Deney hayvanlarında ağrı yönetimi

Yıl 2021, Cilt: 35 Sayı: 2, 251 - 260, 30.08.2021

Sibel Büyükçoban

Öz

Laboratuvar kemirgen ağrısının iyi yönetilmesini sağlamak, bu türlerle çalışma
yapan bilim insanlarının görevi ve sorumluğudur. Bu derlemede bilim
insanlarına hizmet eden laboratuvar kemirgenlerinin deneylerde duydukları
ağrı konusunda farkındalığı artırmak amaçlanmıştır. İnsanlarda ağrının
algılanmasına neden olan anatomik yapılar ve nörofizyolojik mekanizmalar
hayvanlarda da benzer yapıdadır. Bu nedenle, bilimsel deneylerde ağrı
oluştuğunda tıpkı insanlar gibi hayvanlarda da kaçma, stres, acı ve endokrin ve
fizyolojik değişiklikler meydana gelmektedir. Öncelikle işleme bağlı beklenen
ağrı varsa işlem uygulanmadan önce analjezi planı yapılmalıdır. Ağrı
hissedildikten ve fizyolojik değişiklikler olduktan sonra ağrıyı dindirmek yeterli
olmayabilir. Bunun için preemptif analjezi uygulanması gerekebilir. Multimodal
analjezi yöntemi kullanılması tercih edilmelidir. Resmi, standart ve yeterli ağrı
izleme ve tedavi uygulamaları yayınlarda kolayca raporlanabilir ve daha iyi
şeffaflık ve deneyin tekrarlanabilirliğine katkıda bulunabilir. Böylece bilimsel
kalitenin artmasına, hayvanların gereksiz acı çekmesi önlenir.
Ağrı yönetimi, laboratuvar hayvanı çalışmalarında önceden planlanarak,
uygulanmalı ve bilimsel çalışma sonrasında da devam ettirilmelidir. Analjezik
ve anestezik maddelerin seçiminin hem hayvan refahı hem de çalışma sonuçları
üzerinde önemli etkilerinin olduğu bilinmektedir. Kılavuzlarda belirtilen doz ve
uygulama şekilleri çalışılan hayvan modeline göre dikkatlice seçilmeli ve
uygulanmalıdır. Klavuzlar ağrı açısından da denetlenip, sıklıkla yeniden
yapılandırılmalı, güncellenmelidir.
Anahtar Kelimeler: Analjezi, ağrı, ağrı d

Anahtar Kelimeler

Analjezi, ağrı, ağrı dindirme, kemirgenler, laboratuvar hayvan çalışmaları.

Kaynakça

• Rätsep MT, Barrette VF, Winterborn A, Adams MA, Croy BA. Hemodynamic and behavioral differences after administration of meloxicam, buprenorphine, or tramadol as analgesics for telemeter implantation in mice. J Am Assoc Lab Anim Sci 1993;52:560–566.
• 54. Kohn DF, Martin TE, Foley PL, Morris TH, Swindle MM, Vogler GA, et al.Guidelines for the assessment and management of pain in rodents and rabbits. J Am Assoc Lab Anim Sci 2007;46:97– 108.