Koagülasyon Testlerinde Altı Sigma Yöntemi ve Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 1, 1 - 8, 30.04.2022

Mert Üğe

Öz

Amaç: Altı sigma metodolojisi laboratuvarda kalite yönetiminin sürdürülebilirliğini ve test performansının değerlendirilmesini sağlayan bir yöntemdir. Bu çalışmada protrombin zamanı (PT) ve aktive parsiyel tromboplastin zamanı (APTT) testlerinin, analitik kalite performansını değerlendirebilmek için sigmametrik hesabı yapmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Katip Çelebi Üniversitesi Tıp Fakültesi Atatürk Eğitim Araştırma Hastanesi Tıbbi Biyokimya Laboratuvarı’nda Aralık, Ocak ve Şubat 2020-2021 tarihleri arasında PT ve APTT testlerinin performansı, üç aylık iç ve dış kalite kontrol verilerinin ortalaması ile sırasıyla hesaplanarak değerlendirilmiştir. Sigma değerleri, total izin verilebilir hata kriterleri Clinical Laboratuary Improvement Amendments 2019 baz alınarak hesaplanmıştır. Düşük performans gösteren testlerin hata nedenleri, kalite hedef indeksi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: PT testi için normal ve yüksek düzeyde ortalama sigma değerleri sırasıyla 4,05, 3,56; APTT testi için ise normal ve yüksek düzeyde ortalama sigma değerleri sırasıyla 4,51, 4,31 idi. Kalite hedef indeksi, PT testi için normal ve yüksek düzeyde sırasıyla 0,19, 0,16; APTT testi için normal ve yüksek düzeyde sırasıyla 0,41, 0,36 idi.
Sonuç: Laboratuvarımızdaki koagülasyon testleri sigma metodolojisi ile değerlendirildiğinde iyi düzeyde bir performans gösterdiği belirlenmiştir. Analitik performansı artırmak için uygun kalite kontrol prosedürleri uygulanmalıdır. Doğru ve güvenilir bir hasta sonucu verebilmek amacıyla düzenli aralıklarla iyileştirme çalışmaları yapılması, aynı zamanda uygun bilgisayar programları ile otomatik olarak kalite kontrol uygulamalarının sürekliliği sağlanabilir.

Anahtar Kelimeler

Altı sigma, Kalite, Koagülasyon testleri

Kaynakça

• 1. Tuncel P. Kalite Yönetim Sisteminin Kurulması. Tıbbi Laboratuvar Yönetimi. Ed: Önvural B, Çoker C, Akan P, Küme T. Meta Basım. İzmir 2019;111-112.
• 2. Shah S, Saini R, Singh SB, Aggarwal O, Goel AK. Six sigma metrics and quality control in clinical laboratory. Int J Med Res Rev. 2014;2:140-9.
• 3. Westgard JO. Internal quality control: planning and implementation strategies. Ann Clin Biochem. 2003;40:593-611.
• 4. Deming WE. Editor. Out of the Crisis. 2th ed. Cambridge,MA:MIT; 1986.
• 5. Westgard JO, Burnett RW, Bowers GN. Quality management science in clinical chemistry: a dynamic framework for continuous improvement of quality. Clin Chem. 1990;36:1712-1716.
• 6. Nanda SK, Ray L. Quantitative application of sigma metrics in medical biochemistry. J Clin Diagn Res. 2013;7:2689-91.
• 7. Deveci İ, Erdem S. Altı Sigma Yaklaşımı. Tıbbi Laboratuvar Yönetimi. Ed: Önvural B, Çoker C, Akan P, Küme T. Meta Basım. İzmir 2019;197-204.
• 8. Pande P. S, Neuman R. P, & Cavanagh R. R. (2003). The Six Sigma way: How GE, Motorola, and other top companies are honing their performance. USA: America Media International, p.456.
• 9. Westgard JO, Westgard SA. The quality of laboratory testing today: an assessment of sigma metrics for analytic quality using performance data from proficiency testing surveys and the CLIA criteria for acceptable performance. Am J Clin Pathol. 2006;125:343-54.
• 10. Introducing Sigma Rules. James O. Westgard, Sten A. Westgard [Erişim tarihi: Eylül 2019] Erişim adresi:https://www.westgard.com/westgard-sigma-rules.htm.