Ergenlerin Yetişkinlere Yönelik Algılarının Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2018, Sayı: 45, 86 - 102, 27.06.2018

Ezgi Sumbas , Özcan Sezer

Öz

Bu araştırmanın amacı, ergenlerin
yetişkinleri olumlu ya da olumsuz algılamalarına göre anne baba tutumları,
yaşam doyumları ve risk almalarının farklılaşıp farklılaşmadığının
incelenmesidir. Araştırmanın kapsamını, Malatya ili Battalgazi ilçesindeki
Devlet ve Özel Anadolu liselerine devam eden 905 (434’ü kız, 471’i erkek)
öğrenci oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplamak amacı ile Ergenlerin
Yetişkinlere İlişkin Algıları Ölçeği, Anne Baba Tutum Ölçeği, Ergenlerde Risk
Alma Ölçeği, Yaşam Doyum Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır.
Verilerin analizinde t-testi analizinden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda
yetişkinleri yüksek düzeyde olumlu algılayan ve yetişkinleri düşük düzeyde
olumlu algılayan ergenlerin algıladıkları anne baba tutumlarından kabul/ ilgi
boyutu ile yaşam doyumları arasında anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Ayrıca
bulgular; yetişkinleri yüksek düzeyde olumsuz algılayan ergenler ile
yetişkinleri düşük düzeyde olumsuz algılayan ergenlerin algıladıkları anne baba
tutumlarından psikolojik özerklik boyutu ve ergenlerin risk almaları
açılarından anlamlı bir farklılık olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Ergenlik, yetişkinlere yönelik algı, yaşam doyumu, risk alma

Evaluating The Adolescents’ Perceptions About Adults From View Of Other Variables

Öz

The
purpose of this study is to examine whether adolescents differ in their
parental attitudes, life satisfaction and risk taking according to their
positive or negative perceptions of adults. The scope of the study is composed
of 905 students (434 girls, 471 males) who continue to the State and Private
Anatolian High Schools in the Battalgazi district of Malatya. For the purpose of
data collection in the study, Perception of Adults for Adolescents, Parent
Attitude Scale, Risk Taking Scale for Adolescents, Life Satisfaction Scale and
Personal Information Form were used. In the analysis of the data, t-test and variance
analysis (ANOVA) were used. As a result of the study, it was found that there
is a meaningful difference between the acceptance / affection dimension and the
life satisfaction of the adolescents perceived by the adolescents who perceive
the adults as highly positive and the adults as the low level positively. In
addition, the findings showed that adolescents who perceived adults at a high
level of negativity and adolescents who perceived adults at a low level were significantly
different from the parental attitudes of the adolescents in terms of the
psychological autonomy dimension and the risk taking of adolescents.

Anahtar Kelimeler

Adolescence, perception about adults, life satisfaction, risk taking

Kaynakça

• Arnett, J. (1992). Reckless behavior in adolescence: A developmental perspective. Developmental review, 12(4), 339-373.
• Arnett, J. J., ve Taber, S. (1994). Adolescence terminable and interminable: When does adolescence end?. Journal of youth and adolescence, 23(5), 517-537.
• Aronson, E., Wilson, T. D. ve Akert, R. M. (2012). Sosyal Psikoloji (Gündüz, O. Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Aydın, G., & Demir, A. (1989). ODTÜ öğrencilerinde depresif belirtilerin yaygınlığı. İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 27-40.
• Barker, E. T. ve Galambos, N. L. (2005). Adolescents’ Implicit Theories of Maturity Ages of Adulthood, Freedom, and Fun. Journal of Adolescent Research, 20(5), 557-576.
• Başer-Şeker, G. (2009). Lise öğrencilerinin bağlanma stilleri ve yaşam doyumlarının incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Belsky,j., Steinberg, I. ve Draper, P. (1991).Childhood experience, interpersonal development, and reproductive strategy. An evolutionary theory of socialization. Child Development, 62,647-670.
• Beyth-Marom, R., Austin, L., Fischhoff, B., Palmgren, C., ve Jacobs-Quadrel, M. (1993). Perceived consequences of risky behaviors: adults and adolescents. Developmental psychology, 29(3), 549.
• Black, C. (1997). Asla Benim Başıma Gelmez. (Çev. H. Arısoy). İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2005). Veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Can, A. (2014). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Carver, A., Salmon, J., Campbell, K., Baur, L., Garnett, S., ve Crawford, D. (2005). How do perceptions of local neighborhood relate to adolescents' walking and cycling?. American Journal of Health Promotion, 20(2), 139-147.
• Cohn, L. D., Macfarlane, S., Yanez, C., ve Imai, W. K. (1995). Risk-perception: differences between adolescents and adults. Health Psychology, 14(3), 217.
• Diener, E. D., Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of personality assessment, 49(1), 71-75.
• Diener, E. ve Lucas, R. E. (1999). Subjective well-being: Three decades of progress. Psychological Bulletin, 125 (2), 276-303.
• Dinkmeyer, D. ve McKay, G. D, ( 2006). Biz Bir Aileyiz. (Çev.: G. Önet). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Dolgin, K. G. (2014). Ergenlik Psikolojisi.(Çev. D. Özen). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Du Bois-Reymond, M. (1998). ‘I don't want to commit myself yet’: young people's life concepts. Journal of youth studies, 1(1), 63-79.
• Esen, B. K. (2003a). Akran baskısı, akademik başarı ve yaş değişkenlerine göre lise öğrencilerinin risk alma davranışının yordanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(24).
• Esen, B. K. (2003b). Akran baskısı ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 2(3), 65-76.
• Fabiansson, C. (2007). Young people’sperception of being safe–globally and locally. Social Indicators Research, 80(1), 31-49.
• Finkelhor, D., Hotaling, G., ve Asdigian, N. (1995). Attempted non-family abductions. Child Welfare, 74(5), 941.
• Flanagan, C. A. ve Faison, N. (2001). Youth civic development: Implications of research for social policy and programs. Social policy report, 15(1).
• Furman, W. ve Buhrmester, D. (1985b). Children's perceptions of the personal relationships in their social networks. Developmental psychology, 21(6), 1016.
• Green, E., Mitchell, W., ve Bunton, R. (2000). Contextualizing risk and danger: An analysis of young people's perceptions of risk. Journal of youth studies, 3(2), 109-126.
• Greene, A. L., Wheatley, S. M. ve Aldava, J. F. (1992). Stages on Life's Way Adolescents' Implicit Theories of the Life Course. Journal of Adolescent Research, 7(3), 364-381.
• Gerrig, R., J. ve Zimbardo, P. G. (2013). Psikoloji ve yaşam (Sart, G. Çev.). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Gullone, E., Moore, S., Moss, S. ve Boyd, C. (2000). The Adolescent Risk-Taking Questionnaire Development and Psychometric Evaluation. Journal of Adolescent Research, 15(2), 231-250.
• Gündüz, B. (2013). Bağlanma stilleri, akılcı olmayan inançlar ve psikolojik belirtilerin bilişsel esnekliği yordamadaki katkıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2071-2085.
• Johnson, R. J., McCaul, K. D., ve Klein, W. M. (2002). Risk involvement and risk perception among adolescents and young adults. Journal of Behavioral Medicine, 25(1), 67-82.
• Jussim, L. (1991). Social perception and social reality: A reflection-construction model. Psychological review, 98(1), 54.
• Kalaycı, Ş. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayınları.
• Kılıç, M. (2013b). Gerçek yaşam tadında: Gelişim dönemleri 3, yetişkinlik ve yaşlılık. Ankara: Pegem Akademi.
• Loukaitou-Sideris, A. (2006). Is it safe to walk? Neighborhood safety and security considerations and their effects on walking. Journal of Planning Literature, 20(3), 219-232.
• Mancini, J. A. ve Huebner, A. J. (2004). Adolescent risk behavior patterns: Effects of structured time-use, interpersonal connections, self-system characteristics, and socio-demographic influences. Child and Adolescent Social Work Journal, 21(6), 647-668.
• Milevsky, A., Schlechter, M., Netter, S. ve Keehn, D. (2007). Maternal and paternal parenting styles in adolescents: Associations with self-esteem, depression and life-satisfaction. Journal of Child and Family Studies, 16(1), 39-47.
• Orvin, G. H., (1997). Ergenlik Çağındaki Çocuğunuzu Anlamanın Yolları. Ankara HYB Yayıncılık.
• Özdemir, Y. ve Koruklu, N. (2013). İlk ergenlikte ana-babaya bağlanma, okula bağlanma ve yaşam doyumu. İlköğretim Online, 12(3).
• Palmore, E. (2005). Three decades of research on ageism. Generations, 29(3), 87-90.
• Pavot, W.G., Diener, E., Colvin, C.R. & Sandvik, E. (1991). Further validation of the Satisfaction with Life Scale: Evidence for the cross-method convergence of well-being measures. Journal of Personality Assessment, 57,149-161.
• Peseschkian, N. (1999). Pozitif Aile Terapisi. (Çev. M. Naim). İstanbul Beyaz Yayınları.
• Plotnik, R. (2009). Psikoloji ’ye giriş (Geniş, T. Çev.). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Pouilin, F. ve Pedersen, S. (2007). Developmental changesin gender composition of frienship networks in adolescent girls and boys. Developmental Psycholoji, 43, 1484-1496)
• Proctor, C. L., Linley, P. A. ve Maltby, J. (2009). Youth life satisfaction: A review of the literature. Journal of happiness studies, 10(5), 583-630.
• Santrock, J. W. (2015). Yaşam Boyu Gelişim. 13. Basımdan Çeviri, Edt: G Yüksel. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Siegel, A. W., Cousins, J. H., Rubovits, D. S., Parsons, J. T., Lavery, B., ve Crowley, C. L. (1994). Adolescents' perceptions of the benefits and risks of their own risk taking. Journal of Emotional and Behavioral Disorders, 2(2), 89-98.
• Steiner, H. (2008). Ergen Terapisi. (Genel Editör: I. Yalom, Çev.: Y. Ö. Şallı). İstanbul: Prestij Yayınları.
• Steinberg,L.(2007).Ergenlik. Ankara: İmge Kitabevi.
• Sezer, Ö. ve Sumbas, E. (2016) Ergenlerin Yetişkinlere İlişkin Algıları Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışmaları. Yayınlanmamış makale taslağı.
• Tilton-Weaver, L. C., Vitunski, E. T., ve Galambos, N. L. (2001). Five images of maturity in adolescence: what does “grown up” mean?. Journal of Adolescence, 24(2), 143-158.
• Ünal A. Ö. ve Şahin, M. (2013). Lise Öğrencilerinin Yaşam Doyumlarının Bazı Değişkenlere Göre Yordanması. Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE e–ISSN: 2147-1606 Vol 2 (3), July 2013, pp. 46-63
• Weinstein, N. D. (1998). Accuracy of smokers' risk perceptions. Annals of behavioral medicine, 20(2), 135-140.
• Yetim, Ü. (1993). Life satisfaction: A study based on the organization of personal projects. Social Indicators Research, 29(3), 277-289.
• Yetim, Ü. (2003). The impacts of individualism/collectivism, self-esteem, and feeling of mastery on life satisfaction among the Turkish university students and academicians. Social Indicators Research, 61(3), 297-317.
• Yılmaz, A. (2000). Anne-baba tutum ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. Çocuk ve gençlik ruh sağlığı dergisi, 7(3), 160-172.
• Yılmaz, Y. (2011). Ortaöğretim öğrencilerinde görülen kuraldışı davranışların yordayıcılarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.