Bu çalışmada Ebû Ca‘fer Muhammed b. el-Hasen b. Alî
et-Tûsî’nin (ö. 460/1067) et-Tibyan fî Tefsîri’l-Kur’ân
adlı eserinde kıraatlere bakışı incelenmiştir. Tûsî, İmâmiyye’nin dört temel
hadis kitabı Kütüb-i Erbaʻa’dan ikisinin yazarı olan çok yönlü bir müfessirdir.
Onun tefsiri klasik dönem İmamiyye Şîası’nın en önemli eserlerindendir. Bu
kitap onun el-Fihrist’inde kaydettiği
kırk üç eserinden biridir. Kur’an tefsirine girişenlerin üzerinde durdukları
konulardan biri de kıraatlerdir. Tûsî, pek çok alanda naklettiği rivayetlerle
birlikte tefsirinde dirayet yöntemini de kullanarak dil ile ilgili tahlil ve
değerlendirmelere geniş yer vermiştir. Bu bağlamda kıraatler de üzerinde
durduğu konulardandır. Müfessirin dil ve gramer bilgisi kıraat rivayetleri
esnasındaki değerlendirmelerinde açıkça görülmektedir. Kur’an’ın farklı okuyuş
şekilleri olan kıraatler, bazı durumlarda anlam, yorum ve hüküm farklılıklarına
sebep olmaktadır. Tûsî, zaman zaman kıraatler arasında tercihlerde de
bulunmaktadır. Nadiren de olsa onun değerlendirmelerinde mezhebî kaygılarla
hareket ettiği de görülebilir. Usûlîliğin teşekkülü aşamasında kurucu role
sahip olan Tûsî’nin, kıraatlere ve bu konudaki rivayetlere yaklaşımının Şiî
bakış açısının şekillenmesinde etkili olduğunu düşünmekteyiz.
In this study, Ebū Ja‘far Muḥammad b. al- Ḥasan b. Alī at-Ṭūsī’s (d. 460/1067) approach to qirāʾāhs has been investigated in his work named at-Tibyān fī Tafsīr al-Qur’ān. Ṭūsī is a versatile commentator
who is the author of two books of al
Kutub al Arbaʻa which are the four main ḥadīth books of the Imāmiyyah. His tafsīr is one of the most important works of the classical period of Imāmiyya
Shīʻa. This
book is one of his forty-three works recorded in his book al-Fihrist. One of the subjects on which the Qur'ānic commentaries are mentioned is the qirāʾāhs. Ṭūsī, with the narrations that he conveyed in many fields,
gave wide coverage to the analyzes and evaluations about the language by using
the method of acumen in his tafsīr. In this context, also the qirāʾāhs are form
the topics he dwelled on. The language and grammar knowledge of the commentator is clearly seen in the evaluations of the narrations
of qirāʾāh. The qirāʾāhs that are different reading shapes of the Qur'ān cause to differences in
meaning, interpretation and judgment in some cases. Ṭūsī also occasionally has choices among the qirāʾāhs. Rarely,
it can be seen that he acted with sectarian concerns in his assessments. We
think that Ṭūsī, who has a founding role in the process of the Uṣūlīlik, is
influential in the shaping of the Shīite viewpoint of the approach to the qirāʾāhs and the
narrations in this subject.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 7 Temmuz 2019 |
Gönderilme Tarihi | 21 Mayıs 2019 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Sayı: 49 |