Türkiye Ekonomisinde Sektörel Enerji Tüketiminin Ayrıştırma Yöntemiyle Analizi

Yıl 2016, Cilt: 31 Sayı: 2, 1 - 27, 22.12.2016

Alper Yılmaz Serap Ürüt Kelleci Aziz Bostan

https://doi.org/10.24988/deuiibf.2016312484

Öz

Çalışmada, 1970-2013 dönemi için Türkiye ekonomisinde sektörel enerji tüketimi toplamsal tipte ayrıştırma analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz sonuçları, sektörel enerji tüketiminin çıktı ve yapısal etki nedeniyle arttığnıı, yoğunluk etkisi nedeniyle ise düştüğünü göstermektedir. Çıktı etkisinin sektörel enerji tüketimi üzerinde daha fazla etkili olduğu ve sektörel enerji tüketiminin üretim artışı ile oldukça yakın ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Benzer şekilde yapısal etkinin, Türkiye ekonomisindeki enerji yoğun sektörlerinin ağırlığının artmasına bağlı olarak sektörel enerji tüketimini arttırıcı yönde etki yaptığı görülmüştür. Ancak yoğunluk etkisine bakıldığında, 1980  sonrasında Türkiye ekonomisinde enerji yoğunluğunun yavaş bir düşme eğilimi içinde olduğu ve enerji tüketimini düşürücü etki yaptığı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Sektörel enerji tüketimi, Ayrıştırma Analizi, Türkiye Ekonomisi

The Decomposition Method of Energy Sector Analysis in the Turkish Economy

Öz

This paper aims to investigate the sectoral energy use in Turkish economy for the 1970 to 2013 periods. For this purpose we employ Logarithmic Mean Divisia Index method. The results indicate that, the primary energy consumption has been increased as a result of
production and structural effect but decreased as for intensity effect. Also production effect has the strongest influence on primary energy consumption in accordance with other two effects. Structure effect has been come to conclusion as positive correlation with energy
consumption because of increase in relative share of energy intensive sectors in GDP. However results for intensity effect shows that after 1980 period, there has been moderate decrease in energy intensity in Turkish economy and so have negative effect on sektorial energy consumption.

Anahtar Kelimeler

Sectoral Energy Consumption, Decomposition Method, Turkish Economy

Kaynakça

• ANG B.W., LIU F. L., CHUNG H. S. (2004), A Generalized Fischer Index Approach to Energy Decomposition Analysis, Energy Economics 26 (2004) 757-763.
• ANG B. W. (2004), Decomposition Analysis for Policy Making in Energy: Which Is Preferred Method?, Energy Policy, Volume 32.
• ANG B. W. (2005),The LMDI Approach to Decomposition Analysis; A Practical Guide?, Energy Policy, Volume 33.
• CORNILLIE J., FRANKHAUSER S. (28 May 2004), The Energy Intensity of Transition Countries, Energy Economics 26 (2004), 283-295.
• Deloitte and Republic of Prime Ministry Investment Support and Promotion Agency (August 2010), Turkish Energy Industry Report, httpwww.invest.gov.tren-USinfocenterpublicationsDocuments energy.industry.pdf
• DILAVER Z., HUNT C.L. (2011), Turkish Aggregate Electricity Demand : An Outlook to 2020, SEEDS-Surrey Energy Economics Discussion Paper Series, Seeds 132, ISSN 1749-8384.
• DTM-Dış Ticaret Müsteşarlığı (2006), Türkiye’de Enerji Üretim ve Tüketimi http://www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/EAD/KonjokturIzlemeDb/teut.doc (07 Ekim 2014).
• DTM-Dış Ticaret Müsteşarlığı (2004), Electricity Generation and Consumption in Turkey, Undersecretariat of Foreign Trade, http://www.dtm.gov.tr.
• EDIGER V. ve HUVAZ Ö. (2006), Examining the Sectoral Energy Use in Turkish Economy (1980–2000) With the Help of Decomposition Analysis, Energy Conversation and Management, Volume 47.
• EDIGER, V., AKAR S., UĞURLU B. (2006), Forecasting Production of Fosil Fuel Sources, in Turkey Using a Comperative Regression and ARIMA Model, Energy Policy 34 (2006), 3836-3846.
• ETKB (Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı) Enerji Dengesi Tabloları, 1970-2013.
• GRANEL, F. (2003), A Comperative Analysis of Index Decomposition Methods, Master Thesis, National University of Singapore, Department of Industrial and Systems Engineering, Singapore.
• GREENING L.A., WILLIAM B.D., Schipper L., Khrushch M. (1997), Comparison of Six Decomposition Methods: Application to Aggregate Energy Intensity for Manufacturing in 10 OECD Countries, Energy Economics 19 (1997) 375-390.
• HOEKSTRA, R. and VAN DEN BERGH, J.C.J.M. (2003) Comparing structural and index decomposition analysis, Energy Economics, 25, pp. 39-64.
• JUNGNITZ, A. (2008) Decomposition Analysis of Greenhouse Gas Emissions and Energy and Material Inputs in Germany , http://www.petre.org.uk/pdf/sept08/pETRE_WP1a_GWS_Jungnitz.pdf (15.02.2014).
• KARLUK, Rıdvan (1999), Türkiye Ekonomisi Tarihsel Gelişim Yapısal ve Sosyal Değişim, 6. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Ma C., Stern D. I. (2008), China’s Changing Energy Intensity Trend; A Decomposition Analysis, Energy Economics 30 (2008) 1037–1053, Volume 30.
• RME - Republic of Ministry of Economy, Turkey Economic Outlook, http://www.tcp.gov.tr/english/turkey/pdfView.cfm?subID=2
• STEENHOF, P. A. (2006), Decomposition of Electricity Demand in China’s Industrial Sector, Science Direct Energy Economics, Energy Economics, Volume 28.
• TEDAS, Türkiye Elektrik Dağıtım ve Tüketim İstatistikleri (2009), http://www.oib.gov.tr/tedas/tedas .htm (12 Ekim 2014).
• TPAO (2010), Oil and Natural Gas Sector Report 2010 http://www.tpao.gov.tr/tpfilesuserfilesfilesCrude_Oil_and_Natural_Gas_Sector_Report-Updated.pdf (22 Eylül 2014).
• YARDIMCI Okan (2011), Türkiye’de Doğal Gaz Piyasası: Geçmiş25 Yıl, Gelecek 25 Yıl, Ekonomi Bilimleri, Cilt 3, No:2, 2011 ISSN: 1309-8020.