Türk Kültüründe “Deliler” Ve Bunların Dede Korkut Oğuznâmelerine Yansıması

Yıl 2013, Cilt: 3 Sayı: 5, 69 - 77, 01.10.2013

Salih Demirbilek

Öz

In this study, after briefly discussed the type of crazy in our culture, crazy types in the Stories of Dede Korkut and their connections with crazy from Ottoman raiders are focused on

Anahtar Kelimeler

Crazy, Stories of Dede Korkut, Raiders, Combatant

Türk Kültüründe “Deliler” Ve Bunların Dede Korkut Oğuznâmelerine Yansıması

Öz

Bu çalışmada kültürümüzdeki deli tipi kısaca ele alındıktan sonra, Dede Korkut hikâyelerindeki deli tipleri ve bunların Osmanlı akıncılarından delilerle olan bağlantısı üzerinde durulmuştur

Anahtar Kelimeler

Deli, Dede Korkut Kitabı, Akıncılar, Alperen

Kaynakça

• Bölge Ağızlarında Atasözleri ve Deyimler I-II (2004), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. (BAD I)
• CLAUSEN, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary Pre- Thirteenth- Century Turkish, Oxford: Clarendon Pres.
• DEVELLİOĞLU, Ferit (1984), Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, İstanbul: Aydın Kitabevi Yayınları.
• ERASMUS (2002), Deliliğe Övgü, Çev.: Nusret Hızır, 7.Baskı, İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• ESİN, Emel (2006), “Alp Şahsiyetinin Türk Sanatında Görünüşü”, Türklerde Maddi Kültürün Oluşumu, s. 265-318, İstanbul: Kabalcı yayınları.
• EREN, Hasan (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, 2. Baskı, Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• ERGİN, Muharrem (2009), Dede Korkut Kitabı-2, 4. Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• GÖKYAY, Orhan Şaik (2004), Dedem Korkudun Kitabı, 3.Baskı, İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• İNAN, Abdülkadir 1987), “Dede Korkut Kitabındaki Bâzı Motifler ve Kelimelere Ait Notlar”, Makaleler ve İncelemeler, s. 179-181, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• GÜLENSOY, Tuncer (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, (c.I, A-N), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• KAÇALİN, Mustafa S. (2006), Dedem Korkut’un Kazan Bey Oğuz- nâmesi, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• KAPLAN, Mehmet (2004), “Türk Destanında Alp Tipi”, Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar-1, 7. Baskı, s. 13-21, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• …………………………… “İki Destan İki İnsan Tipi”, Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar-1, 7. Baskı, s. 22-38, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü I, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.(KTLS)
• KARTAL, Ahmet (2009), Muallim Nâcî, Lügat-i Nâcî, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. (LN)
• KOCAKAPLAN, İsa (2004), “Dede Korkut’un Delileri”, Milli Folklor Dergisi, S.64, s. 18-24, Ankara.
• KÖPRÜLÜ, M. Fuad (2006), “Alp”, Tarih Araştırmaları I, s. 367-375, Ankara: Akçağ Yayınları.
• NİŞANYAN, Sevan (2002), Sözlerin Soyağacı-Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü-, 3.Baskı, İstanbul: Adam Yayınları.
• ÖZCAN, Abdülkadir (1994), “Deli”, İslam Ansiklopedisi, c. 9, s. 132-135, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• ÖZÇELİK, Sadettin (2005), Dede Korkut –Araştırmalar, Notlar / Dizin / Metin-, Ankara: Gazi Kitabevi yayınları.
• ÖZSOY, Bekir Sami (2006), Dede Korkut Kitabı (Transkripsiyon- İnceleme-Metin), Ankara: Akçağ Yayınları.
• PALA, İskender (1995), Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, 3.Baskı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Tarama Sözlüğü, c.II, s.1066, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. (TarS)
• TEZCAN, Semih – BOESCHOTEN, Hendrik (2001), Dede Korkut Oğuznameleri, 2.Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• TEZCAN, Semih (2001), Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar, 1.Baskı, Yapı Kredi Yayınları: İstanbul.
• TIETZE, Andreas (2002), Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lugatı, c.1 A-E, İstanbul-Wıen- Simurg Yayınları.
• TOPARLI, Recep-EYÖVGE YILMAZ, Betül-YILMAZ, Yaşar (2009), James W. Redhouse, Müntahabât-ı Lügât-ı Osmâniyye, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. (MLO)
• TURHAL, Abdullah (2011), -Osmanlı’nın Muhteşem Süvarileri- Deliler, İstanbul: Doğan Kitap.
• Türkçe Sözlük (2005), 10.Baskı, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. (TS)
• ÜŞENMEZ, Emek (2010), Karahanlı Türkçesinin Sözlüğü, Ankara: Doğu Kitabevi yayınları.
• YAVUZARSLAN, Paşa (2010), Şemseddin Sami, Kamus-ı Türkî, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. (KT)