DUYGUSAL ZEKÂNIN İLETİŞİM BECERİLERİNE ETKİSİ: TURİZM ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 1, 85 - 107, 05.06.2018

Elbeyi Pelit , Musa Karaçor , İbrahim Kılıç

Öz

Bu araştırmada, lisans düzeyinde turizm
eğitimi almakta olan öğrencilerin duygusal zekâ düzeylerinin iletişim
becerileri üzerindeki etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evreni
Afyon Kocatepe Üniversitesi Turizm Fakültesi öğrencilerinden oluşmaktadır.
Araştırma kapsamındaki öğrencilerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim
becerilerinin belirlenmesinde anket tekniğinden faydalanılmış olup, söz konusu
fakültede kayıtlı olan öğrenciler içerisinden örneklem yöntemiyle seçilen 524
kişiye anket uygulanmış ve elde edilen bulgular araştırmanın amacı
doğrultusunda yorumlanmıştır. Bu kapsamda ankete katılan öğrencilerin duygusal
zekâ düzeylerinin ve iletişim becerilerinin genelde yüksek olduğu belirlenmiştir.
Ayrıca araştırma kapsamındaki turizm öğrencilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile
iletişim becerileri arasında anlamlı düzeyde pozitif yönlü bir ilişki tespit
edilmiştir. Diğer bir anlatımla araştırma kapsamındaki öğrencilerin, duygusal
zekâ düzeyleri yükseldikçe iletişim becerileri de yükseldiği araştırmanın göze
çarpan bulguları arasındadır. Ayrıca, araştırmada gerçekleştirilen regresyon
analizi sonuçlarına göre, duygusal zekânın öğrencilerin iletişim becelerini
etkilediği ortaya konulmuştur. Duygusal zekâ alt boyutları ile iletişim
becerileri arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan çoklu doğrusal regresyon
analizi sonuçlarına göre; duyguların değerlendirilmesi ve iyimserlik ruh
halinin düzenlenmesi ile iletişim becerileri arasında kuvvetli bir ilişki
olduğu tespit edilmiştir. Yine kadın öğrencilerin erkek öğrencilere göre
duygusal zekâ düzeylerinin daha yüksek olduğu araştırmadan çıkan sonuçlar
arasındadır.   

Anahtar Kelimeler

: Duygusal Zekâ, İletişim Becerileri, Turizm, Turizm Öğrencileri

THE EFFECT OF EMOTIONAL INTELLIGENCE ON COMMUNICATION SKILLS: A STUDY ON TOURISM STUDENTS

Öz

Afyon
Kocatepe University Faculty of Tourism. Within the scope of the research,
questionnaire technique was used to determine students' communication skills
and emotional intelligence. The questionnaire applied to 524 people selected by
sampling method and the obtained data was reviewed within the purpose of the
research. In this context, the surveyed students' emotional intelligence and
communication skills were determined to be usually high. It was identified that
there was also a significantly positive correlation between emotional
intelligence and communication skills of tourism students. In other words among
the findings it was found that when emotional intelligence of surveyed students
rise, their communication skills also become higher. Furthermore, according to
the results of the regression analysis conducted in the research, it was
revealed that emotional intelligence affected the communication skills of the
students. According to the results of multiple linear regression analysis to
determine the relationship between emotional intelligence sub-dimensions and
communication skills; it was found that there was a strong relationship between
evaluation of emotions and optimism mood regulation and communication skills. Also it was
identified that female students' emotional intelligence levels are higher than
male students

Anahtar Kelimeler

Emotional Intelligence, Communication Skills, Tourism, Tourism Students

Kaynakça

• Acar, F. T. (2001). Duygusal zekâ yeteneklerinin göreve yönelik ve insana yönelik liderlik davranışları ile ilişkisi: Banka şube müdürleri üzerine bir alan araştırması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ak Sütlü, S. (2013). Sağlık çalışanlarında duygusal zekâ ve tükenmişlik ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akçay C. & Çoruk A. (2012). Çalışma yaşamında duygular ve yönetimi: Kavramsal bir inceleme. Eğitimde Politika Analiz Dergisi, 1 (1): 3-25.
• Akkoç, Z. (2007). Duygusal zekâ. Yayınlanmamış Yüksel Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Ashkanasy, N. M. & Daus, C. S. (2002). Emotion in the workplace: The new challenge for managers. Academy of Management Executive, 16 (1): 76-86.
• Bingöl, G. & Demir, A. (2011). Amasya Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin iletişim becerileri. Göztepe Tıp Dergisi, 26 (4): 152-159.
• Bowdon, T. B. (2015). 50 Psikoloji klasiği. Pegasus Yayınları: İstanbul.
• Çakar, U. & Arbak, Y. (2004). Modern yaklaşımlar ışığında değişen duygu-zekâ ilişkisi ve duygusal zekâ. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (3): 23-48.
• Çetinkaya Ö. & Alparslan M. (2011). Duygusal zekânın iletişim becerileri üzerine etkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (16): 363–377.
• Çıkmaz, E. (2013). Otel işletmelerinde çalışan personelin sahip olduğu iletişim becerisinin yükseköğretim mezunu müşteriler tarafından değerlendirilmesine yönelik Gaziantep’te bir uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Demir Şen Ş. & Demir, M. (2009). Örgütsel iletişimde duygusal zekânın rolü: konaklama işletmelerinde bir araştırma. Selçuk İletişim Dergisi, 6: 66-77.
• Demir Şen Ş. (2011). Turizm işletmelerinde halkla ilişkiler ve iletişim. Detay Yayıncılık: Ankara.
• Demirtaş, M. (2010). Örgütsel iletişimin verimlilik ve etkinliğinde yararlanılan iletişim araçları ve halkla ilişkiler filmleri örneği. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28 (1): 411-444.
• Doğan, S. & Demiral, Ö. (2007). Kurumların başarısında duygusal zekânın rolü ve önemi. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14 (1): 209-230.
• Emir, O., Kılıç, G. & Pelit, E. (2010). Üç yıldızlı otel işletmelerinde müşteri memnuniyeti üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (3): 291-310.
• Erdoğan, İ. (1999). İşletme yönetiminde örgütsel davranış. İşletme Fakültesi Yayınları: İstanbul.
• Erkuş, A. & Günlü, E., (2009). İletişim tarzının ve sözsüz iletişim düzeyinin çalışanların iş performansına etkisi: Beş yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 20 (1) 7-24.
• Ersanlı, K. & Balcı, S. (1998). İletişim becerileri envanterinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2 (10): 7-12.
• Esba, M. (2009). Turizm işletmelerinde yöneticilerin duygusal zekâlarının örgüt kültürü üzerindeki etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Fineman, S. (1993). Organizations as emotional arenas emotion in organizations. London: Sage Publications.
• Gardner, H. (1983). Frames of mind. New York: Basic Books.
• Gaskar, S. & Özyazıcıoğlu, N. (2014). Anadolu sağlık meslek lisesi öğrencilerinin iletişim becerileri. The Journal of Current Pediatrics, 1: 20-25.
• Goleman, D. (1998). İşbaşında duygusal zekâ. (Çeviren: Banu Seçkin). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Gürbüz, S. & Yüksel M. (2008). Çalışma ortamında duygusal zekâ: İş performansı, iş tatmini, örgütsel vatandaşlık davranışı ve bazı demografik özelliklerle ilişkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9 (2): 174-190.
• Gürüz, D. & Temel, A. (2011). Kişilerarası iletişim. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Halis, M. (2000). Örgütsel iletişim ve iletişim tatminine ilişkin bir araştırma. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14 (1): 217-230.
• Heung, V. C. S. & Lam, T. (2003). Customer complaint behavior towards hotel restaurant services. International Journal Of Contemporary Hospitality Management, 15 (5): 283–289
• Işık, M. (2004). Sizinle iletişebilir miyiz? Konya: Eğitim Kitapevi.
• İşmen, E. (2001). Duygusal zekâ ve problem çözme. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 13: 111-124.
• Kervancı, F. (2008). Büro çalışanlarının duygu yönetimi yeterlilik düzeylerinin geliştirilmesinde duygu yönetimi eğitimi programının etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Maboçoğlu, F. (2006). Duygusal zekâ ve duygusal zekânın gelişimine katkıda bulunan etmenler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Mullins, J. L. (2006). Essentials of organisational behaviour. İngil¬tere: Pearson Education Limited.
• Newsome, S., Day, L. A. & Catano, M. V. (2000). Assessing the predictive validity of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 29: 1005-1016.
• Olalı, H. & Korzay, M. (2004). Otel işletmeciliği. İstanbul: Beta Basım Yayımcılık.
• Olcay, A., Giritlioğlu, İ. & Çıkmaz, E. (2014). Otel işletmelerinde çalışan personelin iletişim yeterlilik düzeyi: Gaziantep bölgesinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6: 385-403.
• Öney, Ç. N. (1998). Otel işletmelerinde hizmet kalitesi ve Şile bölgesinde bir araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Özkalp, E. & Cengiz, A. A. (2003). İşyerinde duygular ve yönetimi. 11. Ulusal Yönetim vee Organizasyon Kongresi. Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
• Özkul, E. (2007). Müşteri ilişkileri yönetiminin otel işletmelerinde uygulanabilirliğine ilişkin bir değerlendirme. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 4 (1): 14-16.
• Pelit, E. & Karaçor, M. (2015). Turizm öğrencilerinin iletişim becerileri üzerine bir araştırma: Afyon Kocatepe Üniversitesi örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 14 (4): 835-860.
• Pelit, E., Keleş, Y. & Kılıç, İ. (2012). Otel yöneticilerinin kişilik özellikleri ile çatışma yönetme yöntemleri arasındaki ilişki. II. Disiplinlerarası Turizm Araştırmaları Kongresi, (ss.784-797). Antalya.
• Pelit, E. & Öztürk, Y. (2010). Kariyer tercihinde kişisel değişkenlerin rolü: Turizm ve öğretmenlik eğitimi alan öğrenciler üzerinde bir araştırma. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (17): 207-234.
• Rafaeli, A. & Worline, M. (2001). Individual emotion in work organization. Social Science Information, 40 (1): 95-123.
• Ross, G. (1995). Work stress and personality measures among hospitality industry employees. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 7 (6): 9-13.
• Ruler, B. & Rob, L. (2003). Barriers to communication management in the executive suite. Public Relations Rewiew, 29: 145-146.
• Salovey P. & Mayer J. D. (1990). Emotional intelligence, imagination. Cognition and Personality, 9: 185-211.
• Schutte, S. N., Malouff, M. J., Hall, E. L., Haggerty, J. D., Cooper, T. J., Golden, J. C. & Dornheim, L. (1998). Development and validation of a measure of emotional intelligence. Personality and Individual Differences, 25: 167-177.
• Seçer, H. Ş. (2007). Çalışma yaşamında duygular ve duygusal emek: sosyoloji, psikoloji ve örgüt teorisi açısından bir değerlendirme. Kocaeli Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 50: 813-834.
• Sigala, M. (2003) The information and communication technologies productivity impact on the UK hotel sector. International Journal of Operations & Production Management, 23 (10): 1224 – 1245.
• Somuncuoğlu, D. (2005). Duygusal zekâ yeterliliklerinin kuramsal çerçevesi ve eğitimdeki rolü. Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11: 269-293.
• Soylu, P. (2015). Psikiyatri kliniğinde çalışan hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ve stresle baş etme tarzları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Tatar, A., Tok, S. & Saltukoğlu, G. (2011). Gözden geçirilmiş Schutte duygusal zekâ ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması ve psikometrik özelliklerin incelenmesi. Klinik Psikofarmoloji Bülteni, 21 (4): 325-338.
• Thorndike, E. L. (1920). Intelligence and its uses. Harper’s Magazine, 140: 227–235.
• Timur, N. & Barış, G. (2013), Müşteri ilişkileri yönetimi. Ankara: Saray Matbaacılık.
• Tuna, M. (2004). Konaklama sektöründe işgören ve yöneticilerin örgütsel stres faktörlerine göre karşılaştırmalı analizi. Turizm Akademik Dergisi, 1: 27-35.
• Tutuk, A., Al, D. & Doğan, S. (2002). Hemşirelik öğrencilerinin iletişim becerisi ve empati düzeylerinin belirlenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 6: 36-41.
• Uçkun, G., Latif, H. & Pelit, E. (2003). Örgüt içi sözlü iletişimin etkinliği ve İstanbul’da yerleşik 5 yıldızlı delüx otel işletmeleri yöneticilerinin sözlü iletişim davranışları üzerine bir uygulama. Turizm Akademik Dergisi, 1: 87-103.
• Ural, A. (2001). Yöneticilerde duygusal zekânın üç boyutu. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2001; 3(2):209-219
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi (SPSS 10.00 - 12.0 For Windows). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Uysal, G. (2003). Rol farklılaşmasının iletişime etkisi ve Johari modeli. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4: (1): 137-148.
• Ünsar S. & Dinçer D. (2014). Duygusal zekânın işten ayrılma eğilimine etkisi: Bir alan araştırması. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7: 55-66.
• Weisinger, H. (1998). İş yaşamında duygusal zekâ. İstanbul: MNS Yayıncılık.
• Yalçın, A. & İplik, F. N. (2005). Beş yıldızlı otellerde çalışanların demografik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma: Adana ili örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1): 395 – 412.