Kenti Sanatla ve Sanatı Kentle Deneyimlemek: 17. İstanbul Bienali Örneği

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 2, 181 - 203, 06.11.2025

Elif Eş , Guliz Ozorhon

https://doi.org/10.63673/DepArch.2025.46

Öz

Bu makalede, sanatın kentsel/kamusal alan deneyimine katkısı araştırılmıştır. 17 Eylül – 20 Kasım 2022 tarihleri arasında gerçekleştirilen ve kent geneline yayılan ve bu nedenle araştırmalar için güçlü bir örneklem sunan 17. İstanbul Bienali'ne odaklanılmaktadır. Araştırmada kullanılan veriler bienal mekânları, bu mekânlarda yer alan sanat eserlerinin kentle olan ilişkileri, katılımcıların deneyimleri ve araştırmacıların gözlemleridir. Araştırmanın bulguları, sanat etkinliğinin hem bireysel hem de toplumsal ölçekte yarattığı karşılaşmalarla kentte hem geçmişi hem de geleceği yeniden üretme/ yeniden inşa etme gücüne sahip olabileceğini ortaya koymaktadır. 17. İstanbul Bienali örneği, sanat etkinliklerinin kentin parçaları arasında bağlantı kurma konusunda önemli bir potansiyele sahip olduğunu göstermiştir. Bu etkinliklerle kentte saklanan, keşfedilmeyen, kıyıda bırakılan gizli alanların, sokakların ve mekanların, yani kentin gizli potansiyellerinin ve saklı gücünün ortaya çıkarılabildiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sanat , Bienal , Kent , Haritalama , Mekan.

Experiencing the City with Art and Art with the City: The Case of the 17th Istanbul Biennial

Öz

In this article, the contribution of art to the experience of urban public space is investigated. The focus is on the 17th Istanbul Biennial, which was held between 17 September and 20 November 2022, which spread throughout the city and thus provides a strong sample for research. The case study method was adopted in the research. Therefore, the data used in the research are the biennial venues, the relations of the artworks in these spaces with the city, the experiences of the participants, and the observations of the researchers. The findings of the research reveal that art activity can have the power to reproduce/reconstruct both the past and the future in the city with the encounters it creates on both an individual and social scale. The example of the 17th Istanbul Biennial has shown that art events have an important potential for establishing connections between the parts of the city. With these activities, it has been observed that the hidden areas, streets, and places in the city, that are hidden, unexplored, and left on the coast, that is, the hidden potentials and hidden power of the city, can be revealed.

Anahtar Kelimeler

Art , Biennial , City , Mapping , Venue

Etik Beyan

This study was ethically approved by the Human Research Ethics Committee at Özyeğin University, with the decision dated 02 November 2022 and approval number 2022/15/04.

Teşekkür

This article is produced from the thesis titled "Traces of Public Space-Art Interaction in the Transformation of the City: The Case of the 17th Istanbul Biennial", which was conducted by Elif Eş at Ozyeğin University, Institute of Natural and Applied Sciences, City and Architecture Master's Program, under the supervision of Assoc. Prof. Dr. Güliz Özorhon.

Kaynakça

• Akansu, D., & Kıvılcım Çorakbaş, F. (2022). İstanbul Zeytinburnu Merkez Efendi Mahallesi’nin Kentsel Dönüşümü ve Dönüşümün Merkez Efendi Mezarlığı Kültürel Miras Değerlerine Etkisi. bab Journal of Architecture and Design, 3(2), 209-230. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2552757.
• Alexander, C. (1977). A pattern language town, buildings, construction. Oxford University Press.
• Arendt, H. (1998). The human condition. The University of Chicago Press.
• Arhere. (2022). Retrieved Kasım 13, 2022, from https://www.arthereistanbul.com/ home
• Artfulliving. (2015, September 3). Suriyeli sanatçıların mekânı: Arthere İstanbul. Artful Living. https://www.artfulliving.com.tr/sanat/suriyeli-sanatcilarin-mekni-arthere-istanbul -i-3693
• Atıcı, M. (2014). The construction of public realm in contemporary art: Reading on international İstanbul biennial (Tez No. 356005) [Msc thesis, Istanbul Technical University]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Doğruel, N. (2022). Maruf 21 rapor: Yeniden düşün, birlikte hareket et. Marmara Belediyeler Birliği. https://www.marmara.gov.tr/uploads/maruf21-raporu.pdf
• Erzen, J. (2021). Kent yaşam. İdealKent Yayınları.
• Eş, E., & Özorhon, G. (2022). The role of art in the construction of public space: Istanbul biennials from 1987 to 2019. In A. Osman, J. Nagle, & S. Tripathi (Eds.), The urban ecologies of divided cities (pp. 213–216). Springer. https://doi. org/10.1007/978-3-031-27308-7_39
• Gehl, J. (2019). İnsan için kentler (E. Erten, Çev.). Koç Üniversitesi Yayınları.
• Habermas, J. (1962). Kamusal alanın yapısal dönüşümü: burjuva toplumunun bir kategorisi üzerine araştırmalar. İletişim Yayıncılık.
• İKSV. (2025, May 28). Küratoryal metin. İstanbul Bienali. https://bienal.iksv.org/ tr/17- istanbul-bienali/kuratoryal-metin
• Özbek, A. (2020, Şubat 19). Eski Kemancı Bardan Saha Stüdyo’ya Bir Üretim Mekanı. Retrieved from bianet: https://m.bianet.org/bianet/ yasam/220264-eski-kemanci-bar-dan-saha-studio-ya-bir-uretim-mekani
• Park, R. E. (1936). Human ecology. The Urban Sociology Reader.
• Sennet, R. (2010). Kamusal insanın çöküşü. Ayrıntı Yayınları.
• Yalvaç, M. (2019). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e tarihi kentsel çevrede mekanlar üzerinden bir semt okuması: Cağaloğlu Semti örneği. [Master’s thesis, İstanbul Üniversitesi].