HIZLI BİR FERİBOTUN DÜŞEY İVMELENMESİNİN T-FOİL VE TRİM TAB SİSTEMLERİ İLE AKTİF KONTROLÜ

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 2, 164 - 189, 30.12.2022

Ömer Sinan Şahin Mehmet İtik

https://doi.org/10.18613/deudfd.1215103

Öz

Bu çalışma, hızlı bir feribotun denizcilik performansını iyileştirmek, yolcu ile mürettebatın konfor ve güvenliğini artırmak için hızlı feribotun omurga hattında pruvaya yakın bir noktaya yerleştirilen hareketli T-foil ve kıç tarafına yerleştirilen iki adet hareketli trim tab kontrolü ile ilgilidir. Çalışma kapsamında baştan gelen düzensiz dalgaların etkisindeki hızlı feribotun düşey yönde yaptığı baş kıç vurma ve dalıp çıkma hareketleri dikkate alınmıştır. T-foil ve trim tabların kontrolü için ise PID ve LQR kontrol yöntemleri kullanılmıştır. Bu kontrolörlerin amacı, T-foil ve trim tab kanatlarının çalışma açılarının değiştirilmesiyle hızlı feribotun pozisyonunu kontrol ederek baş kıç vurma ve dalıp çıkma hareketlerinin ivmelenmesini azaltmaktır. Pierson-Moskowitz modelinden yararlanılarak düzensiz bir dalga modeli oluşturulmuş ve çalışmalar hızlı feribotun baştan gelen düzensiz dalgalara maruz kaldığı varsayılarak yapılmıştır. Son olarak düşey ivmelenmenin yolcular üzerindeki etkisini görebilmek için hızlı feribotun kontrolsüz ve kontrollü durumda deniz tutması oranı (MSI) değişimi incelenmiştir. Hızlı feribotun, T-foilin ve trim tabın matematiksel modelleri MATLAB / Simulink ortamında elde edilerek simülasyonları gerçekleştirilmiştir. Simülasyon sonuçları, T-foil ve trim tab aktif sistemlerinin baş kıç vurma ve dalıp çıkma hareketlerini iyileştirerek düşey ivmelenmeyi etkili bir şekilde azaltabildiğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Hızlı Feribot, T-foil, Trim Tab, Baş Kıç Vurma ve Dalıp Çıkma, PID Kontrol, LQR Kontrol, Deniz Tutması Oranı, Fast Ferry, Pitch and Heave, PID Control, LQR Control, Motion Sickness Index

ACTIVE CONTROL OF VERTICAL ACCELERATION WITH T-FOIL AND TRIM TAB SYSTEMS IN A FAST FERRY

Öz

This study is concerned with the active T-foil placed near the bow on the keel line of the fast ferry and two active trim tab controls placed at the stern to improve the maritime performance of a fast ferry, whilst improving the comfort and safety of passengers and crew. In the scope of the study, the vertical direction of the fast ferry under the random head waves, heave and pitch motions were taken into account. For the control of T-foil and trim Tabs, PID and LQR control methods were used. The purpose of these controllers is to reduce the acceleration of the heave and pitch motions of the fast ferry by changing the operating angles of the T-foil and trim tab wings. A random wave model was created using the Pierson-Moskowitz model, and simulations were done assuming that the fast ferry was subjected to random head waves. Finally, in order to see the effect of vertical acceleration on passengers, the rate of seasickness (MSI) change of the fast ferry in uncontrolled and controlled states was examined. Mathematical models of fast ferry, T-foil and trim tab and their simulations were carried out in MATLAB / Simulink environment. The simulation results show that T-foil and trim tab Active systems can effectively reduce vertical acceleration by improving heave and pitch motions.

Anahtar Kelimeler

Fast Ferry, Pitch and Heave, PID Control, LQR Control, Motion Sickness Index

Kaynakça

• Aranda, J., Diaz, J. M., Ruiperez, P., Rueda, T. M. and Lopez, E. (2001). Decreasing of The Motion Sickness Incidence by a Multivariable Classic Control for a High Speed Ferry. In: IFAC Control Applications in Marine Systems. Glasgow, Scotland, UK.
• Cepowski, T. (2012). The prediction of the Motion Sickness Incidence Index at the Initial Design Stage. Scientific Journals Maritime University of Szczecin, 31(103), 45-48.
• Cruz, J. M., Girson-Sierra, J., Aranda, J. and Esteban, S. (2004). Improving the Comfort of a Fast Ferry. IEEE Control Systems Magazine, 24(2), 47-60.
• Dallinga, R.P. (1993). Hydrodynamical Aspects of the Design of Fin Stabilizers. Trans. RINA, 189–200.
• Esteban, S., Cruz, J. M., Girson-Sierra, J. M., Andreas, B., Aranda, J. and Diaz, J. M. (2000). Fast Ferry Vertical Accelerations Reduction with Active Flaps and T-foil. Aalborg, Denmark. IFAC Manoeuvering and Control of Marine Craft, 33(21), 227-232.
• Esteban, S., Girson-Sierra, J. M., De Andreas-Toro, B. and De La Cruz, J. M. (2005). Fast Ships Models for Seakeeping Improvement Studies Using Flaps and T-foil. Mathematical and Computer Modelling, 41, 1-24.
• Fossen, T. I. and Fjellstad, O. E. (1995). Nonlinear Modelling of Marine Vehicles in 6 Degrees of Freedom. Journal of Mathematical Modelling of Systems, 1(1), 17-27.
• Fossen, T. I. (1994). Guidance and Control of Ocean Marine Vehicles, UK: John Wiley & Sons Ltd.
• Giron-Sierra, J. M., Esteban, S., De Andres, B., Diaz, J. M., and Riola, J. M. (2001). Experimental Study of Controlled Flaps and T-foil for Comfort Improvement of a Fast Ferry. In: IFAC Control Applications in Marine Systems. Glasgow, Scotland, UK.
• Ibrahim, R. A. and Grace, I. M. (2009). Modeling of Ship Roll Dynamics and Its Coupling with Heave and Pitch. Mathematical Problems in Engineering. Kucukdemiral, I. B., Cakici, F. and Yazici, H. (2019). A Model Predictive Vertical Motion Control of a Passenger Ship. Ocean Engineering, 186, 106100.
• Lloyd, A.R.J.M. (1989). Seakeeping: Ship Behaviour in Rough Water. United Kongdom: Ellis Horwood Ltd.
• O’Hanlon, J. A. and McCauley, M. E. (1974). Motion Sickness Incidence as a Function of Acceleration of Vertical Sinusoidal Motion. Aerospace Medicine, 366-369.
• Philips, J. R. (1957). The Theory of infiltration: the infiltration equation and its solution. Soil Science, 83(5), 345- 357.
• Pierson, W. J. and Moskowitz, L. (1964). A Proposed Spectral Form for Fully Developed Wind Seas based on the Similarity Theory of S. A. Kitaigorodskii. Journal of Geophysical Research, 69(24), 5181-5190.
• Santos, M., Lopes, R. and De La Cruz, J. M. (2005). A Neuro-fuzzy Approach to Fast Ferry Vertical Motion Modelling. Engineering Applications of Artificial Intelligence, 19(3), 313-321.
• Ticherfatine, M. and Zhu, Q. (2018). Fast Ferry Smoothing Motion via Intelligent PD Controller. Journal of Marine Science and Application, 17(2), 273-279.
• World Meteorological Organization. (2019). http://www.wmo.int/pages/prog/amp/mmop/faq.html, Access Date: 22.03.2019.
• Yazici, H. and Cakici, F. (2017). Bir Yolcu Gemisinin Düşey İvmelerinin Azaltılması için Statik Çıkış Geri Beslemeli Kontrolör Tasarımı. Journal of ETA Maritime Science, 5(4), 322-332.
• Zhang, S., Li, S., Liang, L. and Sun, M. (2014). Ride Control Method of Wave-Piercing Catamaran with T-foil and Flaps. In: Proceedings of IEEE International Conference on Mechatronics and Automation. Tianjin, China.