the cultural codes of nation that is chosen as topic for research. How we give something the meaning gives our thought and feeling about that thing and is an important proof of thoughts and feelings about that thingof generation that comes from past to now. Idioms and proverbs about a fruit gives us hint about thoughts about that fruit. Research on proverbs and idioms about that fruit provides that knowledge about cultural codes. Yunus Emre is a major poet that comes from Turkish people and that shows the prints of Turkish culture. To search on interpretation in his products illuminates that the culture in time that is wrote. In this study, the word “can” has been scanned and the couplets have been classified accourding to meanings that used

Anahtar Kelimeler

can, Yunus Emre, divan, Turkish, interpretation

Yunus Emre Divanında Can Kelimesi Üzerine

Öz

Dil, bir milletin yaşayışını yansıtan ve kültürünü taşıyan en önemli unsurudur. Bir kültür hakkında bilgi edinilmek isteniyorsa o milletin dilini ne şekilde kullandığını incelemek, söz konusu edilen kültür hakkında önemli bilgiler sunacaktır. Bir kelimenin hangi anlamlarda kullanıldığı ve neyi ifade ettiği hakkında inceleme yapmak, araştırılan kültür konusunda aydınlanmayı sağlayacak bir yöntemdir. Zira anlamlandırmalar, inceleme konusu edinilen milletin kültür kodlarını bize yansıtır. Bir şeyi nasıl anlamlandırdığımız bizim o şey hakkında düşüncelerimizi ve hislerimizi vermekle beraber geçmişten günümüze kadar gelen nesillerin o konu hakkında ne gibi düşünceler ve hisler taşıdığının çok mühim bir ispatıdır. Bir meyveyle alakalı deyimler ve atasözleri ait olduğu milletin o meyve hakkındaki düşünceleri ile ilgili bize ipucu sunar. O meyve hakkındaki atasözleri ve deyimleri incelemek de, o milletin kültür kodları ile ilgili bilgilenmemizi sağlar. Yunus Emre de Türk milletinin içinden çıkmış, Türk kültürünün izlerini eserlerine taşıyan büyük bir şairimizdir. Onun eserlerindeki anlamlandırmaları incelemek yazıldığı dönemdeki kültür hakkında ışık tutacaktır. Bu çalışmamızda, Yunus Emre Divanında “can” kelimesi taranmış, beyitler “can” kelimesinin kullanıldığı anlamlara göre tasnif edilmiştir

Anahtar Kelimeler

can, Yunus Emre, divan, Türkçe, anlamlandırma

Kaynakça

• AKSAN, D. (2005), Yunus Emre Şiirinin Gücü, Bilgi Yayınevi, Ankara.
• AKDEMİR, Y. & Kavruk, H. (2012), “Yunus Emre’de Türkçe”, Turkish Studies, Volume 7/3, Summer, 115-125.
• DİLÇİN, C. (1992), Yunus Emre’nin Şiirlerinde Türkçenin Gücü, Türk Dili, S: 487
• DİLÇİN, C. (2009), Yeni Tarama Sözlüğü, TDK Yayınları, Ankara
• DEVELLİOĞLU, F. (2012), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Kitabevi, Ankara
• GÜNAY, U., Türk Kültürü Açısından Yunus Emre: http://turkoloji.cu.edu.tr/GENEL/gunay.pdf
• STEİNGASS, F. (2005), A Comprehensive Persian-English Dictionary, Çağrı Yayınları, İstanbul
• REDHOUSE, Türkçe/Osmanlıca-İngilizce Sözlük (2011), Redhouse Yayınevi, İstanbul.
• ULUDAĞ, S. (2012), Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kabalcı Yayıncılık, İstanbul.
• TARAMA SÖZLÜĞÜ II (2009), TDK Yayınları, Ankara
• TDK Güncel Türkçe Sözlük: http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS .52f53f6a1463a3.51505059
• TÜRKÇE SÖZLÜK (2011), TDK Yayınları, Ankara.
• YUNUS EMRE DİVANI: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1- 128452/h/metin.pdf