KRONİK İSTİKRARSIZLIK VE POTANSİYEL BÜYÜME HIZI: TÜRKİYE DENEYİMİ, 1960-2006

Yıl 2009, Cilt: 24 Sayı: 1 - Cilt: 24 Sayı: 1, 73 - 91, 25.07.2016

MUSTAFA İsmihan

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de makroekonomik istikrarsızlığın potansiyel büyüme hızı üzerindeki rolü 1960-2006 dönemi için araştırılmaktadır. Bu bağlamda, Türkiye ekonomisinin potansiyel büyüme hızı Hodrick-Prescott filtreleme yöntemi ve üretim fonksiyonu yaklaşımı çerçevesinde geliştirilen model ile tahmin edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca, makroekonomik istikrarsızlık ve potansiyel büyüme arasındaki ilişki hem betimsel (tasviri) hem de ampirik tekniklerle incelenmiş olup, elde edilen bulgular, Türkiye ekonomisinde 1970’li yılların ortasından 2001 yılına kadar geçen süre zarfında yaşanan kronik istikrarsızlık süreçlerinin, büyüme performansı açısından önemli kayıplara yol açtığını göstermektedir. Diğer yandan, 2002-2006 döneminde gerçekleşen yüksek büyüme performansının elde edilmesine en temel katkıyı makroekonomik istikrarsızlıktaki kritik düşüş sağlamıştır. Ancak, yakın gelecekte, arzulanan yüksek büyüme performansını devam ettirebilmek için, istikrar ortamını korurken hem fiziki hem de beşeri sermaye oluşumunu süratle hızlandırma ihtiyacı kaçınılmazdır.

Anahtar Kelimeler

Makroekonomik istikrarsızlık, Ekonomik büyüme, Makroekonomik politika

CHRONIC UNSTABILITY AND POTENTIAL GROWTH RATE: TURKISH EXPERIENCE, 1960-2006

Öz

This study investigates the role of macroeconomic instability on potential growth rate of output in Turkey over the period 1960-2006. In doing so, it also attempts to estimate the potential growth rate of Turkish economy over the sample period by using Hodrick-Prescott filter and model based on production function approach. Descriptive and empirical results suggest that Turkish economy suffered from a significant output loss during the chronic instability episodes, between the mid-1970s and 2001. A significant fall in macroeconomic instability has provided the main contribution to the achievement of the recent high growth episode (2002-2006) of Turkish economy. However, in order to continue the desired high growth performance in near future it is necessary to accelerate both human and physical capital formation while preserving stability.

Anahtar Kelimeler

Macroeconomic instability, Economic growth, Macroeconomic polic

Kaynakça

• Aschauer, D. A. (1989a), “Is Public Expenditure Productive?”, Journal of Monetary Economics, 23, 177-200.
• Aschauer, D. A. (1989b), “Does Public Capital Crowd-out Private Capital”, Journal of Monetary Economics, 24, 171-88.
• Barro, R. J. ve X. Sala-I-Martın (1995), Economic Growth, McGraw-Hill, New York.
• Bleaney, M. (1996), “Macroeconomic Stability, Investment and Growth in Developing Countries”, Journal of Development Economics, 48, 461-477.
• Bulutay, T. (1995), Employment, Unemployment and Wages in Turkey, İLO, DİE, Ankara.
• Bulutay, T. (2007), “Dünyada ve Türkiye’de Yaşanan Son İktisadi Gelişmeler Üzerine Değerlendirmeler”, İktisat İşletme ve Finans, 256, 5-104.
• Burnside, C. ve D. Dolar (2000), “Aid, Policies, and Growth”, The American Economic Review, 90(4), 847-868.
• Congressional Budget Office [CBO] (2004), “A Summary of Alternative Methods for Estimating Potential GDP,” Background Paper, CBO, Washington.
• Easterly, W. ve S. Rebelo (1993), “Fiscal Policy and Economic Growth: An Empirical İnvestigation”, Journal of Monetary Economics, 32, 458-93.
• Fischer, S. (1993a), “Does macroeconomic policy matter?: evidence from developing countries”, ICEG Occasional Papers, No.27.
• Fischer, S. (1993b), “The Role of Macroeconomic Factors in Growth”, Journal of Monetary Economics, 32(3), 485-512.
• Ghura, D. (1997), “Private Investment and Endogenous Growth: Evidence from Cameroon”, IMF Working Paper, No:97/165.
• Grossman, G. M. ve E. Helpman, (1991), Innovation and Growth in the Global Economy, The MIT Press, USA.
• Hendry, F. D. ve K. Juselius (2001), “Explaining cointegration analysis: part II” The Energy Journal, 22(1), 75-120.
• İsmihan, M.(2003), The Role of Politics and Instability on Public Spending Dynamics and Macroeconomic Performance: Theory and Evidence from Turkey, Yayımlanmamış Doktora Tezi, ODTÜ, Ankara.
• İsmihan, M. (2005), “Türkiye’de Faiz Dışı Fazla, Borç Stoku, Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Potansiyeli İlişkisi”, yayımlanmamış makale.
• İsmihan, M., K. Metin-Özcan ve A.Tansel (2005), “The Role of Macroeconomic Instability in Public and Private Capital accumulation and Growth: The Case of Turkey 1963-1999”, Applied Economics, 37(2), 239-251.
• İsmihan, M. ve K. Metin-Özcan (2006a), “Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Kaynakları, 1960- 2004”, İktisat İşletme ve Finans, 241, 74-86.
• İsmihan, M. Ve K. Metin-Özcan (2006b), “The Growth Performance of the Turkish Economy, 1960- 2004”, Department of Economics Discussion Papers, No.06-10, Bilkent University.
• Johansen, S. (1988), “Statistical Analysis of Cointegration Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 231-254.
• Lucas, R. E. (1988), “On the Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
• Mackinnon, J. G. (1996), “Numerical Distribution Functions for Unit Root and Cointegration Tests” Journal of Applied Econometrics, 11, 601-618.
• Osterwald-Lenum, M. (1992), “A Note with Quantiles of the Asymptotic Distribution of the Maximum Likelihood Cointegration Rank Test Statistics”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 54(3), 461-471.
• Özatay, F. (2006), “Cari İşlemler Dengesine İlişkin İki Yapısal Sorun ve Mikro Reform Gereği”, Uluslararası Ekonomi ve Dış Ticaret Politikaları, 1, 38-50.
• Ravn, M. O. ve H. Uhlig (2002), “On Adjusting the Hodrick-Prescott Filter for the Fre-quency of Observations”, Review of Economics and Statistics, 84, 371-375.
• Sturm, J., G.H. Kuper ve J. De Haan (1998), “Modeling Government İnvestment and Economic Growth on a Macro Level: A Review”, Market Behaviour and Macroeconomic Modelling, Ed. S. Brakman, H. Van Ees ve S. K. Kuipers, MacMillan, London.
• Togan, S. (2003), “Productivity of Labor”, Competitiveness in the Middle Eastern and North African Countries, Ed. Subidey Togan ve H. Kheır–El-Dın, ERF Research Report ERF99-TU-2003