EN UYGUN OTOMOBİL SEÇİMİ PROBLEMİ İÇİN BİR BULANIK PROMETHEE YÖNTEMİ UYGULAMASI

Yıl 2007, Cilt: 22 Sayı: 1 - Cilt: 22 Sayı: 1, 139 - 147, 25.07.2016

SERKAN Ballı , BAHADIR Karasulu SERDAR Korukoğlu

Öz

Birçok ekonomik, endüstriyel, finansal karar problemleri çok kriterlidir. Bu tür problemlerde alternatiflerin arasından optimal seçimi yapmak oldukça zor ve karmaşık bir işlemdir. Son yıllarda bu tür problemleri çözmek amacıyla farklı yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemlerden en verimli ve en kolay kullanılır olan Promethee, gerçek sayılarla ifade edilebilen kriterleri içeren problemlerle uğraşır. Fakat günlük hayatta dilsel olarak ifade edilebilen kriterler de vardır ve bunların sayısal olarak modellenmesi oldukça zordur. Bu yüzden, Promethee yöntemi ise kesin olmayan, dilsel olarak ifade edilen bu kriterler için eksik kalmaktadır. Bu eksikliği gidermek için, bulanık küme yaklaşımı kullanılabilir. Bulanık girdiler kullanılarak genişletilen Promethee yöntemi, aynı sınıftan yedi farklı otomobil seçimi için fiyat, yakıt, performans ve güvenlik kriterleri kullanılarak uygulanmıştır. Elde edilen sonuçların tutarlı ve uygun olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Promethee Yöntemi, Bulanık küme, Çok kriterli karar verme, Otomobil seçimi

AN APPLICATION OF FUZZY PROMETHEE METHOD FOR SELECTING OPTIMAL CAR PROBLEM

Öz

Most of the economical, industrial, financial or political decision problems are multi-criteria. In these multi criteria problems, optimal selection of alternatives is hard and complex process. Recently, some kinds of methods are improved to solve these problems. Promethee is one of most efficient and easiest method and solves problems that consist quantitative criteria. However, in daily life, there are criteria which are explained as linguistic and cannot modeled numerical. Hence, Promethee method is incomplete for linguistic criteria which are imprecise. To satisfy this deficiency, fuzzy set approximation can be used. Promethee method, which is extended with using fuzzy inputs, is applied to car selection for seven different cars in same class by using criteria: price, fuel, performance and security. The obtained results are appropriate and consistent.

Anahtar Kelimeler

Promethee method, Fuzzy set, Multi-criteria decision making, Car selection

Kaynakça

• ALBADVI A., CHAHARSOOGHI , S. K., ESFAHANIPOU A. (2007): “Decision making in stock trading: an application of promethee”, European Journal of Operational Research, 177(2): 673-683.
• ARAZ, C., OZFIRAT, P.M., OZKARAHAN, I. (2006): “An integrated multicriteria decision-making methodology for outsourcing management”, Computers & Operations Research, doi:10.1016/j.cor.2006.01.014.
• BRANS, J.P., VINCKE, P., MARESCHAL, B., (1986): “How to select and how to rank projects: the promethee method”, European Journal of Operational Research, 24: 228–238.
• BRANS, J-P., MARESCHAL, B. (1998): ”How to decide with promethee”, Visual Decision Inc. Montreal, Canada, <http://www.visualdecision.com>.
• FİGUEİRA, J., GRECO, S., EHRGOTT, M., (2004): “Multiple criteria decision analysis:state of the art surveys”, Springer Verlag, U.S.A.
• GOUMAS M., LYGEROU, V., (2000): “An extension of the promethee method for decision making in fuzzy environment: Ranking of alternative energy exploitation projects”, European Journal of Operational Research, 123(3): 606-613.
• LIN H.Y., HSU, P.Y., SHEEN, G. J., (2007): “A fuzzy-based decision-making procedure for data warehouse system selection”, Expert Systems with Applications, 32(3): 939-953.
• RADOJEVİC, D., PETROVİC, S., (1997): “A fuzzy approach to preference structure in multicriteria ranking”, International Transactions in Operational Research, 4(5-6): 419-430.