TÜRK BANKACILIK SİSTEMİNDE BİLANÇO DIŞI İŞLEMLER VE RİSK YÖNETİMİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2009, Cilt: 24 Sayı: 1 - Cilt: 24 Sayı: 1, 15 - 41, 25.07.2016

K. ŞEVKET Sayın

Öz

Küreselleşme ile birlikte başlayan uluslar arası para hareketler, ülkemizdeki bankacılık sektörünü de içine almıştır. Bankalarda varlık yönetimiyle ilgili risklerin önem dereceleri değişmiş ve yenilerini eklenmiştir. Riskler karşı önlem olarak, yeni piyasa araçları türetilmiştir. Ancak bu türev araçları, muhasebe tekniği bakımından bankaların varlık toplamları dışında muhasebeleştirilmektedir. Giderek toplam varlıkların birkaç kat büyüklüğündeki tutarlara ulaşan bu fonlar ayrıca risk unsuru olmaya başlamıştır. Bu sorun, bilanço dışı işlemlerle ilgili yeni düzenlemeler yapılmasını ve yeni muhasebeleştirme yöntemi arayışlarını gerektirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Aktif yönetimi, Risk, Bilanço dışı işlemler, Türev ürünler, Muhasebeleştirme

OFF- BALANCE SHEET PROCEDURES IN TURKISH BANKING SYSTEM AND EVALUATION OF THEM IN TERMS OF RISK MANAGEMENT

Öz

The financial operations , beginning with globalization , affected the banking sector in our country. Some of the risks which are under the direction of assets , came into question and new ones were added. New derivative products are produced as precaution against the risks. But in point of accounting technics , these derivative products are recorded apart from asset amounts of Banks. These funds which have become a few times as much as the amount of the total assets , besides became risk creator elements. This problem requires new acounting methods about off-balance sheet bankings.

Anahtar Kelimeler

Asset management, Risk, Off-Balance sheet bankings, Derivative products, Accounting record

Kaynakça

• Active Araştırma Grubu, (1999), “Yirmibirinci Yüzyılda Finansal Riskin Ölçülmesi”, Aktive Finansa Dergisi, Ekim-Aralık
• Akan, B., (2007), “Piyasa Riski Ölçümü” Bankacılar Dergisi, Sayı 61, Erişim Tarihi: 22.12.2007; http://www.tbb.org.tr.türkçedergidergi.61risk.PDF
• Akay, H., (Eylül2000), “Türev Ürünlerinde Swap İşlemleri ve Muhasebeleştirilme İlkeleri” (içinde Selvi.2000.23), Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt, 4.Sayı 3.
• AKOL A., ŞENGÖZ F., ÖZDEMİR S., SİMİT T., (2004); Bankalarda Kredi Riski Yönetimi, Erişim Tarihi:01.01.2008; http://politics.ankara.edu.tr/~karatepe/faspa/krediriskyonetimi.pdf
• Akpak, S., (1995), Uluslar arası Bankacılık ve Finansal Sistemler, İstanbul
• Aksel, H., A. Eyüpoğlu, (1995), Risk Yönetim Aracı Olarak Futures Piyasaları, SPK Yayınları, No:21, Ankara.
• Aydın, A., (2000), “Bilanço Dışı İşlemler”, Bankacılık Dergisi, sayı 34, Erişim Tarihi: 18.12.2007; http://www.tbb.org.tr/turkce/dergi/dergi34/Bilan%C3%A7o%20D%C4%B1 %C5%9F%C4%B1%20%C4%B0%C5%9Flemler.doc
• Aydın, N., (2004), Sermaye Piyasaları ve Finansal Kurumlar, A.Ü.Yayınları, Ankara, , BDDK, (2007), Finansal Piyasalar Raporu, sayı 6, Erişim Tarihi: 15,12,2007; http://www.bddk.org.tr/turkce/Raporlar/Finansal_Piyasalar_Raporlari/3896FPR_Haziran_20 07_26_10_2007.pdf
• BDDK (2007a); Finansal Piyasalar Raporu sayı 7, Erişim Tarihi: 15,12,2007; http://www.bddk.org.tr/turkce/Raporlar/Finansal_Piyasalar_Raporlari/4179fpreylul_internet_ 271136.pdf .
• BDDK, (8 Şubat 2001), “Bankaların İç Denetim ve Risk Yönetimi Sistemleri Hakkında Yönetmelik”.
• Erçel, G. (2000), “Küreselleşme Ve Uluslararası Finansal Gelişmeler” 17.nci Asya Bankalar Birliği Genel Kurulu, 22 Eylül 2000, İstanbul, Erişim Tarihi :19.12.2007; http://www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/konusma/tur/2000/Kuresellesme.html .
• Erdoğan, N., (1995), Uluslar arası İşletmelerde Mali Risk ve Yönetimi & Çağdaş Finansman Teknikleri, Ankara.
• Gujuratti P.,(2000), Markets and Implementations, McGraw Hill.
• Karacan, A.İ., (2001), Bankacılık ve Kriz, Creative yayınları, İstanbul
• Kredi Riskinin Yönetimine İlişkin İlkeler, Erişim Tarihi: 01.01.2008; http://www.tbb.org.tr/turkce/basle/risk_yonetim.doc.
• Kurt, G., (2007), Basel II: Genel Değerlendirme,KOBİ’ler ve Muhasebe Uygulamaları Üzerindeki Etkileri, İzmir SMMM Odası, Ayan Matbaacılık, İzmir.
• Leblebici-Teker D. ve B.ÜLENGİN, (2005), “Bankacılıkta operasyonel risk ölçüm modellerinin Türk bankacılık sektöründe faaliyet gösteren bir bankaya uygulanması”, itü dergisi/sosyal bilimler Cilt:2, Sayı:1, 13-24 Aralık
• MAZIBAŞI, Murat, (2006), BDDK Çalışma Raporları, No:2006/2, Erişim Tarihi: 22.12.2007: http://www.bddk.org.tr/websitesi/turkce/Raporlar/Calisma_Raporlari/13162006-2.pdf
• TBB, (Eylül 2007), İstatistiki Raporlar/Üç Aylık Bankacılık Sektörü Bilgileri/ Erişim Tarihi:20.12.2007; (http://www.tbb.org.tr.trturkcebulten3%20aylikbankabilgileri200709eylül2007.pdf. )
• TBB, (1999), “Kredi Riskinin Yönetimine İlişkin İlkeler”, Erişim Tarihi: 01.01.2008; http://www.tbb.org.tr/turkce/basle/risk_yonetim.doc .
• Toplu Mali Tablolar, Erişim Tarihi: 16.12.2007: http://www.tbb.org.tr/turkce/bulten/3%20aylik/ TopluMaliTablolar/grup/T%FCrkiye%20Bankac%FDl%FDk%20Sistemi.xls
• Uyanık, A., (1997), Finansal Ürünlerin Vergilendirme ve Yasal Düzenlemeler Açısından Değerlendirilmesi, Sermaye Piyasası Kurulu,Yayın No:79.