İÇSEL BÜYÜMEDE İÇSELLEŞME SÜREÇLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2006, Cilt: 21 Sayı: 1 - Cilt: 21 Sayı: 1, 27 - 46, 25.07.2016

Osman DEMİR Adem ÜZÜMCÜ Serap DURAN

Öz

Bu çalışmanın amacı, içsel büyümenin temel girdilerinden bilgi, beşeri sermaye ve teknolojik gelişmenin, eğitim, Ar-Ge, üniversite-sanayi işbirliği, yaparak öğrenme ve yayılma yoluyla, üretim süreçlerinde nasıl içselleştiklerini ortaya koymaktır. Eğitim ile bilgi birikimleri artan kişiler iş hayatında görev aldıkça, Ar-Ge ile elde edilen yeni teknolojiler üretimde kullanıldıkça, üniversite-sanayi işbirliği ile teorik bilgi stoku uygulamayla buluştukça, yaparak öğrenme ile çalışanların deneyimleri arttıkça firmaların ve ülkelerin rekabet güçleri artabilecektir. Türkiye için 1970-2001 dönemi verileri kullanılarak yapılan ampirik analizde, emek ve sermaye faktörleri ile GSMH arasında pozitif; eğitim harcamaları ve dış ticaret hacmi ile sermaye stoku arasında ise negatif bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

İçsel Büyüme, İçselleşme, Eğitim, Ar-Ge, Yayılma

THE PROCESSES OF ENDOGENIZING IN THE ENDOGENOUS GROWTH: THE CASE OF TURKEY

Öz

The aim of this study is to state how the main inputs of endogenous growth, i.e. knowledge, human capital and technological progress are made endogenous by education, R&D, university-industry cooperation, learning by doing and diffusion within the production process. Competitiveness of firms and countries would increase as educated people enter into workforce; as R&D produces new technologies which are used in the production process; as theoretical knowledge meets with practice by university-industry cooperation; and as workers have more experience by learning by doing. In empirical analysis for Turkey is made by using data of 1970-2001 term it was found that a positive relationship among labour and capital factors and GNP and a negative relationship among education expenditures and foreign trade volume and capital stock.

Kaynakça

• AMBLER, S., E. CARDIA and J. FARAZLI (1999), “Export Promotion, Learning by Doing and Growth”, Journal of Economic Dynamics and Control, Vol: 23; 747-772.
• ARCHIBUGI D. and J.MICHIE (1998), “Technical Change, Growth and Trade: New Departures in Instutional Economics”, Journal of Economic Surveys, Vol: 13, No: 2; 313-332.
• BARRO R. J. and X. SALA-İ-MARTIN (1997), “Technological Diffusion, Convergence and Growth”, Journal of Economic Growth, Vol: 2, No: 1; 1-26.
• BOSKIN M. J. and L. J. LAU (2000), “Generalized Solow-Neutral Technical Progress and Postwar Economic Growth”, NBER, Working Paper, W/P No: 8023.
• DICKEY, D., and W. FULLER (1979), “Distributions of the estimators for Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of American Statistical Assocation,Vol: 75:427-31.
• DİE (2001), İstatistik Göstergeler, 1923-1998, Ankara.
• DPT (2002), Ekonomik ve Sosyal Göstergeler (1950-2001), Ankara, DPT, Web Sayfası, (http://ekutup.dpt.gov.tr/ekonomi/gosterge/ tr/1950-01/).
• DURA, Cihan (1994),“Üniversite-Sanayi İşbirliği Üzerine Bir Deneme”, içinde: Anadolu Sanayinin Rekabet Gücü ve Üniversite-Sanayi İşbirliği, E. Tokgöz (ed.), 2. Ulusal İktisat Sempozyumu, Ankara: Türkiye Ekonomi Kurumu.
• DÜLGER, İlhan (1991), Teknoloji Üretimi: İcat, Buluş ve Yenilik Araştırmalarının Artmasında İktisadi Politikanın Etkisi, Ankara: DPT Yayını.
• ERDOST, Cevdet (1982), Sermayenin Uluslararasılaşması ve Teknoloji Transferi, Ankara: Savaş Yayınları, Yayın No: 1.
• ERGEN, H. (1999), “Türkiye’de Eğitimin Büyümeye Katkısı”, Ekonomik Yaklaşım, Cilt: 10, Sayı: 35; 21-52.
• GRANGER, C. W. J. (1988), “Some Recent Development in a Concept of Causality”, Journal Econometrics, Vol:12, 231-254.
• GÜNGÖR N. D. (1997), “Education and Economic Growth in Turkey 1980- 1990: A Panel Study”, ODTÜ Gelişme Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2; 185- 214.
• JOHENSEN, S., and K. JUSELIUS (1990), “Maximum Likelihood Estimation and Inferences on Cointegration With Application to the Demand for Money”, Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol: 52 ;169- 210.
• JORGENSON, D.W. and Kevin J. STIROH (1999), “Information Technology and Growth”, American Economic Review, Vol: 89, No: 2; 109-115.
• KÜÇÜKÇİRKİN, Mehmet (1990), Üniversite-Sanayi İşbirliği: Ülke Sanayii ve Ekonomi Açısından Önemi, Ankara: TOBB, Yayın No: 158.
• LONG, N. and K. SHIMOMURA (1999), “Education, Moral Hazard and Endogenous Growth”, Journal of Economic Dynamics and Control, Vol: 23; 675-698.
• LUCAS, R. E. (1988), “On the Mechanics of Economic Development”, Journal of Monetary Economics, Vol: 22; 3-42.
• LUCAS, R. E. (1993), “Making a Miracle”, Econometrica, Vol: 61, No: 2; 251- 272.
• Maliye Bakanlığı (1995), Bütçe Gider ve Gelir Gerçekleşmeleri 1924-1995, Ankara: Bütçe ve Mali Kontrol Müdürlüğü (BÜMKO)Yayını, No: 1995/5.
• MCCONNEL, C. R. and S. L. BRUE (1993), Economics, McGraw - Hill Inc., New York.
• Milli Eğitim Bakanlığı, 2002 Yılı Başında Milli Eğitim, Ankara. MEB Web Sayfası, (http://www.meb.gov.tr/stats/Apk2002/131.htm).
• MOORE, R. E. (1997), “Learning-by-Doing and Trade Policy in a Developing Economy”, Journal of Developing Areas, Vol: 31, Summer; 515-528.
• PARENTE, S.L. (1994), “Technology Adaption, Learning-by-Doing and Economic Growth”, Journal of Economic Theory, Vol: 63, No: 2; 346-349.
• PHILLIPS, P., and P. PERON (1988), “Testing for a Unit Root in Time Series Regression.” Biometrika, 65:335-46.
• PISSARIDES, C.A. (1997), “Learning by Trading and The Returns to Human Capital in Developing Countries”, World Bank Economic Review, Vol: 11, No:1; 17-32.
• RIVERA-BATIZ, L.A. and P.M. ROMER (1991a), “International Trade with Endogenous Technological Change”, European Economic Review, Vol: 35; 971-1004.
• RIVERA-BATIZ, L.A. and P.M. ROMER (1991b), “Economic Integration and Endogenous Growth”, Quarterly Journal of Economics, Vol: 106, No: 2; 531-55.
• ROMER, P. M. (1986), “Increasing Returns and Long-Run Growth”, Journal of Political Economy, Vol: 94, No:5; 1002-1043.
• SAVAŞ, Vural (1982), Kalkınma Ekonomisi, 3. Baskı, İstanbul.
• SMITH, Adam (1997), Ulusların Zenginliği, Çev: Ayşe Yunus ve Mehmet Bakırcı, İstanbul: Alan Yayıncılık.
• SORENSEN, Anders (1999), “R&D, Learning, and Phases of Economic Growth”, Journal of Economic Growth, Vol: 4; 429-445.
• SOYAK, Alkan (1995), “Teknolojik Gelişme ve İnsan Faktörü”, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Yıl: 32, Sayı: 5; 49-58.
• TANSEL, Aysıt (1999), “Türkiye ve Seçilmiş Ülkelerde Eğitimin Getirisi”, ODTÜ Gelişme Dergisi, Cilt: 26, Sayı: 3-4; 453-472.
• WONG, K. Y and C. K. YIP (1999), “Education, Economic Growth and Brain Drain”, Journal of Economic Dynamics and Control, Vol: 23; 699- 726.
• World Bank (2000), World Development Report, 2000/2001.