Necati Beg’s Persian Poems

Yıl 2013, , 273 - 291, 01.12.2013

Ozan Yılmaz

https://doi.org/10.15247/dev.189

Öz

For many classical Turkish poets masterfully employing metaphorical language in Turkish, the knowledge of Persian was also considered to be a significant talent. Therefore, almost every poet’s divan includes samples of Persian poetry or couplet. While some poets such as Fuzuli, Nef‘i, Yenişehirli Avni composed a set of divans completely in Persian, other poets showed their mastery of Persian poetry through a small number of poems poetized in different verse forms. One of these poets is Necati Beg (15th century) who laid the foundation of Classical Turkish poetry. Originally from Edirne, Necati Beg worked in several positions including as a clerk of diwan and vice chairman in divan, and was a highly prominent and skillful poet who produced timeless poems. Divan of Necati Beg, which was published by Ali Nihad Tarlan, includes ten Persian poems. These include five ghazals, four qhitas, one couplet. In the divan manuscripts located in different libraries also includes four poems. This article presents the translations of the Persian poems in Divan of Necati Beg that was published by Ali Nihad Tarlan and contributes to the existing literature by introducing his four poems that has never been published.

Anahtar Kelimeler

Classical Turkish Poetry, Necati Beg, Persian, divan, translation.

Necâtî Beg’in Farsça Şiirleri

Öz

Türkçenin uçsuz bucaksız mecaz dünyasını ustalıkla kullanan klasik Türk şairleri arasında Farsça bilmek önemli bir hüner sayılmaktaydı. Bu sebeple, hemen her şairin divanında Farsça şiir ya da beyit örneklerine rastlanmaktadır. Fuzûlî, Nef‘î, Yenişehirli Avnî gibi şairler işi Farsça divan/divançe oluşturmaya kadar götürürken, bazı şairler de Farsça şiir söyleme becerisini farklı nazım şekilleriyle yazdıkları az sayıdaki şiirle göstermiştir. Bu isimlerden biri de Klasik Türk Şiiri’nin sağlam temellere oturmasını sağlayan XV. yüzyıl şairi Necâtî Beg’dir. Aslen Edirneli olan Necâtî Beg, divan kâtipliği ve nişancılık gibi görevlerde bulunmuş, yazdığı şiirlerle döneminden günümüze kadar dikkat çekmiş usta bir şairdir. Şairin Ali Nihad Tarlan tarafından neşredilen divanında 10 Farsça şiir vardır. Bu şiirlerin beşi gazel, üçü tarih manzumesi, dördü kıt’a, bir tanesi de müfred şeklindedir. Farklı kütüphanelerdeki divan yazmalarında da şairin tespit edebildiğimiz dört Farsça manzumesi daha vardır. Bu makalede, Ali Nihad Tarlan tarafından neşredilen Necâtî Beg Divanı’ndaki Farsça şiirler tercüme edilecek, şairin daha önce yayımlanmamış Farsça manzumeleri de tercüme edilerek ilim âleminin istifadesine sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk Şiiri, Necâtî Beg, Farsça, divan, tercüme.

Kaynakça

• Dîvân-ı Necâtî Beg, İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Şevket Rado Yazmaları 45, 173 vr.
• Dîvân-ı Necâtî Beg, Fransa Milli Kütüphanesi Turc 281, 230 vr.
• Dîvân-ı Necâtî Beg, Michigan Ünv. Türkçe Yazmalar 403, 219 vr.
• Dîvân-ı Necâtî Beg, Süleymaniye Kütüphanesi Fatih 3883, 258 vr.
• Dîvân-ı Necâtî Beg, İstanbul Üniversitesi TY 1755, 179 vr.
• MACİT, Muhsin (2006), “Şiir: İlk Klasik Dönem (1453-1600)”, Türk Edebiyatı Tarihi, 4 cilt (c. 2), İstanbul: Kültür Bakanlığı Yay.
• PAKALIN, Mehmed Zeki (1993), Osmanlı Tarih Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, 3 cilt (c. II), İstanbul: MEB Yay.
• TARLAN, Ali Nihad (1997), Necati Beg Divanı, İstanbul: MEB Yay.