BİR ÜRETİM İŞLETMESİNDE ANALİTİK HİYERARŞİ SÜRECİ İLE TEDARİKÇİ SEÇİMİ

Yıl 2013, Cilt: 28 Sayı: 1, 197 - 231, 25.06.2013

Kezban Kapar

Öz

Tedarikçi seçimi, günümüz rekabetçi iş dünyasında en kritik faaliyetlerden biridir. Birtedarikçi seçiminde en iyi olanı seçmek zor bir iştir. En iyi tedarikçi seçiminin belirlenmesiiçin çok amaçlı karar verme tekniklerinden birisi olan ve alternatif tedarikçilerdeğerlendirilerek bütün durumlar içinden en iyi olanı seçebilen Analitik Hiyerarşi Süreci(AHS), tedarikçi seçiminde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.AHS, seçim aşamasında seçeneklerin üstünlüklerinin belirlenmesi ve sistematik olarakkarşılaştırılıp değerlendirilmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu çalışmada, bir işletmenintedarikçi seçiminde AHS yönteminden yararlanılmış ve AHS yönteminin kullanılmasındaExpert Choice 11.5 programı kullanılmıştır. Expert Choice ile tedarikçilerin üstünlükleribelirlenmiştir ve sistematik olarak karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS), Karar Verme Yöntemleri, Tedarikçi Seçimi

SUPPLIER SELECTION WITHIN THE PROCESS OF ANALYTICAL HIERARCHY IN A BUSINESS

Öz

Supplier selection is one of the most critical activities in today's competitive businessworld. Selecting the supplier is a very difficult task to carry out. For determining the bestsupplier selection while assessing all the cases to choose the best approach, the AnalyticalHierarchy Process (AHP) is used.AHP is a method used for systematic comparison, evaluation and selection of theoptions via determining the strengths and weaknesses of options. In this study, AHP methodwas utilized in the supplier selection and Expert Choice 11.5 was used while utilizing AHPmethod. The suppliers' superiorities were determined by Expert Choice and they werecompared systematically.

Anahtar Kelimeler

Analytic Hierarchy Process, Decision Making Methods, Supplier Selection

Kaynakça

• ADA, E., KAZANÇOĞLU, Y., ARACIOĞLU, B., (2005), “Stratejik Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Tedarikçi Seçiminin Analitik Hiyerarşik Süreç ile Gerçekleştirilmesi”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 605-611
• DE BOER L., LABRO, E., MORLACCHI, P., (2001), “A Review Of Methods Supporting Supplier Selection”, European Journal of Purchasing and Supply Management, 7, 75-89.
• DAĞDEVİREN, M., ERASLAN, E., KOÇ, M., DİZDAR, N.E., (2005), “Tedarikçi Seçim Problemine Analitik Ağ Süreci ile Alternatif Bir Yaklaşım”, Teknoloji, 8 (2), 115-122.
• ELLRAM, L.M., (1995), “Total Cost of Ownership: An Analysis Approach for Purchasing” International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 25 (8), 4-23.
• EROL, İ., (2003), “Toplam Kalite Yönetimi ve Tam Zamanında Üretim Yaklaşımlarının Satın Alma İşlevi ile İlişkilendirilmesi Bütünsel Bir Yaklaşım Önerisi ve Örnek Olay Analizi”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, (4), 2-18.
• GHODSYPOUR, S.H., O’BRIEN, C., (1996), “A Decision Support System for Supplier Selection Using An Integrated Analytic Hierarchy Process And Linear Programming”, International Journal of Production Economics, 56- , 199-212.
• GÜLEŞ, H.K., PAKSOY T., BÜLBÜL, H., ÖZCEYLAN, E., (2009), Tedarik Zinciri Yönetimi-Stratejik Planlama, Modelleme ve Optimizasyon, Ankara.
• HANDFIELD, R., WALTON, S.V., SROUFE R., MELNYK, S.A., (2002), “Applying Environmental Criteria to Supplier Assesment: A Study in the Application of the Analytical Hierarchy Process”, European Journal of Operational Research, 141, 70-87.
• HO, W., XU, X., DEY, P.K., (2010), “Multi-Criteria Decision Making Approaches For Supplier Evaluation and Selection: A Literature Review”, European Journal of Operational Research, 202, 16-24.
• KAĞNICIOĞLU, C.H., (2007), Tedarik Zinciri Yönetiminde Tedarikçi Seçimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• AL KAMAL, M., AL HARBİ, S., (2001), “Application of the AHP in Project Management”, International Journal of Project Management, 19, 27.
• LEE, E.K., HA, S., KİM, S.K., (2001), “Supplier Selection and Manegement System Considering Relationship in Supply Chain Management”, IEEE Transactions on Engineering Mangement, 48 (3), 307-
• ÖZDEMİR, A.İ., (2009), “Gri İlişkisel Analiz ile Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi: Otomativ Sektöründe Bir Uygulama”, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 38 (2), 147-156.
• ÖZDEMİR, A., (2007), “Tedarikçi Seçiminde Karar Modelleri ve Bir Uygulama Denemesi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Eskişehir,
• ÖZDEMİR, A., (2010), “Ürün Grupları Temelinde Tedarikçi Seçim Probleminin Ele Alınması ve Analitik Hiyerarşi Süreci ile Çözümlenmesi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, 12 (1), 55-84.
• ÖZDEMİR SAĞIR, M., (2002), “Bir İşletme Analitik Hiyerarşi Süreci Kullanılarak Performans Değerleme Sistemi Tasarımı”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 13 (2), 2-11.
• ÖZYÖRÜK, B., ÖZCAN, E.C., (2005), “Otomotiv Sektöründe Tedarikçi Seçimine Etki Eden Faktörler ve Tedarikçi Seçimi”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi, 625-629.
• PAKSOY, T., (2010), “Tedarik Zinciri Yönetiminde Tedarikçi Seçimi, Lojistik ve Tedarik Zinciri Yönetimi Ders Notları”. http://www.turanpaksoy.com/dersnotlari/tedarik4.pdf
• PARTOVI, F.Y., (1994), “Determining What to Bechmark: An Analytic Hierarchy Process Approach”, International Journal of Operation & Production Management, 14 (6), 25-39.
• SAAT, M., (2000), “Çok Amaçlı Karar Vermede Bir Yaklaşım Analitik Hiyerarşi Yöntemi”, Gazi Üniveristesi İ.İ.B.F. Dergisi, 2, 149-162.
• SAATY, T.L., (1980), The Analytic Hierarchy Process, USA, McGraw Hill.
• SAATY, T.L., (1990-a), “An Exposition of The AHP in Reply to The Paper Remarks on The Analytic Hierarchy Process”, Management Science, 36 (3), 268.
• SAATY, T.L., (1986), “Axiomatic Foundation of the Analytic Hierarchy Process”, Management Science, 32 (7), 841-855.
• SAATY, T.L., (1990-b), “How to make a decision: The Analytic Hierarchy Process”, European Journal of Operational Research, 48 (1) , 9-26.
• TAHRİRİ, F., OSMAN, M.R., ALİ, A., MOHD R., ESFANDİARY A., (2008), “AHP Aproach for Supplier Evaluation and Selection in A Steel Manufacturing Company”, Journal of Industrial Engineering and Management, 1 (2), 54-76.
• TÜRER, S., AYVAZ B., BAYRAKTAR D., BOLAT B., (2008), “Tedarikçi Değerlendirme Süreci İçin Yapılan Sinir Ağı Yaklaşımı: Gıda Sektöründe Bir Uygulama”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 20 (2), 31-40.
• XİA, W., WU, Z., (2007), “Supplier Selection with Multiple Criteria in Volume Discount Environments”, Omega, 35 (5), 494-505.
• WİND, Y., SAATY, T.L., (1980), “Marketing Applications of Analytic Hierarchy Process”, Management Science, 26 (7), 641-658. YANG, B.,
• WU, Y., YİN, M., (2008), “Supplier Selection Modeling and Anallysis Based on Polychromatic Sets, IFIP International Federation for information Processing”, Research and Practical Issues of Enterprise Information Systems II, 1481-1485.
• YOUSSEF, A.M., ZAİRİ M., MOHANTY, B., (1996), “Supplier Selection in an Advanced Manufacturing Technology Environment An Optimization Model” Bencmarking for Quality Management & Technology, 3 (4),. 60-72.
• YÜKSEL, H., (2004), “Tedarik Zincirleri İçin Performans Ölçüm Sistemlerinin Tasarımı”, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 11 (1), 143-154.