HACI BEKTAŞ VELİ’NİN TARİHTEKİ KONUMU VE GÜNÜMÜZE YANSIMALARI

Yıl 2021, TÜRK KÜLTÜRÜNÜ MAYALAYANLAR: YUNUS EMRE, HACI BEKTAŞ VELİ, AHÎ EVRAN ÖZEL SAYISI, 609 - 627, 31.12.2021

İhsan Ünlü

https://doi.org/10.21054/deuifd.1051869

Öz

Devletler her zaman yükselişe geçip zirvede kalmazlar. Tıpkı bireyler gibi onların da inişli çıkışlı dönemleri olabilir. Zirveden aşağıya düşüşe geçildiği zor dönemlerde insanlar kurtarıcı bir el beklerler. Tarihe mal olmuş şahsiyetler bulundukları coğrafyanın jeopolitik kaderine dokunan insanlardır. Anadolu Selçuklu Devletinin netameli dönemlerinde kendilerine adeta kurtarıcı gözüyle bakılan şahsiyetlerden biri de 13. yüzyılda yaşayan Horasan Erenlerinden Hacı Bektaş Veli’dir. Hacı Bektaş Veli’nin nüfuzunun daha iyi anlaşılabilmesi için yaşadığı coğrafyanın sosyal, siyasi, ekonomik ve diğer durumlarına bakmak gerekecektir. Bu bildiride yazılı kaynaklar dikkate alınarak o dönemin zorluklarına kısaca değinilerek açılan yaraları tamir etmek için onun nasıl bir misyon yüklendiğine temas edilecektir. Ayrıca kuşandığı evrensel değerlerle yaşadığı dönemle sınırlı kalmayıp günümüze kadar uzanan etkileri üzerine genel bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hacı Bektaş Veli, Bektaşilik, Misyon

Kaynakça

• Altınok, B. Y. (1998). Alevilik Hacı Bektaş Veli Bektaşilik. Ankara: Oba Kitabevi.
• Demirkent, I. (1996). Haçlılar. TDV İslam Ansiklopedisi, (14), 525-546.
• Gölpınarlı, A. (1958). Menakıb-ı Hacı Bektaş-ı Veli, “Vilayetname”. İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Güzel, A. (2009). Hacı Bektaş Veli’nin Tarihi Kişiliği ve Türk Kültürü Üzerindeki Etkileri, III. Uluslararası Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Sempozyumu, Üsküp, 27-41.
• Güzel, A. (1981). Kaygusuz Abdal. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Haslok, F. R. (2015). Bektaşilik Tedkikleri. (Çev. R. Hulusi). Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.
• Koca, S. (2015). Türkiye Selçuklu Tarihinin Akışını Değiştiren ve Anadolu’nun Kaderini Belirleyen Savaş: Kösedağ Bozgunu, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (37), 35-84.
• Köprülü, F. (1976). Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar. Ankara: DİB. Yayınları.
• Ocak, A. Y. (2008). Türk Sufiliğine Bakışlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ocak, A. Y. (1992). Bektaşilik. TDV İslam Ansiklopedisi, (5), 373-379.
• Ocak, A. Y. (1996). Babailer İsyanı. İstanbul: Dergah Yayınları.