Examination of functionality of brich (Betula pendula Roth.) in line with plantation design principles

Yıl 2010, Cilt: 27 Sayı: 2, 58 - 70, 01.06.2010

Şevket Alp B. Cemil Bilgili Ö. Lütfi Çorbacı Kübra Karaman

Öz

The role of plants in the creation of esthetical and functional landscape spaces is considerable. This is due to some characteristics of the plants such as shape, colour and texture of flowers, branches and leaves. In this study, after introducing Betula pendula Roth., which is one of Turkey’s important forest trees and has decorative features, it has been determined where and how it can be used in plantation design works by taking into consideration botanic design principles such as colour, texture, shape and measure. Furthermore, B. pendula provides various possibilities in environmental designs due to its white trunk and pendulous and scenery image. In addition to being a road-side tree, it can be used with shade bearer or other trees to create some functional designs. Finally, it has been determined that B. pendula can play an important role in the creation of esthetic and functional places in cool regions like East Anatolia due to its resistance to extreme weather conditions.

Anahtar Kelimeler

Landscape; Birch; Esthetic; Cool climate; Plantation design

Siğilli huş (Betula pendula Roth.) ağacının bitkisel tasarım ilkeleri doğrultusunda fonksiyonelliğinin incelenmesi

Öz

Estetik ve fonksiyonel mekânların oluşturulmasında bitkilerin rolü büyüktür. Bitkiler bunu sahip oldukları çiçek, dal ve yaprak gibi organlarının form, doku, renk gibi özellikleriyle sağlarlar. Çalışmada, Türkiye’nin önemli bir orman ağacı olan ve dekoratif özelliklere sahip Betula pendula Roth. (Siğilli Huş) türünün tanıtımı yapıldıktan sonra, bitkisel tasarım ilkelerinden renk, doku, form ve ölçü kriterleri ele alınarak bitkisel tasarım çalışmalarında nerede ve nasıl kullanılabileceği belirlenmiştir. Gövdenin beyaz olması, sarkık ve manzara formu gibi özellikleri nedeniyle çevre düzenlemelerinde çeşitli imkânlar sağlandığı, alle ağacı olmasının yanında gölge ağacı veya başka türlerle beraber kullanılarak fonksiyonel tasarımlar yapılabileceği ortaya konulmuştur. B. pendula’nın, ekstrem iklim koşullarına dayanıklı olması nedeniyle Doğu Anadolu gibi serin yerlerde, estetik ve fonksiyonel alanların oluşturulmasında daha fazla rol oynayabileceği kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Peyzaj; Betula; Estetik; Serin iklim; Planlama

Kaynakça

• Acar, C., Demirbaş E., Dinçer, P., Acar. H. 2003. Anlamsal Farklılaşım Tekniğinin Bitki Kompozisyonu Örneklerinde Değerlendirilmesi. S.D.Ü. Orman Fakültesi Dergisi, 1:15-28.
• Akpınar, N., Karadeniz, N., Talay, İ. 1992. Ülkemizde Çim Tohumculuğunun Durumu ve Geleceği. Peyzaj Mimarlığı, 92/2: 25-26. Ankara.
• Alp, Ş., Akıncı, N. 2009. Türkiye’de İl Belediyelerinin Park ve Bahçe Müdürlüklerinin Durum Analizi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Derg., 19(1): 39-47.
• Altınçekiç, Ç., Altinçekiç, S. 1996. Karayollarında Peyzaj Düzenleme Çalışmalarında Bitkilendirme Esasları. Kentsel ve Kırsal Bölgelerde Karayolu Peyzajı Paneli. Bildiriler Kitabi. s: 59-68. İstanbul.
• Anşin, R., Özkan, C. 1993. Tohumlu Bitkiler (Spermatophyta) Odunsu Taksonlar. Karadeniz Teknik Üniversitesi, Orman Fakültesi, Genel Yayın No: 167, Fakülte Yayın No: 19, Trabzon.
• Aslanboğa, İ. 1997. Fiziksel Çevrenin Belirlenmesinde Bitki Örtüsünün İşlevleri. Doğayı Korumada Kent ve Ekoloji Sempozyumu Bildiriler Kitabi. s: 166-170. İstanbul.
• Çelem, H., Şahin, Ş. 1997. Kent İçi Yol Ağaçlarının Görsel ve İşlevsel Etkileri. Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul Sempozyumu Bildiriler Kitabi. s: 41-54. İstanbul.
• Davis, P.H. 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands Vol. 10, Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Gültekin, E. 1994. Bitki Kompozisyonu. Ç. Ü. Z. F. Ders Kitabi, No:10 Adana.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., Başer, K.H. 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Güngör, İ., Atatoprak A., Özer, F. 2002. Bitkilerin Dünyası. 385 s., Ankara.
• Kelkit, A. 2002. Çanakkale Kenti Açık-Yeşil Alanlarında Kullanılan Bitki Materyali Üzerine Bir Araştırma. Ekoloji Çevre Derg., 10(43): 17-21.
• Kesim, G.A. 1996. Düzce Açık Kenti ve Yeşil Alan Sorunları ve Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. A. İ. B. Ü. Yayınlar. No:5. A. İ. B. Ü. Basımevi. Bolu.
• Korkut, A. B., Şişman E, Özyavuz, E. 2010. Peyzaj Mimarlığı. Ada Ofset Matbaacılık. ISBN: 978-605-88381-0-9. İstanbul.
• Mansuroğlu, S.G. 1997. Düzce Ovasının Optimal Alan Kullanım Planlaması Üzerine Bir Araştırma. Ç. Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı Doktora Tezi. Adana.
• Öztan, Y. 2004. Yaşadığımız Çevre ve Peyzaj Mimarlığı. Tisamat Basım Sanayi. ISBN: 9759650738. Ankara.
• Yaltırık, F. 1993. Dendroloji Ders Kitabı II (Angiospermae). İ. Ü. Orman Fak. Yayın No: 420, İstanbul.
• Yıldızcı, A. C. 1988. Bitkisel Tasarım.Atlas Ofset, İstanbul.
• Yücel, E. 2005. Ağaçlar ve Çalılar 1 (Trees and Schrubs 1). 301 s, Eskişehir.