IMPROVING OF F1 HYBRIDS CUCUMBER (CUCUMIS SATIVUS L.) VARIETIES FOR GREENHOUSE SPRING CULTIVATION

Yıl 2009, Cilt: 26 Sayı: 1, 51 - 59, 01.03.2009

Volkan Gözen Ruhsar Yanmaz

Öz

Research was conducted for improving of F1 hybrid cucumber varieties suitable for spring cultivation in greenhouses. 14 parents (10 female and 4 male parents) were selected from the Bati Akdeniz Agricultural Research Institute (BAARI) cucumber germplasm in 2004 and 40 F1 hybrids obtained. The hybrids were evaluated for early and total yield per plant (g/bitki), total and early yield per decare (t/da), average fruit weight (g), the number of fruits per plant, plant height (total length of first 15 internodes), length of internodes, number of female flowers per node, number of fruits per node in greenhouse conditions throughout 2005 spring cultivation season and then promising F1 hybrids were determined. Total yield and early yield ranged from 2627 to 4148 g/plant and 1320 to 2290 g/plant, and ranged from 8,67 to 13,69 t/da and 4,36 to 7,56 t/da, respectively. Avarage fruit weight was 134 to 196 g and 16 to 35 fruits obtained per plant. At the end of the research only three hybrid combinations (A1XB1, A8XB1 and A6XB4) from 40 hybrid combinations were found the combiners for yield and yield component.

Anahtar Kelimeler

-

HIYARDA (Cucumis sativus L.) İLKBAHAR ÖRTÜALTI YETİŞTİRİCİLİĞİNE UYGUN HİBRİT ÇEŞİT GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI

Öz

Bu araştırma, serada ilkbahar yetiştiriciliğine uygun hibrit çeşitlerin geliştirilmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla Batı Akdeniz Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü (BATEM) hıyar gen havuzunda yer alan hıyar saf hatları içinden 2004 ilkbahar yetiştirme döneminde morfolojik karakterizasyon çalışmaları sonucu 14 ebeveyn (10 anne ve 4 baba ebeveyn) belirlenmiştir. 2004 sonbahar yetiştirme döneminde ebeveynler arasında melezleme sonucu 40 hibrit kombinasyonu oluşturulmuştur.
Melezler 2005 ilkbahar döneminde sera koşullarında bitki başına (g/bitki) ve dekara erkenci ve toplam verim (kg/da), ortalama meyve ağırlığı (g) ve bitki başına meyve sayısı, bitki boyu (ilk 15 boğumun toplam uzunluğu), boğumlar arası uzunluk (cm), boğumdaki dişi çiçek ve meyve sayısı yönünden değerlendirilmiş ve ümitvar hibritler tespit edilmiştir. Deneme sonucunda hibritlerde melez kombinasyonlarına göre, bitki başına toplam verim 2627-4148 g/bitki ve erkenci verim 1320-2290 g/bitki, dekara toplam verim 8,67-13,69 t/da ve erkenci verim 4,36-7,56 t/da, ortalama meyve ağırlığı 134-196 gr, bitki başına meyve sayısı 16-35 adet, bitki boyu 80-128 cm, boğumlar arası uzunluğu 7-11 cm, boğumdaki dişi çiçek ve meyve sayısı 1-3 adet arasında değişim göstermiştir. Araştırma sonucunda verim ve verim bileşeni yönünden 40 hibrit kombinasyonundan, üç hibrit (A1xB1, A8xB1 ve A6xB4) kombinasyonu seçilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hıyar, Hibrit, Melezleme, Örtüaltı Yetiştiriciliği

Kaynakça

• Anonim, 2008a. Food and Agrıculture Organızatıon http://faostat.fao.org/ site /567/DesktopDefault.aspx?PageID=567#ancor
• Anonim, 2008b. Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim İstatistikleri http://www.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul
• Cardosa, A.I.I., 2006. Diallel Among Lines of a ‘Caipira’ Type Cucumber Population. Horticultura Brasileira 24: 259-263 (Abstract).
• Cramer, C.S., Wehner, T.C., 1998. Fruit Yield And Yield Component Means and Correlations of Four Slicing Cucumber Populations İmproved Through Six to Ten Cycles Of Recurrent Selection. J. Amer. Soc. Hort. Sci. 123(3): 388-395.
• Cui, H., Qi, Y., Liu, J., Ren, Z. 1992. Correlation Between Parents and F1 Progeny İn Earliness Heterosis and The Estimation of Traits Limits of Parents. Cucurbits Genetics Cooperatives Reports 15; 13-16.
• George, R.A.T., 1985. Vegetable Seed Production. Longman Group Limited, London and New York, 318 p.
• Gözen, V. 2008. Hıyarda (Cucumis sativus L.) Örtüaltı Yetiştiriciliğine Uygun Hibrit Çeşit Islahında Morfolojik Karakterizasyon, Hibrit Kombinasyonları ile Hibrit Tohum Verim ve Kalitesinin Belirlenmesi. Ankara Üniv. Fen Bilimleri Enst. (Doktora Tezi), 185 s., Ankara
• Gözen, V, Yanmaz, R., 2008. Örtüaltı Fı Hibrit Hıyar (Cucumis Sativus L.) Kombinasyonlarında Yetiştirme Döneminin Hibrit Tohum Verim ve Kalitesine Etkisi Türkiye III. Tohumculuk Kongresi Bildiri Kitabı, (90-93).
• Ekiz, H., Fırat, A.F., Öztürk, A., 1999. Studies on Hybrid Cucumber and Melon Breeding. Acta Hort. 486, pp. 193-196.
• Özçelik, N., Fırat, A.F., Ekiz, H., Ünsal, M., Öztürk, A., Boyacı, H.F., 2002. Antalya Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsünde Geliştirilen Hibrit Sebze Çeşitleri. Türkiye 1. Tohumculuk Kongresi, 11-13 Eylül, Bornova/Izmir
• Kalloo, G., 1988. Vegetable Breeding Volume1. CRC Press 105-128
• SAS Institute Inc. 1998. SAS/STAT user’s guide: version 7. SAS Inst. Inc., Cary, N.C.,U.S.A
• Wehner, T.C. and Shetty, N.V. 2000. Screening the cucumber germplasm collection for combining ability for yield. HortScience 35:1141-1150.
• Wehner, T.C., Guner, N. 2004. Growth Stage, Flowering Pattern, Yield, And Harvest Date Prediction Of Four Types Of Cucumber Tested At 10 Planting Dates. Proc. XXVI IHC . Advances in Vegetable Breeding Eds. J.D. McCreight and E.J. Ryder ISHS 2004 Acta Hort. 637, 223-229.
• Wehner, T.C. 2005. ‘NC-Davie and NC-Duplin’ Pickling Cucumber Hybrids. HortScience 40(5):1574-1576.