Standartlaştırılmış yağış indeksi (SPI) yöntemi ile Antalya ili kuraklık analizi

Yıl 2016, Cilt: 33 Sayı: 2, 279 - 298, 15.12.2016

Nazmi Dinç Köksal Aydinşakir , Mesut Işık Dursun Büyüktaş

https://doi.org/10.16882/derim.2016.267912

Cited By: 9

Öz

Ülkemizde ve dünyada küresel ısınmaya bağlı iklim
değişikliğinin bir sonucu olarak ortaya çıkan kuraklık, belli bir dönem
içerisinde yağış miktarlarının uzun yıllık ortalama değerlerin altına
düşmesiyle yeryüzü üzerinde yaşayan tüm canlıları olumsuz etkilemektedir.
Kuraklığın şiddetini, alansal ve zamansal özelliklerini tanımlamak için birçok
kuraklık indeksi geliştirilmiştir. Bu çalışmada kuraklığın şiddetini
belirlemede kullanılan yöntemlerden biri olan Standartlaştırılmış Yağış İndeksi
(SPI) yöntemi ile Antalya ili sınırları içerisinde bulunan Alanya, Antalya,
Demre, Elmalı, Finike, Gazipaşa, Korkuteli ve Manavgat meteoroloji
istasyonlarına ait 1970-2014 yılları arasındaki uzun süreli yağış verileri
kullanılarak meteorolojik kuraklık analizi yapılmıştır. Uzun süreli yağış
değerlerinin SPI yönteminin sınıflandırma değerlerine göre 3-, 6-, 12- ve 24-
aylık dönemlerde incelendiğinde, SPI değerlerinde bir azalma olmadığı, SPI
değerleri eğiliminin normale yakın kurak (0.99 ~ -0.99) arasında yer aldığı
hesaplanmıştır. Mevsimsel olarak değerlendirilme yapıldığında çalışma bölgesinde kuraklığın yaz aylarında görülebildiği gibi kış aylarında da görüldüğü belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kuraklık, Standartlaştırılmış yağış indeksi, İklim, Yağış

Kaynakça

• Anonim, (2011). Antalya Tarım Master Planı. T.C. Antalya Valiliği İl Tarım Müdürlüğü. 703 s.
• Anonymous, (2016). Program to Calculate Standardized Precipitation Index. http://drought.unl.edu/monitoringtools/downloadablespiprogram.aspx. Erişim tarihi: 2 Mart 2016.
• Atmaca, D. (2011). Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ) ile Konya ilinde bölgesel kuraklık analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
• Chen, S.T., Kuo, C.C. & Yu, P.S. (2009). Historical trends and variability of meteorological droughts in Taiwan. Hydrological Sciences Journal, 54(3):430-441.
• Deniz, D. (2009). Türkiye’deki kuraklığın Standart Yağış İndeksi ile incelenmesi. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
• Edwards, D.C. (1997). Characteristics of 20th century drought in the United States at multiple time scales. Colorado State University, Thesis, Fort Collins, Colorado.
• Fathabadi, A., Gholami, H., Salajeghe, A., Azanivand, H., & Khosravi, H. (2009). Drought forecasting using neural network and stochastic models. Advances in Natural and Applied Sciences, 3(2):137-146.
• Fidan, H.I. (2011). Doğu Akdeniz Bölgesinde standardize yağış indeksi (SYİ) ile kuraklık analizi ve markov zinciri yöntemini kullanarak kurak olma olasılıklarının belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Kıymaz, S., Güneş, V., & Asar, V. (2011). Standartlaştırılmış yağış indeksi ile Seyfe Gölünün kuraklık dönemlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(1):91-102.
• Kim, D.W., Byun, H.R., & Choi, K.S. (2009). Evaluation, modification, and application of the effective drought index to 200-year drought climatology of Seoul, Korea. Journal of Hydrology, 378(1-2):1-12.
• Kömüşçü, A.Ü., Erkan, A., & Turgu, E. (2003). Normalleştirilmiş yağış indeksi (SPI) metodu ile Türkiye’de kuraklık oluşum oranlarının bölgesel dağılımı. III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, 19-21 Mart 2003, İstanbul, s:268-275.
• Lı, W., Fu, R., Juarez, R.I.N., & Fernandes, K. (2008). Observed change of the standardized precipitation index, its potential cause and implications to future climate change in the Amazon region. Philosophical Transactions of The Royal Society B, 363(1498):1767-1772.
• McKee, T.B., Doesken, N.J., & Kleist, J. (1993). The relationship of drought frequency and duration to time scales. 8th Conference on Applied Climatology, 17-22 January, Anaheim, CA, pp. 179-184.
• McKee, T.B., Doesken, N.J., & Kleist, J. (1994). Drought monitoring with multiple time scales. american meteorological society. Proceedings of 9th. Conference on Applied Climatology, 15-20 January, Dallas, p:233-236.
• Palmer, W.C. (1965). Meteorological Drought. United States Department of Commerce, Research Paper No. 45, USA.
• Pamuk, G., Özgürel, M., & Topçuoğlu, K. (2004). Standart yağış indeksi (SYİ) ile Ege Bölgesinde kuraklık analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(1):99-106.
• Patel, N.R., Chopra, P., & Dadhwal, V.K. (2007). Analyzing spatial patterns of meteorological drought using standardized precipitation index. Meteorological Applications, 14(4):329–336.
• Santos, J.F., Portela, M.M., & Pulido-Calvo, I. (2011). Regional frequency analysis of droughts in Portugal. Water Resources Management, 25:3537–3558.
• Şaylan, L., Şen, O., Kadıoğlu, M., Koçak, K., Toros, H., Çaldağ, B., Bakanoğulları, F., Avşar, F., & Akbay, Ş. (2003). Trakya Bölgesinde kuraklığın asit yağışları ve yağış rejiminin belirlenmesi. İTÜ Araştırma Fonu Projesi Ara Raporu, İstanbul.
• Tonkaz, T., & Çetin, M. (2005). Şanlıurfa’da kuraklık şiddetinin standardize yağış indis (SPI) ile belirlenmesi ve kuraklık gidişi analizi. GAP IV. Tarım Kongresi, 21-23 Eylül 2005, Şanlıurfa.
• Tsakiris, G., & Vangelis, H. (2004). Towards a drought watch system based on spatial SPI. Water Resources Management, 18(1):1-12.
• WMO, (1997). Extreme Agrometeorological Events, CagM-X Working Group, Genova.
• Yeğnidemir, M.K. (2005). İç Anadolu Bölgesinin standartlaştırılmış yağış indisi metodu ile kuraklık analizi. Kırıkkale Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale.
• Zhang, Q., Li, J., Singh, V.P., & Bai, Y. (2012). SPI-based evaluation of drought events in Xinjiang, China. Natural Hazards, 64:481-492.