Ticari İşlemlerde Taşınır Rehninin Teslime Bağlı Taşınır Rehni Kurallarından Ayrılan Yönleri

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 1, 111 - 160, 01.06.2017

Damla Gürpınar

Öz

Teslime bağlı taşınır rehni, rehne konu taşınırın malikin dolaysız
zilyetliğinden çıkarılmasını gerektirdiği için kredi ihtiyacı içinde bulunan
kişiler tarafından pek fazla tercih edilmez. Özellikle ticari yaşamda sıklıkla
duyulan kredi ihtiyacı bakımından kişilerin mülkiyetleri altında bulunan
taşınırlardan kredi sağlayamaması kabul edilebilir bir durum değildir. 1971
yılından bu yana bu sorunu çözmeye hizmet eden Ticari İşletme Rehni
Kanunu, yerini 1 Ocak 2017’den itibaren Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni
Kanunu’na bırakmıştır. Bu Kanun ile getirilen ticari işlemlerde taşınır rehni
de, Türk Medeni Kanunu’nun teslime bağlı taşınır rehni kurallarından çeşitli
yönleriyle ayrılmaktadır. Bu makalede, her iki rehin türü arasındaki farklı-
lıklar ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Rehin hakkının açıklığı ilkesi, teslime bağlı taşınır rehni, ticari işlemlerde taşınır rehni, rehinli taşınır sicili, lex commisaria yasağı

THE DIFFERENT SIDES OF PLEDGE ON MOVABLE GOODS IN TRADE TRANSACTIONS FROM THE PLEDGE ON MOVABLE GOODS BY THE CONDITION OF DELIVERY

Öz

The pledge on movable goods by the condition of delivery requires that the owner has to lose his possession of those goods. Therefore many debtors don’t prefer to make such kind of pledge contracts. Especially in the trade life, it is not acceptable, that merchants can’t find credit easily, because assurance on their movable goods is so hard. The Act about Pledge of Commercial Enterprises, which was used to solve this problem since 1971, left its place to the Act about Pledge on Movable Goods in Trade Transactions since 1. January 2017. The pledge on movable goods in trade transactions, which has been regulated with the new act, is different in many ways from pledge on movable goods by the condition of delivery according to the Turkish Civil Code. In this article, the differences between two types of pledge on movable goods have been explained

Anahtar Kelimeler

The principal of clearness for pledge, pledge on movable goods by the condition of delivery, pledge on movable goods in trade transactions, registry for pledged movable goods, prohibition of lex commisaria

Kaynakça

• Acar, Faruk: Rehin Hukuku Dersleri, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
• Akipek, Jale G./Akıntürk, Turgut: Eşya Hukuku, Beta Basım, İstanbul 2009.
• Akyazan, Sıtkı: “Menkul Rehninde Teslim Koşulu ve Ayrıcalıkları”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Ankara 1977, Cilt: 9, Sayı: 2, s. 325-334.
• Antalya, O. Gökhan/Acar, Faruk: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni, Aristo Yayınevi, İstanbul 2017.
• Antmen, Alpay: Ticari İşletme Rehni, Yetkin Yayınları, Ankara 2001. Arkan, Sabih: Ticari İşletme Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, 23. Bası, Ankara 2017.
• Ayan, Mehmet: Eşya Hukuku I - Zilyetlik ve Tapu Sicili, Seçkin Yayıncılık, 13. Baskı, Ankara 2016. (Ayan, I)
• Ayan, Mehmet: Eşya Hukuku III - Sınırlı Aynî Haklar, Seçkin Yayıncılık, 8. Baskı, Ankara 2017. (Ayan, III)
• Aybay, Aydın/Hatemi, Hüseyin: Eşya Hukuku, Vedat Kitapçılık, 3. Bası, İstanbul 2012. (Aybay), (Hatemi)
• Cansel, Erol: “Menkul Mülkiyetinin Geçişinin İlliliği Meselesi ve Aynî Sözleşme Kavramı”, İmran Öktem’e Armağan, Sevinç Matbaası, Ankara 1970, s. 333-358.
• Cansel, Erol: Türk Menkul Rehni Hukuku Cilt:I Teslim Şartlı Menkul Rehni, Sevinç Matbaası, Ankara 1967. (Cansel)
• Davran, Bülent: Rehin Hukuku Dersleri, İstanbul 1972.
• Erbek, Özge: “Taşınır Mülkiyetinin Devrinde Sebebe Bağlılık (İllilik) - Soyutluk (Mücerretlik) Meselesi”, Prof. Dr. Aydın Zevklilere’e Armağan, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi, Cilt: 8 (Özel Sayı), İzmir 2013, s. 937-986.
• Ergüne, M. Serkan: Hukukumuzda Taşınır Rehninin, Özellikle Teslime Bağlı Taşınır Rehninin Kuruluşu, İstanbul 2002.
• Erman, Hasan: Eşya Hukuku Dersleri, DER Yayınları, İstanbul 2011.
• Ertaş, Şeref: “Ticari İşletme Rehni”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, İzmir 2005, Cilt: 7, Özel Sayı: İrfan Baştuğ Anısına Armağan, s. 39-50.
• Ertaş, Şeref: Eşya Hukuku, Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi, 13. Baskı, İzmir 2016. (Ertaş)
• Erten, M. Ali: Bankacılık Uygulamasında Ticari İşletme Rehni, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırmaları Enstitüsü, Ankara 2001.
• Esener, Turhan/Güven, Kudret: Eşya Hukuku, 6. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2015.
• Göle, Celal/Aydoğan, Gökhan: “Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun Ticaret Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Ankara 2017, Cilt: 33, Sayı: 1, s. 5-51.
• Güleş, Bedia/Doğu, Hakkı Mert: “6750 Sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Kapsamında Kurulan Taşınır Rehni Sözleşmesinin Şekli”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, İstanbul 2016, Cilt: 11, Sayı: 147-148, s. 53-73.
• Haznedar, İbrahim Murat: Ticari İşletme Rehni ve Paraya Çevrilmesi, Legal Yayıncılık, İstanbul 2008.
• Helvacı, İlhan: “Sanayi İşletmelerinde Ticari İşletme Rehni Üzerine”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, İstanbul 2007, Cilt: LXV, S. 1, s. 277-284.
• Helvacı, İlhan: Türk Medeni Kanunu’na göre Lex Commisaria (Mürtehinin Merhunu Temellük) Yasağı, İstanbul 1997.
• Kayıhan, Şaban: Ticari İşletme Rehni, Kazancı Yayınları, İstanbul 1996.
• Köprülü, Bülent/Kaneti, Selim: Sınırlı Aynî Haklar, Fakülteler Matbaası, 2. Bası, İstanbul 1982-1983.
• Köroğlu Ölmez, Belin: “Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Uyarınca Ticari İşletme Rehni”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara 2017, Yıl: 29, Sayı: 129, s. 261-287.
• Kuntalp, Erden: “Lex Commisaria Yasağı Kavramı, Koşulları ve Uygulama Alanı”, İnan Kıraç’a Armağan, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1995, s. 151-162.
• Makaracı Başak, Aslı: Taşınır Rehni Sözleşmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2014.
• Nomer, Halûk Nami/Ergüne, Mehmet Serkan: Eşya Hukuku Cilt: II Rehin Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2016.
• Oğuzman, M. Kemal/Seliçi, Özer/Oktay Özdemir, Saibe: Eşya Hukuku, 19. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul 2016.
• Reisoğlu, Seza: “Ticari İşletme Rehni ve Son Yasal Düzenleme”, Bankacılar Dergisi, İstanbul 2003, S. 47, s. 107-121.
• Reisoğlu, Seza: Menkul İpoteği, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1965.
• Serozan, Rona: “Taşınır Eşya Mülkiyetinin Devrinde Ayni Tasarruf Sözleşmesinin Borçlanma Sözleşmesinden Ayrılığı ve Soyutluğu”, Prof. Dr. Tahir Çağa’nın Anısına Armağan, İstanbul 2000, s. 397-412. Serozan, Rona: Medeni Hukuk Genel Bölüm Kişiler Hukuku, 6. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
• Serozan, Rona: Taşınır Eşya Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2014. (Serozan)
• Sirmen, A. Lâle: Eşya Hukuku, 3. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara 2015.
• Şit İmamoğlu, Başak: Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Üzerine Bir İnceleme, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 2017.
• Tekinay, Selâhattin Sulhi: Menkul Mülkiyeti ve Sınırlı Aynî Haklar (Eşya Hukuku II/3), Filiz Kitabevi, İstanbul 1994.
• Topçuoğlu, Metin/Çon, Ömer: “Ticari İşletme Rehninde Rehin Alacaklısının Korunması”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Ankara 2011, S. 93, s. 174-214.
• Yavuz, Mustafa: “Ticari İşletmelerin Rehni”, Vergi Sorunları Dergisi, İstanbul 2015, Cilt: 38; Sayı: 326, s. 178-183