THE RELATIONSHIP BETWEEN SERUM PROTEIN S-100B, NSE AND NITRIC OXIDE LEVELS AND COGNITIVE FUNCTIONS OF PATIENTS FOLLOWING CARDIOVASCULAR SURGERY

Yıl 2007, Cilt: 21 Sayı: 1, 7 - 17, 01.04.2007

L. Demir N. Sarıosmanoğlu B. Binnur Akdede C. Cimilli E. Hazan Ö. Oto M. Fadıloğlu

Öz

Objective: Every year, many people undergo cardiovasculary surgery in the world. Due to improvements in coronary artery bypass surgery (CABG) tecniques, patients in high risk also in advanced age groups, CABG cause many neurological complications like stroke, postoperative delirium, depression, cognitive decline etc. Because of these problems, the effect of CABG on the brain functions gain more importance with respect to effects on postoperative heart status last years. Material and method: In our study, 24 cases undergoing CABG and valve replacement were invastigated. Neuron-specific enolase released from neurons, protein S-100B released from glial cells and nitric oxide that known to have many functions in ischemia were studied in these cases to show cerebral effects of these operations. Also neuropsychological test using for assesment of cognitive functions were performed. We analysed protein S-100B, NSE, NO concentrations in serial venous blood samples taken preoperatively and 1, 6, 24 h and 3, 7 days postoperatively in 24 patients undergoing VR or CABG surgery. Neuropsychological tests were performed preoperatively, and 3. and 7 days after surgery. Results: After performing of neuropsychological tests, cognitive decline was seen in 8 cases. Protein S-100B levels at postoperative 1. and 6. hours and also the mean levels of age and perfusion times were significantly higher in these cases. NSE levels were significantly higher in VR group at postoperative7. days with respect to preoperative levels also. However there was no significant differance between preoperative and postoperative NO levels. Conclusions: Cognitive decline is seen in CABG patients with advanced age and with long perfusion time frequently. Increased protein S-100B levels in these patients are correlated with cerebral influence which cause distrubtion in cognitive functions.

Anahtar Kelimeler

S-100B protein, neuron-specific enolase, nitric oxide, cardiovascular surgery

Kardiyovasküler Cerrahi Sonrasında Serum S-100B Protein, NSE Ve Nitrik Oksid Düzeyleri İle Bilişsel İşlevler Arasındaki İlişki

Öz

Amaç: Her yıl dünyada birçok insan kardiyovasküler cerrahi geçirmektedir. Koroner arterby-pass grafting ameliyatında cerrahi tekniklerdeki ilerleme sonucunda yüksek risk grubundaki hastalar da (hipertansiyon ve diyabet gibi) ameliyata alınabilmektedir. Yüksek riskgrubundaki ve ileri yaştaki hastalara CABG uygulanması beraberinde nörolojikkomplikasyonları da getirmiştir. Ortaya çıkan nörolojik sorunlar inme, ameliyat sonrasıdeliryum, bilişsel bozukluklar ve depresyondur. Bu nedenle ilgi son yıllarda kalbin ameliyatsonrası durumu yerine CABG’nin beyin üzerine de olan etkilerine kaymıştır.Gereç ve yöntem: Çalışmamıza CABG ve valf replasmanı geçiren 24 olgu alındı. Buolgularda serebral hasarı göstermek amacı ile gliadan salınan S-100B protein, nöronlardansalınan nöron spesifik enolaz ve iskemi patofizyolojisinde birçok fonksiyonu olan nitrik oksiddüzeyleri ölçüldü. Ayrıca hastaların bilişsel fonksiyonlarını ölçen nöropsikolojik testleruygulandı. Bu amaçla CABG ve VR ameliyatı geçiren 24 olgudan ameliyat öncesi veameliyattan sonra 1., 6. ve 24. saatler ve 3. ve 7. günlerde venöz kan alınarak S-100Bprotein, NSE ve NO düzeyleri ölçüldü. Nöropsikolojik testler ameliyattan önce ve ameliyatsonrası 3. ve 7. günlerde uygulandı.Bulgular: Nöropsikolojik testler sonucunda 8 olguda bilişsel fonksiyon kaybı saptandı. Buolgularda ameliyat sonrası 1. ve 6. saatteki S-100B protein düzeyleri, perfüzyon zamanı veolguların yaş ortalaması bilişsel kayıp saptanmayan grupla karşılaştırıldığında anlamlıyüksek bulundu. NSE, VR grubunda ameliyattan sonra 7.gün ameliyat öncesi değerleregöre anlamlı yüksek bulundu ancak bunun bilişsel fonksiyon kaybıyla bir bağlantısı saptanmadı. Ameliyat öncesi ve ameliyat sonrası NO düzeylerinde ise anlamlı fark bulunmadı.Sonuç: CABG hastaları içinde yaş ortalaması yüksek ve perfüzyon zamanı uzun olanlardabilişsel fonksiyon kaybı daha fazla görülmektedir. Artan serum S-100B protein düzeyleriserebral etkilenme ve buna bağlı bilişsel fonksiyon kaybı ile koreledir

Anahtar Kelimeler

S-100B Protein, nöron spesifik enolaz, nitrik oksit, kardiyovaskülercerrahi