ŞÂM’DA H. 7. ASIR ULEMANIN ROLÜ “ZİYÂÜDDÎN MUHAMMED B. ABDULVÂHİD EL-MAKDİSÎ ÖRNEĞI” (H.569-643)

Yıl 2017, Sayı: 45, 165 - 199, 15.06.2017

Aws Abduljabbar Mohammed Algburı

https://doi.org/10.21054/deuifd.400148

Öz

İçinde Şeyh Ziyaüddin Makdisi'nin ortaya
çıktığı söz konusu aşama, yeni bir açılım aşaması sayılmaktadır. Tabii Arap
İslami ilim geleneğinin birçok yönünü yansıtır.

Bilginler ellerinden geldiği kadar çeşitli
ilmi eserleri ve diğer başka ilmi çalışmaları üzerine araştırmalar yapmışlar.

Buradan hareketle Şeyh Ziyaüddin ilmi
açıdan büyük bir role sahiptir. Hayatını ibadet, eğitim-öğretim ve kitap yazmak
yanında kendi zamanında ihtiyaç duyulan sosyal olaylara yaptığı rehberlik ve
kılavuzluk hizmeti de olmuştur.

Bunun ötesinde büyük ilmi bir birikimi de
bizlere miras olarak bırakmıştır.

Söz gelimi kendi ismiyle bilinen ve onun
adına bina edilen medreseden yüzlerce ilim talebesi okumuş, sosyal ve ilmi
alanda büyük öneme sahip değerli ilim adamları bu medresede yetişmiştir

Şeyh Ziyaüddin'in
içinde yaşadığı dönem İslam Tarihi açısından ayrıcalıklı bir döneme tekabül
etmektedir. Bu noktada Şeyh Ziyaeddinin etkin rol oynadığı toplumsal ve
bilimsel çaba kendi göstermektedir. Ümmet için bu dönem zor bir dönemdi. Bu
nedenle Şeyh Ziyaüddin gibi önemli şahsiyetler hakkında araştırma yapılmaması
ve gün yüzüne çıkarılmamış olması ilmi yönden üzücüdür.

Anahtar Kelimeler

Biyografi, Hanbelî, Kudüs, Ziyâüddîn

THE ROLE OF THE SEVENTH CENTURY SCIENTISTS IN THE LEVANT “DIAA EDDIN MOHAMMED BIN ABDUL WAHID AL-MAQDISI” MODEL( (569 AH / 643 AH)

Öz

The stage at
which (Sheikh Ziauddin) had apeared ,it is consedred as the starting point of
many aspects of the scientific heritage of the Arab Islamic, where the
scientists had done alot of works to Bring life to a different scientific
literatur and other scientific activities. From this point (Sheikh Ziauddin)
played an important role in the scientific aspect, where he spent his life
between authoring, teaching and worship as well as his important role in the
social at the time that was in desperate need to such as an active role. In
Additon to that the great scientific heritage that he left, such as the school
that he had established and it knew by his name, where hundreds of students and
graduated senior scientists ,who have had a great role on both Scientific and
social levels. The stage, in which (Sheikh Ziauddin)lived, was one of the
articular stages in Islamic history, and from this point comes the importance
of scientific and social role, that played by (Sheikh Ziauddin) in this
critical stage of the history of Islamic nation. So personality like (Sheikh
Ziauddin)  was unfair not to highlight on .Finally, we hope that we have
been successful in this study, and we have presented it well that fit with its
great position.

Anahtar Kelimeler

Biography, Kuds, Hanbelizm, Ziyâuddîn

Kaynakça

• Ebû Şâme, Abdurrahman b. İsmail b. İbrahim el-Makdisî(ö.h.665/m.1266), ez-Zeylu ʿalâ’r-Ravzateyn, thk. İbrahim Şemseddîn, Birinci Baskı, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, Beyrut 2005.
• el- ʿAynî, Bedreddin Mahmud (ö.h.855/1451), Akdü’l-Cümân fî Târihi Ehli’z-Zamân, thk. Mahmud Rezak Mahmud, İkinci Baskı, Dâru’l-Kütüb ve’l-Vesâiki’l-Kavmiyye, Kahire 2010.
• el-ʿAskalânî, Ebu’l-Fazl Ahmed b. Ali b. Muhammed b. Ahmed b. Hacer (ö.h. 852/m.1448), ed-Durerü’l-Kâmine fî Aʿyâni’l-Mieti’s-Sâmine, thk. Muhammed Abdulmüid Hân, İkinci Baskı, Meclisu Dâireti’l-Maʿârifi’l-Osmaniyye, Haydarâbâd 1972.
• El-Berzâli, ʿİlmüddîn Ebu Muhammed el-Kasım b. Muhammed b. Yusuf (ö.h. 739/1338), el-Müktefî ʿalâ Kitâbi’r-Ravzeteyn, thk. Ömer Abdusselam Tedmurî, Birinci Baskı, el-Mektebetü’l-ʿAsriyye, Saydâ 2006.
• el-Fâsî, Muhammed b. Ahmed b. Ali Takiyüddin Ebu Tayyib (ö.h.832/1428), Zeylü’t-Takyîd fî Revâti’s-Sünen ve’l-Esânîd, thk. Kemal Yusuf el-Hût, Birinci Baskı, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1990.
• el-Hamevî, Şihâbeddîn Ebû Abdullah Yâkût (ö.h. 626/m.1228), Muʿcemu’l-Buldân, İkinci Baskı, Dâru Sâdır, Beyrut 1995.
• el-Hüseynî, İzzeddîn Ahmed b. Muhammed b. Abdurrahman (ö.h. 695/m.1295), Sıletu’t-Tekmile li-Vefeyyâti’n-Nakle, thk. Beşşâr Avvâd Maʿrûf, Birinci Baskı, Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Beyrut 2007.
• el-Ketebî, Muhammed b. Şakir b. Ahmed b. Abdurrahman b. Şakir (ö.h.764/1362), Fevâtü’l-Vefiyyât, thk. İhsan Abbas, Birinci Baskı, Dâru Sâdır, Beyrut 1974.
• el-Makrîzî, Takiyüddîn Ahmed b. Ali Abdulkadir (ö.h.845/1441), es-Sülûk li-Maʿrifeti Düveli’l-Mülûk, thk. Muhammed Abdulkadir Atâ, Birinci Baskı, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1997.
• El-Mukaffâ’l-Kebîr, thk. Muhammed el-Ya’lâvî, Birinci Baskı, Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Beyrut 1991.
• el-Münzerî, Zekiyüddîn Ebu Muhammed Abdulazîm Abdulkavî (ö.h.656/m.1258), et-Tekmiletu li-Vefiyyâti’n-Nakle, thk. Beşşâr Avvâd Maʿrûf, Üçüncü Baskı, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1984.
• el-Ömerî, Ahmed b. Yahya Fazlullah (ö.h.749/m. 1348), Mesâliku’l-Ebsâr fî Memâliku’l-Emsâr, Birinci Baskı, el-Mecemmeʿu es-Sekâfî, Abu Dabî, 2000.
• El-ʿUleymî, Mücîrüddîn Ebû’l-Yemen Abdurrahman b. Muhammed el-Hanbelî (ö.h. 928/m.1521), el-Menhecü’l-Ahmed fî Terâcim Ashâbi’l-İmâm Ahmed, thk. Mahmud el-Arnâut, Birinci Baskı, Dâru Sâdır, Beyrut 1997.
• En-Nuʿaymî, Abdulkadir b. Muhammed ed-Dımaşkî (ö.h.927/m.1520), ed-Dâris fî Târihi’l-Medâris, thk. İbrahim Şemseddin, Birinci Baskı, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1990.
• es-Safadî, Selâhaddîn b. Halil b. Aybek b. Abdullah (ö.h. 764/m.1362), el-Vâfî bi’l-Vefiyyât, thk. Ahmed el-Arnâût, Türkî Mustafa, Dâru İhyâu’t-Türâs, Beyrut 2000.
• eş-Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed b. Abdullah (ö.h. 1250/m. 1834), el-Bedu’t-Tâliʿ bi-Mehâsini’l-Karni’s-Sâbiʿ, Dâru’l-Maʿrife, Beyrut. eş-Şeybânî, Salih b. el-İmam Ahmed b. Hanbel (ö.h.265/m.878), Sîretü’l-İmâm Ahmed b. Hanbel, thk. Fuâd Abdulmünʿim Ahmed, İknci Baskı, Dâru’d-Daʿve, el-İskenderiyye 1983.
• ez-Zehebî, Duvelü’l-İslâm, thk. Hasan İsmail Merve, Birinci Baskı, Dâru Sâdır, Beyrut 1999.
• ez-Zehebî, El-İber fî Haber min Gabar, thk. Ebu Hâcer Muhammed es-Seyyid b. Besyûnî Zeglûl, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, Beyrut ?,
• ez-Zehebî, el—Muhtasar el-Muhtâc ileyhi min Târih’l-Hâfız Ebî Abdullah Muhammed b. Said b. Muhammed İbne ed-Dübeysî, thk. Mustafa Cevvâd, Matbaʿatü’l-Maʿârif, Bağdad 1951.
• ez-Zehebî, Muhammed b. Ahmed b. Osman b. Kaymâz (ö.h.748/m.1347), Târihu’l-İslâm ve Vefiyâtü’l-Meşâhîr ve’l-Aʿlâm, thk. Beşşâr Avvâd Maʿrûf, Birinci Baskı, Dâru’l-Garbi’l-İslâmî, Beyrut 2003.
• ez-Zehebî, Siyeru Aʿlâmu’n-Nübelâ, Dâru’l-Hadîs, Kahire 2006.
• İbn Abdu’l-Hâdî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Abdulhâdî (ö.h. 744/1343), Tabakâtu ʿUlemâi’l-Hadîs, thk. Ekrem el-Bûşî, İbrahim ez-Zeybek, İkinci Baskı, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut 1996.
• İbn Hallikân, Ebû’l-Abbas Şemseddîn Ahmed b. Muhammed b. İbrahim (ö.h.681/m.1282), Vefiyâtü’l-Aʿyân ve Enbâu Ebnâi’z-Zamân, thk. İhsan Abbas, Birinci Baskı, Dâru Sâdır, Beyrut 1994.
• İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ İsmail b. Ömer el-Basrî ed-Dımaşkî (ö.h.774/m.1372), el-Bidâye ve’n-Nihâye, thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, İkinci Baskı Dâru Hacr, Kahire 1997.
• İbn Nukte, Muhammed b. Abdulganî Ebî Ber b. Şucâʿ (ö.h.629/m.1231), et-Takyîd li-Maʿrifeti’s-Sünen ve’l-Esânîd, thk. Kemal Yusuf el-Hût, Birinci Baskı, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1988.
• İbn Receb, Abdurrahman b. Ahmed Ahmed el-Hanbelî (ö.h.795/m. 1392), ez-Zeyl ʿalâ Tabakâti’l-Hanâbile, thk. Abdurrahman b. Süleyman el-Üseymîn, Birinci Baskı, Mektebetü’l-ʿAbîkân, Riyâd 2005.
• İbn Tagrîberdî, Yusuf b. Tagrîberdî b. Abdullah ez-Zâhir (ö.h.874/m.1469), en-Nücûmu’z-Zâhire fî Mülûki Mısr ve’l-Kâhire, Vezâretü’s-Sekâfe ve’l-İrşâdi’l-Kavmî, Kahire.
• İbn Tûlûn, Muhammed es-Sâlihî (ö.h.953/1546), el-Kalâidü’l-Cevheriyye fî Târih’s-Sâlihiyye, thk. Muhammed Ahmed Dehmân, İkinci Baskı, Mücemmeʿu’l-Lugati’l-Arabiyye, Dımaşk 1980.
• İbnu’l-Cevzî, Cemâleddîn Ebu’l-Ferec Abdurrahman b. Ali b. Muhammed (ö.h.597/m.1200), el-Muntazam fî Târihi’l-Mülûk ve’l-Ümem, thk. Muhammed Abdulkadir Atâ, Mustafa Abdulkadir Atâ, Birinci Baskı, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, Beyrut 1992.
• İbnu’l-Esîr, İzzeddîn Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Abdulkerim el-Cezrî (ö.h.630/m.1232), el-Kâmil fî’t-Târih, thk. Ömer Abdusselam Tedmurî, Birinci Baskı, Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut 1997.
• İbnu’l-İmâd, Abdülhay b. Ahmed b. Muhammed el-Hanbelî (ö.h.1089/m.1678), Şezerâtü’z-Zeheb fî Ahbâr men Zeheb, thk. Mahmud el-Arnâut, Birinci Baskı,Dâru İbn Kesîr, Beyrut 1986.
• İbnu’l-Müstevfî, el-Mübârek b. Ahmed b. el-Mübârek b. Mevhûb el-Erbilî (ö.h.637/m.1239), Târihu İrbel, thk. Sâmî b. Seyyid Hamîs es-Saffâr, Dâru’r-Reşid, Bağdad 1980.
• İbnu’ş-Şiâr, Kemaleddîn Ebû’l-Berekât el-Mübârek el-Mevsıllî (ö.h.654/m.1256), Kalâidu’l-Cümân fî Ferâidi Şuʿarâ Hazâ’z-Zamân, thk. Kamil Sülman el-Cebûrî, Birinci Baskı, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiye, Beyrut 2005.
• Sıbt İbnu’l-Cevzî, Ebû’l-Muzaffer (ö.h.654/m.1256), Mirâtü’z-Zamân fî Târihi’l-Aʿyân, Dâru’l- Maʿârifi’l-Osmaniyye, Haydarâbâd 1951.