Sa‘id of Macedonian and His Poems

Yıl 2013, , 205 - 228, 01.06.2013

Yaşar Aydemir

https://doi.org/10.15247/dev.149

Öz

Turkish literature, which was forged by a certain aesthetic and cognitive understanding in the Ottoman cultural territory and renewed itself in accordance with cultural transformations, was represented in every region of Ottoman geography. Utterances, cast under the impact of local varieties, have taken the form and spirit of the area where they sprang forth and rendered the form of utterances visible while the main character was exposed to no dramatic alteration. Rumelian mode in the utterances is one of the examples. What this paper dwells on is the poems and poesy of Saîd the poems of whom were found in the OMCT I/150 cönk registered in Macedonia National Library (Narodna İ Univerzitetska Biblioteka Skopje). Saîd, who lived in the cities Kalkandelen and Gustivar currently within the borders of Macedonia in the last periods of the Ottoman Empire, was brought up in a social circle in which Bektashism predominated. In his poems, the imprints of Sufism publicly and the culture of Bektashism individually are observed. The cities and villages of observation; descriptions, reviews and the materials which concern the history of the city in his poems make him significant. In our article, prominent sides of Saîd’s poems were emphasized; the use of language, his preferences of rhythm and subject and poetic forms which he used, have been pointed out. Some inferences about the literal position of the poet in Turkish Literature were made. The study was completed with a few selected examples of his poems.

Anahtar Kelimeler

Saîd, Cönk, Kalkandelen, Gostivar, Bektashism, Poem.

Makedonyalı Saîd ve Şiirleri

Öz

Osmanlı kültür coğrafyasında belli bir zihinsel ve estetik anlayışın yönlendirdiği, değişen zihinsel süreçlere paralel olarak kendisini yenileyen Türk edebiyatı Osmanlı coğrafyasının her bölgesinde temsil edilmiştir. Ana karakter değişmemekle birlikte bölgelerin içinde bulunduğu şartlara göre farklı tonlara bürünen söyleyişler zaman içerisinde bölgelere ait üslupları görünür kılmıştır. Söyleyişteki Rumeli üslubu bunlardan birisidir. Yazıda Makedonya Millî Kütüphanesi (Narodna İ Univerzitetska Biblioteka Skopje) OMCT I/150 numarada kayıtlı bir cönkte şiirleri bulunan Saîd'in şairliği ve şiirleri konu edilmiştir. Osmanlının son döneminde, bugünkü Makedonya sınırları içerisinde bulunan Kalkandelen ve Gostivar şehirleri civarında yaşamış olan Saîd, Bektaşîliğin ağır bastığı bir kültür coğrafyası içerisinde yetişmiştir. Şiirlerinde umumi olarak tasavvuf, özel olarak da Bektaşîlik kültürünün izleri görülür. Bunun yanında şehirlere ve köylere dair gözlemleri; tasvirleri, değerlendirmeleri ve şiirlerinde şehir tarihini ilgilendirecek nitelikte malzemelerin bulunması onu önemli kılmaktadır. Makalemizde Saîd’in şiirlerinin öne çıkan taraflarının altı çizilmiş; dili kullanımına, vezin ve konu tercihlerine, kullandığı nazım şekillerine dikkat çekilmiştir. Şairin Türk edebiyatı içerisindeki durduğu yere ait çıkarımlarda bulunulmuştur. Şiirlerinden seçilen birkaç örnekle yazı tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Saîd, Cönk, Kalkandelen, Gostivar, Bektaşî, Şiir.

Kaynakça

• AYDEMİR, Yaşar-Abdülkadir Hayber (2007), Makedonya Kütüphaneleri Türkçe
• Yazma Eserler Katalogu, Ankara: TİKA Yayınları. KALAFAT, Yaşar (1998), “Bedri Noyan Dedebaba ve Balkanlarda