Akut Pankreatitli Hastalarda Asit Gelişimi Neden Önemli; Hangi Faktörler Predispozan Rol Oynuyor?

Yıl 2022, Cilt: 36 Sayı: 2, 175 - 184, 30.08.2022

Berat Ebik

https://doi.org/10.18614/deutip.1174625

Öz

Amaç: Akut pankreatitli (AP) hastalarda asit gelişimi üzerinde etkili olan faktörleri araştırmak ve asit gelişen AP’li hastalarda şiddetli pankreatit ve mortalite açısından fark olup olmadığını belirlemek.

Gereç ve Yöntem: Mayıs 2018 ile Kasım 2021 tarihleri arasında AP tanısıyla hastaneye yatırılan 214 hasta asit gelişip, gelişmeme özelliğine göre gruplara ayrıldı. Hastaların klinik ve laboratuvar parametreleri istatistiksel olarak incelenerek predispozan faktörler belirlendi. Asit gelişiminin AP’li hastalarda pankreatitin seyrine olan etkisi, yatış gün sayısı, yoğun bakım ihtiyacı ve mortalite üzerine olan etkisini belirlemek için istatistiksel modeller kullanıldı.

Bulgular: Çalışmaya alınan 214 hastanın 172’sinde (%80,4) asit gelişmez iken 42 hastada (%19,6) AP seyri sırasında asit gelişti. AP’li hastalarda şiddetli pankreatit gelişme oranı asit gelişen (%71,4) ve gelişmeyen (%17,5) hastalar arasında farklılık gösterdi (RR=4,09 p<0,001). Asit gelişen hastalarda mortalite %11,9 (n=5) iken, asit gelişmeyen hastalarda ise %1,7 (n=3) oldu (RR=6,82; p<0,001). Lojistik regresyon analizinde asit gelişimi üzerinde, kalsiyum (OR=1,74, %95 Cl 0,90-3,34; p =0,001), albümin düzeyi (OR=1,50, %95 Cl 1,07-4,29; p=0,030) pankreatitin şiddeti (OR=12,58: %95 Cl, 6,03-21,46; p<0,001) ve verilen sıvı miktarının (OR=7,61, %95 Cl,2,74-23,27; p=0,007) etkili olduğu görüldü.

Sonuç: AP’li hastalarda asit gelişmesi üzerinde albümin ve kalsiyum düzeyinin etkisi vardır. Asit gelişimi aynı zamanda şiddetli inflamatuvar yanıtında klinik bir göstergesidir. AP’li, hastalarda agresif sıvı tedavisi, pankreatik asit gelişimi üzerinde olumsuz etki yaratmaktadır. AP’li, hastalarda asit gelişmesi şiddetli pankreatitin bir göstergesi olarak değerlendirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Akut pankreatit, Asit, Predispozan faktörler

Kaynakça

• 1. Lankisch PG, Apte M, Banks PA. Acute pancreatitis. Lancet. 2015;386:85-96
• 2. Forsmark CE, Vege SS, Wilcox CM. Acute pancreatitis. N Engl J Med. 2016;375:1972-81
• 3. Garg PK, Singh VP. Organ failure due to systemic injury in acute pancreati¬tis. Gastroenterology. 2019;156:2008-23
• 4. Bálint ER, Fűr G, Kiss L, Németh DI, Soós A, Hegyi P, et al. Assessment of the course of acute pancreatitis in the light of aetiology: a systematic review and meta-analysis. Sci Rep. 2020 Oct 21;10(1):17936.
• 5. Bush N, Rana SS. Ascites in acute pancreatitis: clinical implications and management. Dig Dis Sci. 2021 May 25.
• 6. Banks PA, Bollen TL, Dervenis C, et al. Classification of acute pancreatitis – 2012: Revision of the Atlanta classification and definitions by internation¬al consensus. Gut. 2013;62:102-11
• 7. Zeng QX, Wu ZH, Huang DL, Huang YS, Zhong HJ. Association Between Ascites and Clinical Findings in Patients with Acute Pancreatitis: A Retrospective Study. Med Sci Monit. 2021;27:e933196. Published 2021 Nov 5.
• 8. Balthazar EJ. Acute pancreatitis: assessment of se¬verity with clinical and CT evaluation. Radiology 2002;223(3):603–613.
• 9. Zerem E. Treatment of severe acute pancreatitis and its complications. World J Gastroenterol. 2014;20(38):13879-13892.
• 10. Maringhini A, Ciambra M, Patti R, et al. Ascites, pleural, and pericardial ef¬fusions in acute pancreatitis. A prospective study of incidence, natural his¬tory, and prognostic role. Dig Dis Sci. 1996;41:848-52