Türk Ve Danimarka’lı Hemşirelik Öğrencilerinin HIV/AIDS’li Bireylere Bakım Vermeye Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması

Yıl 2013, Cilt: 6 Sayı: 3, 139 - 143, 01.08.2013

Saniye Çimen Zuhal Bahar Candan Öztürk Murat Bektaş

Öz

Amaç: Bu çalışma Türkiye ve Danimarka’daki hemşirelik öğrencilerinin HIV/AIDS’li bireylere karşı tutumlarını karşılaştırmak, tutumları ile bakım isteklilikleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla korelasyonel tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Yöntem: Çalışmanın örneklemini 2004-2005 yılı bahar döneminde dördüncü sınıfta öğrenim gören, Türkiye’den 52 öğrenci ve Danimarka’dan 47 öğrenci olmak üzere toplam 99 öğrenci oluşturmuştur. Veriler, 1991 yılında Bliwise ve arkadaşları tarafından geliştirilen, test-tekrar test katsayısı r= .92 ve iç tutarlılık katsayısı µ =.86 olarak bulunan, Türkiye’de geçerliliği Çimen, Bahar, Öztürk ve Bektaş tarafından yapılan test-tekrar test katsayısı r= .82 ve iç tutarlılık katsayısı µ =.86 bulunan AIDS Tutum Ölçeği (ATÖ) kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen verilerin değerlendirilmesinde bağımsız gruplarda t testi, Pearson momentler çarpımı korelasyon analizi ve Cronbach alfa analizi kullanılmıştır. Bulgular: Danimarka’daki hemşirelik öğrencilerinin AIDS Tutum Ölçeği puan ortalamalarının (33.1 ± 9.3) Türkiye’deki hemşirelik öğrencilerininkinden (37.6 ± 11.2) düşük olduğu, puan ortalamaları arasındaki bu farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p=.036). Danimarka’daki hemşirelik öğrencilerinin AIDS’li hastalara bakım verme istekliliği puan ortalamasının (8.6 ± 1.8) Türkiye’deki hemşirelik öğrencilerinin bakım verme istekliliği puan ortalamasından (5.6 ± 1.9) yüksek olduğu saptanmış, puan ortalamaları arasındaki bu fark istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı bulunmuştur (p=.000). Türkiye’deki hemşirelik öğrencilerin ATÖ puan ortalamaları ile bakım verme istekliliği puan ortalamaları arasında orta düzeyde ve negatif yönde, istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu ( r=-.56, p=.000), Danimarka’daki hemşirelik öğrencilerin ATÖ puan ortalamaları ile bakım verme istekliliği puan ortalamaları arasında güçlü düzeyde ve negatif yönde, istatistiksel olarak ileri düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır ( r=-.74, p=.000). Sonuç: Artan kültürel hareketlilik nedeniyle gelecekte çok daha çeşitli kültürel geçmişe sahip olan bireylere/hastalara hizmet verecek hemşire öğrencilerin kültürel yetkinlikte bakım verebilecek becerilerle donatılmaları, HIV/AIDS’li bireylere yönelik olumlu tutum geliştirilmesi ve bakım istekliliğinin arttırılması için özellikle Türk öğrencilerin ders programında AIDS hastalığı ve cinselliğe ilişkin derslere yer verilmesi gereklidir.

Anahtar Kelimeler

HIV/AIDS, Hemşirelik öğrencilerinin HIV/AIDS’e yönelik tutumları, Hemşirelik Öğrencilerinin Tutumları

To Comparison Of Attitudes Of Turkish And Danish Nursing Students Toward The Care Of Persons With HIV/AIDS

Öz

Objective: This study was designed as a correlative/descriptive research in order to analyze the relation between Turkish and Danish nursing
students’ overall attitudes and willingness to provide care for persons with HIV/AIDS, and present a comparison of their attitudes toward
persons with HIV/AIDS. Methods: The study sample consisted of 99 fourth years students in total in 2004-2005, 52 senior nursing students
attending to the Nursing School in Turkey and 47 students from the Nursing School in Danmark. Data were collected using the AIDS
Attitude Scale (AAS), developed by Bliwise et al. in 1991 with a test-retest coefficient is r= .92 and the internal consistency coefficient α =
.86, and validity and reliability of Turkish adaptation was confirmed by Cimen, Bahar, Ozturk and Bektas with a test-retest coefficient r=.82
and the internal consistency coefficient α =.86. The data were analyzed using the Independent groups t-test, the Pearson correlation analysis
and Cronbach alpha analysis. Findings: AIDS Attitude Scale average scores (33.1 ± 9.3) of the nursing students in Denmark were found to be
lower than those of Turkish students (37.6 ± 11.2) and the difference between the average scores were statistically significant (t=2.126,
p=.036). The average score of willingness to provide care for persons with AIDS were higher in Danish students (8.6 ± 1.8) than Turkish
students (5.6 ± 1.9), which was considered to be highly significant (t=7.925 p=.000). The average scores of Turkish students for AIDS
Attitude Scale and willingness to provide care showed a medium level and negative correlation (r=-.56, p=.000); on the other hand, those of
Danish students showed a strong and negative correlation (r=-.74, p=.000), both of which were found to statistically highly significant.
Conclusion: Nursing students are likely to be in contact with persons/patients from various cultural backgrounds due to increasing cultural
mobility. Therefore, lessons about AIDS and sexuality will certainly be included in their curriculum in order to equip nursing students with
certain skills to provide care with cultural efficiency, improve their attitudes toward persons with AIDS and increase the willingness to
provide medical care in Türkiye.

Anahtar Kelimeler

HIV/AIDS, Nursing student Attitude toward HIV/AIDS, Nursing student Attitude

Kaynakça

• Auvinen, J., Suominen, T., Leino-Kilpi, H., Helkama, K., 2004. The development of moral judgment during nursing education in Finland. Nurse Education Today 24 (7), 538–546.
• Avert. (2012). European HIV and AIDS Statistics. http://www.avert.org/hiv-aids-europe.htm
• Bahar Z, Türkistanlı E. Hemşire Öğrencilerin AIDS Hastalarının Bakımına İlişkin Görüş ve Düşünceleri. AIDS Dergisi. 1994; 4(5): 34-41.
• Bahar Z. Hemşireler: AIDS’le Damgalanmaya ve Ayrımcılığa Karşı. AIDS Dergisi. 2004: 21;23-28.
• Bektaş, HA., Kulakaç, Ö. (2007). Knowledge and attitudes of nursing students toward patients living with HIV / AIDS ( PLHIV ): A Turkish perspective. AIDS Care, 2007; 19(7): 888-894
• Bilgin N. Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi. 1999;1-18
• Bliwise NG, Grade M, Irish TM, Ficarrotto TJ. Measuring Medical and Students’ Attitudes Toward AIDS. Health Psychology. 1991; 10(4): 289-295.
• Boswarva P. Attitude and Responsibilities of Nurses Toward the HIV Seropositive Client: A Literature Review. Nursing Monograph. 1991; 35-42.
• Çimen S. Bahar Z., Öztürk C., Bektaş M. “AIDS Tutum Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”, ZKÜ. Zonguldak Sağlık Yüksekokulu Sağlık Eğitim ve Araştırma Dergisi. Journal Of Health Education Research, 2005:1:1; 1- 11.
• Demeter ME. Nursing Students’ Attitudes Toward AIDS Related to Fear of Contagion, Negative Emotions, and Professional Resistance. Master of Science Thesis, Medical Collage of Ohio. UMI Company. UMI Microform 1384489. 1997; United State.
• Ergin N, Bilgel N.Uludağ Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin HIV Enfeksiyonu ve AIDS ile İlgili Bilgi ve Tutumları. Hemşirelik Forumu. 2004; 7(4): 28-33.
• Gignac, D., Oermann, M.H., 1991. Willingness of nursing students and faculty to care for patients with AIDS. American Journal of Infection Control 19 (4), 191–197.
• Görak G, Savaşer S. Hemşirelerin HIV/AIDS’in Bakım ve Kontrolüne İlişkin Bilgi ve Tutumları. Hemşirelik Bülteni. 1999;3(30):10-19.
• Hatam. (2012). Türkiye’de Bildirilen AIDS Vaka Ve Taşıyıcılarının Yıllara Göre Dağılımı http://www.hatam.hacettepe.edu.tr/veriler_Haziran_2012_110 313.pdf
• Kağıtçıbaşı Ç. Yeni İnsan ve İnsanlar. 10.Basım. Sosyal Psikoloji Dizisi 1. İstanbul: Evrim Yayınevi ve Bilgisayar San.Tic. Ltd. Şti. 1999;101-115.
• Karadakovan A. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu 2. Sınıf Öğrencilerinin AIDS ve AIDS’li Hastaya Yaklaşım Konusunda Bilgi ve Davranışları. AIDS Dergisi. 1994; 4-5: 30-33.
• Lohrmann C, Va¨lima¨ki M, Suominen T, Muinonen U, Dassen T, Peate I. German nursing students’ knowledge of and attitudes to HIV and AIDS: two decades after the first AIDS cases. J Adv Nurs 2000; 31: 696–703.
• Nazik E, Arslan S, Özdemir F, Apay S. (2012). Turkish nursing students’ attitudes about patients living with HIV/AIDS. Sex Disabil, 30, 433-439.
• Peate I, Suominen T, Va¨lima¨ki M, Lohrmann C, MuinonenU. HIV/AIDS and its impact on student nurses. Nurse Educ Today 2002; 22: 492–501.
• Pickles, D., King, L., & Belan, I. (2009). Attitudes of nursing students towards caring for people with HIV/AIDS: thematic literature review. Journal of Advanced Nursing 65(11), 2262– 2273.
• Timurkaynak F, Akgün S, Arslan H. Başkent Üniversitesi Hastanesinde Görev Yapan Hemşirelerin AIDS Hastalığı Konusundaki Bilgi ve Tutumları Üzerine Bir Araştırma. HIV& AIDS. 2001; 4(4): 123-130.
• UNAIDS/WHO. AIDS Epidemic Update. 2012. http://www.unaids.org/en/media/unaids/contentassets/documents/ epidemiology/2012/gr2012/20121120_UNUNAI_Global_Rep ort_2012_en.pdf
• Uwakwe CBU. Systematized HIV/AIDS Education for Student Nurses at the University of Ibadan, Nigeria: Impact on Knowledge, Attitudes and Compliance with Universial Precautions. Journal of Advanced Nursing. 2000; 32(2):416- 424.
• Valimaki M, Suominen T, Peate I. Attitude of Professionals, Student and the General Public to HIV/AIDS: A Review of the Research, Journal of Advanced Nursing. 1998; 27:752-759.
• Välimäki, M., Makkonen, P., Mockiene, V., Aro, I., Blekvehkaluoto, M., Istomina, N., Kisper-hint, I., et al. (2010).
• Nurse Education Today Nursing and midwife students ’ willingness to provide care to patients with HIV / AIDS – A comparative study in Finland , Estonia and Lithuania, 30, 674– 679. doi:10.1016/j.nedt.2010.01.004
• Walusimbi M, Okonsky JG. Knowledge and Attitude Caring for Patient With HIV/AIDS in Uganda Applied Nursing Research. Nursing Research. 2004; 17(2):172-177.
• West A, Davis-Lagrow P, Leasure R, Allen P. Low versus high prevalence of AIDS: effect on nursing students’ attitudes and knowledge. AIDS Patient Care STD 1998; 12: 51–60.
• Williams, A.B., Wang, H., Burgess, J., Wu, C., Gong, Y., Li, Y., 2006. Effectiveness of an HIV/AIDS educational programme for Chinese nurses. Journal of Advanced Nursing 53 (6), 710– 720.
• Zencir G, Zencir M, Orhan N, Yalçın AN. Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim-Uygulama ve Araştırma Hastanesinde Çalışan Hemşire ve Hekimlerin AIDS Konusundaki Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. AIDS Dergisi. 1998; 6(10):22.