Ev tipi solunum destek cihazlarının kullanımı etkin mi?

Yıl 2021, Cilt: 35 Sayı: 2, 201 - 217, 30.08.2021

Duygu Zorlu

Öz

Giriş ve Amaç: Kronik solunum yetmezliği olan hastalara, hastane yatışlarını
azaltmak, uzun süreli yatış komplikasyonları önlemek, yaşam kalitesini ve sağ
kalımı artırmak amacıyla, ev tipi solunum destek cihazları rapor edilmektedir.
Çalışmanın amacı, maliyetli olan ev tipi solunum destek cihazlarına hastaların
uyumlarını, cihaz uygulamalarını dolayısıyla cihazların kullanım etkinliklerini
değerlendirmektir. Hastaların cihaz, kullanım takibi ve uygulama
eksikliklerine dikkat çekerek ve bu konuda iyileştirmelere katkı sağlanması
hedeflenmiştir.
Yöntem ve Gereç: Şubat 2020 boyunca, Göğüs hastalıkları poliklinik başvurusu
olan ve primer kronik solunum yetmezliği tanısıyla (Kronik Obstrüktif Akciğer
Hastalığı (KOAH), Astım, İnterstisyel Akciğer Hastalığı (İAH), Konjestif Kalp
Yetmezliği (KKY)) evde oksijen konsantratörü (USOT) ve/veya Bilevel Positive
Airway Pressure (BIPAP) cihazı bulunan ve çalışmaya katılıma gönüllü 147
hasta değerlendirilmiştir. Evde oksijen konsantratörü bulunan 76 ve BIPAP‘ı
bulunan 22 olmak üzere toplam 98 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Hastaların,
cihaz kullanım özellik ve alışkanlıkları değerlendirilmiştir.
Bulgular: Çalışmada, en az 15 saat/gün önerilen, oksijen konsantratörü
kullanımı ortalama 6,5 saat/gün olarak tespit edilmiştir. Düzenli hekim
kontrolü ile günlük cihaz kullanım süresi ve düzenli cihaz bakımı ve ayarı
durumları arasında anlamlı ilişki saptanmıştır (sırasıyla p=0,001 ve p=0,005).
BIPAP kullanımında, böyle bir ilişki saptanmamıştır. BIPAP günlük kullanım
süresi de yeterli bulunmamıştır.
Tartışma ve Sonuç: Evde oksijen konsantratörü bulunan 76 ve BIPAP‘ı
bulunan 22 olmak üzere 98 hasta ile yapılan çalışmada, 50 (%65,8) erkek ve 26
(%34,2) kadın hasta değerlendirilmiştir. Hastaların yaş ortalaması 69.8 ± 9.8 idi.
Ev tipi solunum destek cihazlarının kullanımının ve bakımının etkin olmadığı
tespit edilmiştir. Bu durum ise; hastaların sık acil başvurularına ve
hospitalizasyon gerekliliğine neden olmaktadır. Cihazların kullanımını
etkinleştirmek için, hastaların doğru teknikte ve sürede cihaz kullanımları,
cihazla ilgili gerekli bakım, onarım ve ayar takipleri, hasta poliklinik
kontrollerinde mutlaka sorgulanmalı, hasta ve yakınlarına tekrar
hatırlatılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Kronik solunum yetmezliği, oksijen tedavisi (USOT), non-invaziv mekanik ventilasyon (NIMV), ev tipi solunum cihazları.

Kaynakça

• Mahler DA, Horowitz MB. Clinical evaluation of exertional dyspnea. Clincs in Chest Med. 1994;15:259-269.
• 20. Özalevli S, Uçan, ES. Farklı Dispne Skalalarının Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında Karşılaştırılması. Toraks Dergisi. 2004;5(2)
• 21. Bajaj A, Rathor P, Sehgal V, Shetty A. Efficacy of noninvasive ventilation after planned extubation: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Heart Lung. 2015;44(2):150-157.