Karabuğdayın (Fagopyrum esculentum Moench) fosfor kullanım etkinliği

Yıl 2016, Cilt: 33 Sayı: 2, 327 - 336, 15.12.2016

Burhan Kara Mehmet Telli

https://doi.org/10.16882/derim.2016.267917

Cited By: 1

Öz

Araştırma;
2014 yılında karabuğdayın verim ve fosfor kullanımına farklı fosfor dozlarının (0, 2, 4, 6
ve 8 kg P₂O₅ da^-1) etkisini araştırmak
amacıyla Isparta’da yürütülmüştür.
Deneme; Aktaş
karabuğday çeşidi kullanılarak, Tesadüf
Blokları Deneme Desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Araştırmada
farklı fosfor uygulamasında karabuğdayın tane verimi, agronomik etkinlik,
fizyolojik etkinlik, agro-fizyolojik etkinlik, geri dönüşüm etkinliği ve
yararlılık etkinliğinin yanı sıra besin element içeriği incelenmiştir. Fosfor
dozlarında karabuğdayın en yüksek tane verimi (132.3 kg da^-1) 8 kg
fosfor dozunda belirlenmiş, ancak 4, 6 ve 8 kg da^-1 fosfor dozu
uygulamaları arasında istatistiksel olarak fark çıkmamıştır. En yüksek
agronomik etkinlik (%7.17), fizyolojik etkinlik (%0.51), agro-fizyolojik
etkinlik (%0.24) ve yararlılık etkinliği (%21.48) 4 kg da^-1 fosfor dozunda
ve en yüksek geri dönüşüm etkinliği (%48.3) ise 6 kg da^-1 fosfor
dozundan elde edilmiştir. Araştırmada karabuğdayın mineral besin içeriği uygulanan
fosfor dozlarının artışına bağlı olarak yükselmiş, fosfor ve mangan elementi
hariç 4, 6 ve 8 kg da^-1 fosfor dozları arasında istatistiksel olarak
fark çıkmamıştır. Karabuğdayda mineral besin elementi içeriklerinin en düşük
değerleri ise gübre uygulanmayan parsellerde belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karabuğday, Fosfor, Verim, Kalite, Besin içeriği

Kaynakça

• Anthony, K., & Akinrinde, A. (2010). Phosphorus-use efficiency of cassava/maize/egusi-melon and economics of phosphorus fertilizer application on Alfisols of Ekiti State, South-Western Nigeria. Journal of Food, Agriculture & Environment, 8(2):594-598.
• Bekele, T., Cino, B.J., Ehlert, P.A.I., Van der Maas, A.A., & Van Diest, A. (1983). An evaluation of plant-borne factors promoting the solubilization of alkaline rock phosphates. Plant Soil, 75(3):361–378.
• Campbell, C.G. (1983). Major buckwheat. Canadian Journal of Plant Science, 63(4):1053-1054.
• Egle, K., Manske, G., Römer, W., & Vlek, P.L.G. (1999). Improved phosphorus efficiency of three new wheat genotypes from CIMMYT in comparison with an older Mexican variety. Journal Plant Nutrition Soil Science, 162(3):353-358.
• Jasper, M.T., & Franzen, D.W. (2011). Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) potential to contribute solubilized soil phosphorus to subsequent crops. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 42(13):1544-1550.
• Kacar, B., & Katkat, V. (2007). Bitki Besleme. Nobel Yayınları, 657 s., Ankara.
• Kacar, B. (2013). Temel Gübre Bilgisi. Nobel Yayıncılık No:695, Fen Bilimleri No: 63, Ankara.
• Kacar, B., & İnal, A. (2013). Bitki Analizleri, Nobel Yayıncılık, 912 s., Ankara.
• Kara, B. (2013). Phosphorus-use efficiency in some bread wheat cultivars. Research on Crops, 14(2):389-394.
• Kara, N. (2014). Yield and mineral nutrition content of buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench): The effect of harvest times. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1):85-94.
• Manske, C.G.B., Ortiz-Monasterio, J.J., Van Ginkel, M., Gonzalez, R.M., Rajaram, S., Molina, E., & Vlek, P.L.G. (2000). Traits associated with improved P-uptake efficiency in CIMMYT's semidwarf spring bread wheat grown on an acid Andisol in Mexico. Plant Soil, 221(2):189-204.
• Mengel, K. (1992). Phosphate dynamics in soils and phosphate fertilizer efficiency. Proc. Phosphorus Life and Environment: From Research to Application. 4th International Imphos Conference, 8-11 September, 1992, Ghent, Belgium, pp. 504-518.
• Moll, R.H., Kamprath, E.J., & Jackson, W.A. (1982). Analysis and interpretation of factors which contribute to efficiency of nitrogen utilization. Agronomy Journal, 74(3):562-564.
• Otani, T., & Ae, N. (1996). Sensitivity of phosphorus uptake to changes in root length and soil volume. Agronomy Journal, 88(3):371-375.
• Rengel, Z., & Marschner, P. (2005). Nutrient availability and management in the rhizosphere: Exploiting genotypic differences. New Phytology, 168(2):305-312.
• Saurbeck, D.C., & Helal, H.M. (1990). In genetic aspects of plant mineral nutrition: Factors affecting the nutrient efficiency of plants. Eds. by Bassam NEL, Martinus Nijhoff, pp. 361-372, Dordrecht, Netherlands.
• Schjorring, J.K., & Jensen, P. (1984). Phosphorus nutrition of barley, buckwheat and rape seedlings. i. influence of seed-borne p and external P levels on growth, P content and 32P/31P-fraction in shoots and roots. Physiology Plants, 61(4):577–583.
• Steel, R.G.D., & Torrie, J.H. (1980). Principles and Procedures of Statistics. McGraw-Hill Series in Probability and Statistics, 672 p., New York, USA.
• Stibilj, V., Kreft, I., Smrkolj, P., & Osvald, J. (2004). Enhanced selenium content in buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) and pumpkin (Cucurbita pepo L.) seeds by foliar fertilization. European Food Research and Technology, 219(2):142-144.
• Valenzuela, H., & Smith, J. (2002). Green manure crops: Buckwheat. Coop. Ext. Services, University of Hawaii, USA.
• Zhu, Y.G., He, Y.Q., Smith, S.E., & Smith, F.A. (2002). Buckwheat (Fagopyrum esculentum Moench) has high capacity to take up phosphorus (P) from a calcium (Ca)-bound source. Plant and Soil, 239(1):1-8.