BİLEŞİK ÖNCÜ GÖSTERGELER VE BORSA ENDEKSİ İLİŞKİSİNİN ULUSLARARASI BOYUTTA İNCELENMESİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2012, Cilt: 27 Sayı: 1, 3 - 29, 25.06.2012

ÜNAL Gülhan ABDULKADİR Kaya BENER Güngör

Öz

Bu çalışmanın amacı bileşik öncü göstergeler ve borsa endeksi ilişkisinin uluslararası boyutta incelenmesidir. Bileşik öncü göstergeler ekonominin gelecekteki yönünün tahmininde kullanılan ve birçok ülke tarafından referans kabul edilen bir endekstir. Çalışmada dokuz Avrupa ülkesi (İngiltere, İspanya, Hollanda, İtalya, Almanya, Fransa, Belçika, Avusturya, Türkiye), beş Asya ülkesi (Kore, Japonya, Endonezya, Hindistan, Çin), dört Amerika Kıtası ülkesi (ABD, Kanada, Meksika, Brezilya) olmak üzere on sekiz ülkede bileşik öncü göstergelerle menkul kıymet borsası endeksleri arasındaki ilişki araştırılacaktır. Araştırma verileri 2000:01–2010:12 yıllarını kapsayan aylık verilere dayanmaktadır.Çalışmada söz konusu değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesinde zaman serisi analizi, panel veri ve panel eşbütünleşme analizleri kullanılmıştır.Analiz sonuçları, Almanya hariç tüm ülkelerde ve tüm kıtalarda bileşik öncü göstergelerin borsa endeksi üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğunu ve bu iki değişkenin uzun dönemde ilişkili olduklarını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bileşik Öncü Göstergeler, Menkul Kıymet Borsa Endeksi

THE INVESTIGATION OF RELATIONSHIP BETWEEN COMPOSITE LEADING INDICATORS AND

Öz

The aIm of thIs study Is to InvestIgate the relatIonshIp between stock exchange Index and composIte leadIng IndIcators In an InternatIonal dImensIon. ComposIte leadIng IndIcators Is used to estImate the economy’s futures dIrectIon and accepted as a reference Index by many countrIes. In thIs study, the relatIonshIp of composIte leadIng IndIcators and stock exchange Index Is InvestIgated In nIne European CountrIes (England, SpaIn, Netherlands, Italy, Germany, France, BelgIum, AustrIa, Turkey), fIve AsIan CountrIes (Korea, Japan, IndonesIa, IndIa, ChIna) and for AmerIcas (USA, Canada, MexIco, BrazIl). Research data Is based on monthly data coverIng the perIod 2000:01-2010:12. In thIs study In assessIng the relatIonshIps between these varIables, tIme serIes analysIs, panel data and panel coIntegratIon analysIs were used. Results of the analysIs show that composIte leadIng IndIcators have a sIgnIfIcant effect on the stock market Index In all countrIes except Germany and In all contInents and these two varIables assocIated wIth In long-term.

Anahtar Kelimeler

Composite Leading Indicators, Stock Market Index, Panel Data

Kaynakça

• Abugri, B.A. (2008), “Empirical Relationship Between Macroeconomic Volatility and Stock Returns: Evidence from Latin American Markets”, International Review of Financial Analysis, 17, pp. 396-410
• Aggarwal, R. (1981), “Exchange Rates and Stock Prices: A Study of U.S. Capital Market Under Flaoting Exchange Rates”, Akron Business and Economic Review, 12, pp. 7-12
• Albeni, M., Y. Demir (2005), “Makroekonomik Göstergelerin Mali Sektör Hisse Senedi Fiyatlarına Etkisi (İMKB Uygulamalı)”, Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 14, ss.1-18
• Altay, E. (2003), “The Effect of Macroeconomic Factors on Asset Returns: A Comparative Analysis of the German and Turkish Stock Markets in an APT Framework”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(23), ss. 217-237
• Barrows, C.W., A. Naka (1994), “Use of Macroeconomic Variables to Evaluate Selected Hospitality Stock Returns in the US.”, International Journal of Hospitality Management”, 13(2), pp. 119-128
• Bilson, C.M., T.J. Brailsford, V.J. Hooper (2001), “Selecting Macroeconomic Variables as Explanatory of Emerging Stock Market Returns”, Pacific – Basin Finnace Journal, 9(4), pp. 401-426
• Black, A., P. Fraser, N. Groenewold (2003), “U.S. Stock Prices and Fundamental”, International Review of Economics and Finance, 12, pp. 345- 367
• Boztosun, D. (2010), “İMKB’de İşlem Gören Banka Hisse Senetleri Getirileri ile Makroekonomik Faktörler Arasındaki İlişkinin Analizi”, Üçüncü Sektör Kooperatifçilik, 45(4), ss. 39-53
• Chen, S.S. (2009), “Predicting The Bear Stock Market: Macroeconomics Variables As Leading İndicators”, Journal of Banking & Finance, 33, pp. 211- 223
• Chen, M.H., W.G. Kim, H.J. Kim (2005), “The Impact of Macroeconomic and Non-Macroeconomic Forces on Hotel Stock Returns”, International Journal of Hospitality Management, 24, pp. 243-258
• Cihangir, M., T. Kandemir (2010), “Finansal Kriz Dönemlerinde Hisse Senetleri Fiyatlandırma Modelli Aracılığıyla Saptanmasına Yönelik Bir Çalışma” Süleyman Demirel üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), ss.257-296 Etkileyen Makroekonomik Faktörlerin Arbitraj
• Cook, T., T. Hahn (1988), “The Information Content of Discount Rate Announcements and Their Effect on Market Interest Rates”, Journal of Money, Credit, and Banking, 20(2), pp: 167–180.
• Demir, Y., G.G. Yağcılar (2009), “İMKB’de İşlem Gören Banka Hisse Senetlerinin Getirilerini Etkileyen Faktörlerin Arbitraj Fiyatlama Modeli İle Belirlenmesi”, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 1(2), ss. 36-51
• Erdem, C., C.K. Arslan, M.S. Erdem (2005), “ Effect of Macroeconomics Variables on Istanbul Stock Exchange Indexes”, Applied Financial Economics, 15, pp. 987-994
• Fama, E.F. (1990), “Stock Returns, Expected Returns, and Real Activity”, The Journal of Finance, 45(4), pp.1089-1108
• Gay, R.D., Jr. Nova (2008), “Effect of Macroeconomics Variables on Stock Market Returns for Four Emerging Economies: Brazil, Russia, India and China”, International Business & Economics Researc Journal”, 7(3), pp. 1-8
• Gjerde, O., F. Saettem (1999), “Causal Relations Among Stock Returns and Macroeconomics Variables in a Small Open Economy”, Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 9(1), pp. 61-74
• Granger, C.W.J. and Newbold, P. (1974) “Spurious Regressions in Econometrics”, Journal of Econometrics, 2, pp. 111–120
• Hacıhasanoğlu, E., U. Soytaş (2010) “Bileşik Öncü Gösterge ve Sektörel Endeksler Arasındaki İlişki” 14. Ulusal Finans Sempozyumu Bildiriler Kitabı, Konya, 3-6 Kasım 2010, ss.225-234
• Karamustafa, O., A. Karakaya (2004), “Enflasyonun Borsa Performansı Üzerindeki Etkisi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), ss. 23-35
• Kim, K. (2003), “Dollar Exchange Rate and Stock Price: Evidence from Multivariate Cointegration and Error Correction Model”, Review of Financial Economics, 12(3), pp. 301-313
• Mookerje, R., Q. Yu (1997), “Macroeconomics Variables and Stock Prices in a Small Open Economy: The Case of Singapore”, Pacific – Basin Finnace Journal, 5(3), pp. 377-388
• Morelli, D. (2002), “The Relationship Between Conditional Stock Market Volatility and Conditional Macroeconomic Volatility Empirical Evidence Based on UK Data”, International Review of Financial Analysis, 11, pp. 101-110
• Smirlock, M., J. Yawitz (1985), “Asset Returns, Discount Rate Changes, and Market Efficiency”, Journal of Finance, 40(4), pp: 1141–1158.
• Solnik, B. (1987), “Using Financial Prices to Test Exchange Rate Models: A Note”, Journal of Finance, 42, pp. 141-149
• Tsouma, E. (2009), “Stock Returns and Economic Activity in Mature and Emerging Markets”, The Quarterly Review of Economics and Finance, 49, pp. 668-685 Tunalı, H., (2010), “The Analysis of Relationships between Macroeconomic Factors and Stock Returns: Evidence from Turkey Using VAR Model”, International Research Journal of Finance and Economics, 57, 169- 182
• Wongbangpo, P., S. Sharma (2002), “Stock Market and Macroeconomic Fundamental Dynamic Interactions: ASEA-5 Countries” Journal of Asian Economics, 13, pp. 27-51
• Yılmaz, Ö., B. Güngör, V. Kaya (2006), “Hisse Senedi Fiyatları ve Makroekonomik Değişkenler Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik”, İMKB Dergisi, 9(34), ss.1-16 ERCAN, M., http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalYazar&ArticleID=9323 72
• OECD (2008), “OECD System of Copmposite Leading Indicators”, http://www.oecd.org/dataoecd/26/39/41629509.pdf, pp, 1-18 (29.07.2011) http://www.oecd.org
• http://www.tcmb.gov.tr
• http://www.tuik.gov.tr